Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 14, 30 ʻAukake 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua

I , * ' 1.. Aole au 1 hele mai nei ia nei <io ka pipi wahi a Nina, i hele nwi nei au e huli i kekahi kanaka. Uhu. hie Kanaka? wahi a ua kanaka ala me ke ano puiwa. Owai ia kanaka? O- Hamepile, -wahi a Nina i pane hookolohe aku ai i mea nona e hoomaopopo loa ai ike ano c> kela kanaka e kamailio pu ana me ia. Oiai ua hoike aku o Hamepile iaia i na mea apau e piH ana no Wiliama Hana, kk kaikunane ponoi o Susi Hana. Ua ano-e ioa ae la na helehelena o uā kanlka ala iloko 0 keia wa, ua heie maila oia & ku mamua pono o Nina a kamaiiio maila. Owau keia o Wiiiama Hana, me ka nana o ua kanaka ala iaia nei, me ke ano hoohuioi iloko no keia kaikamahine opiopio, a liu iiu pane hou maila. Heaha māii nei keia o Hamepile? i Ke ike maopopo loa aku neii keia i ke ano puiwa o keia kanaka, ua huii maila ola a pane j imua o kona kokoolua, o kela j hoi ke kanaka au i oleio akuj nei ia oe e Kawai. Malia ua| hana hou maila no oia i kekahi karaima. Huli ino maiia oia a pane imua o Nina. ! Ua hana hou anei oia i ke. kahi karaima? Ae, he nui wale aku, wahi a Nina. j Ke kaumaha loa nei au nona,: aka, aole no makou ia hewa, wahi a Wiliama Hana i pane mai ai. | Maiia paha ua pololei no oeJ wahi a Nina, me ke ano hdo-j wahawaha iloko ona no keia' kanaka. Aka ua makemake au; e kamailio ka leeie nona' keiahaleAoie e hiki, wahi aua kanaka ala me ke ano-e o kona mau helehelenā, oiai iloko o keia wa aia ko'u kaikuahine iloko o ka 1 nawaliwali o kona o!a kino. Ke ī hopohopo nei au aole e hiki iaia ike ike ia oe. Mamuli o ka hoole āna mai o kela kanaka aoo. ua hoomaka koke o Nlna e noonoo, oiai aole oia i maa ika hoohokaia e na kane, a mamuli o kela hoole ana mai o Wiliama iaia ua ike iho i? oia aole e hooko ia ana kona makemake. Alaila ke manao nei au aote oe he hoalohā no Hamepile? wahiaNina Aole a'u makemake e 6lelo laku ia oe pela. t T | ike au i ke!a keiki, oia anei kau nlnau iā'uf ' wahi a ua kanaka ala. Aoie pela kgu nin«u ? wahi $ Nina. loihi o Jtou noho pu ana me Hamepile? Ho iwakalua-kumamalva or.a makaUi uvj makoa, wahi n ua kanaka aia, rntj kona hu'i ana iho a Uookaka i kona kokoolua t iiohopuana. ! Uih lawe hanaiia mv oia e ko*u kaikUahine me k s >'u Ikue ikaiku akuiaui no keia mea, n 5 ka piVa !aua| iaiu ona makahiki he iwakatda a oi, ua hoU maila i'oko iuoo kona n , kaui. Uu nuua kma .iAiai meA ole, nolaiUi ua *ku het ,

Pololei kola, wahi a kekahi kanaka i mai ai ia Wiiiama Hana, oke ano ia o na keiki lapuwale. - ■. Aiaiia he iwakalu-kumamaha Makah! o kou noho pu ana me Hamepile 7 wahi a Kma i ninau oiai al, a aole ou makemake iaia, ke ikenei au . Ua nana pono maila ua kanaka ala me na pupuku a huli iho la no kamailio i kona kokooiua e noho pu ana ka hoomaopopo ole njaa j|iia nei. Ua paile Hou aīcu,nei au imua 00, tta makemake )oa au e ike ia Susi Hana iloko o keia wa.' Uhu! wahi a Wiliama Hapa, ke kanalua nei au no lea hik{ ia oe. . Heaha kau l, makemake aj, e kamailicftaiāt • Ua minoaka iho la o Nina, a pane hou maila imua ona, ina wau e hoike aku aiia ia aole wau e i <ke ana iaia. Anai ae ia ua kaoaka ala i kona mau lima' elua ma kona mau kuli, a liuiiu pane maiia imua o Nina "Alaila he mea ano nui kana i hana ai. Heaha keia pilikia? Ua ike iho la o Nina ua makemake loa keia. kanaka e ike heaha ka mea i hana ai. Nolaila ua lele iho a pii pololei maila a ku ma ka puka me kona nana ole oe ia i kela mau kanaka, a pane hou maiia. He mea kaumaha loa keia. Ka hoomaka mua ana he pepehi kanaka, ao ka lua he powa. Ua ike koke aku laoNina na helehelena hoihoi o ua kanaka. ala no keia mau olelo ana ial.a, a luliluli ae la ua kanaka ala i kona poo-a pane hou maila. Oia anei? He nuhou ano aui, maoli keia, wahi a ua kanaka ala. Alia, aole i ano maikai Ipa kuu kaikuahine i keia wa. Minamina maoii au'i ka maopopo pono ole ia'u o ke ano nui o kau huakai. Huli maila ua kanaka ala a kuhikuHi iaia nei i ke alapii mii e pii ana iluna o kela hale, a o ko laua wa ia i pii aku ai aku iho la ua kanaka ala ma ka rumi moe okooa kaikuahine., a namunamu iho la iaia iho. He pepehi kanaka, he powa. a kikeke aku la i ka puka o ka rumi moe okona kaikuahme. , Ua lohe aku la o Nina i kekahi leo nawaliwa!i maloko mai, a o ka hemo maila no ia oke panlpuka. Ua hoopaha'oha'o loa ia o Nina i ka ike ana aku i kekahi, rumi nui nani lua ole, a ma kekahi kihi o ua rumi al&. ua ike. aku la keia i kekahi wahine aod 5i e pulo'u atm l koha kihei lioopumehana. E waiho ana he buke mamua pono o kona alo ua huli Ualy, o kona mau htleheleua i|a he,k a hohoma, me he ala ua aia' i oia no kekahi lOiW. . ; Ua hele pololei la aku iuiua, ona, a o ka wa uo i& o Wiiiama H&na i p&ne aku aī tmua ona. O Nina keia, a he mea ano kana i umkemake ai e ka, inaiUo pu im oe no Hamspile,,e Ua htki k>a ia Nina ke ike 4a keHahi manao ano a wahine, a oia ka uana i hoano-e mai i koaa helehelena. Ua nana pono inai, lauia miluna o Niua a maluuu a Wilioau a pne maila me .a* «sivsaliwaii i ; Ua ha'oha'o maoli au u o WUiama» ua kuhi au ua maopopo iia <* ka'a laioha jw. aok »> * hō\ifa ka ir,oa e ma*o^v n neL (^

Ua ike no wau ia mea, aka* ' ua puka .hew.a.. aku nei ia'u .. kela inoa. Nolaila ua pau ae )a. 0 kana wa no ia i huli mai ai a pane imua o Nina. £ iho kaua ilaloaejioike mai oe. ia'u i na apau e pili ana no kela.keiki. Aole loa au e neeu ajcu he, hookahi kapuai mai keia wahi w aku, wahi a Nina me ka iep. t uahoa, ame kona haaieie ole hoi i ka nana pono ana i ka helehelena o kela wahine aoo e , noho.ana imua ona. Nolaila ua pale maila kona lima ia Wiaama e hele, me ka pane hou ana mai. Aole loa wau e hele mai keia wahi aku. oka mea nui au i makemake ai e kamaiiio, e ka- , mailio ana ,au ia mea. imua o ka meai aioha ia Hamepiie. Ua loaa oia ia'u, „ Koiaila e noho ana au maanei a hiki ika pau ana o ka'u kamailio ana imua ona. .Uaikunana o Wiliama no keia mau olelo aNina iaia. No Susj hoi nana pono maiia oia maluna o Nina, aole nae he mau helehelena. hoihoi maiuna ona i kela wa. . . - A. liuliu ua pane maila oia imua p Wiliama. Ke manao nei au ua maopopo ia'u na mea .apau. Ua hoopoino oia i ka noho maemae ana o keia kaikamahine, a noiaila hoouna mai nei iaia e noi JūMti ia'u e huikaia, aku iaia. Oia anei kona pilikia i hoea. mai nei imua o'.u? Ina he dala kana mea i makemake ai e haawi na keia kaikamahine e Wiliama e haawi aku elike me noi mai ai, aka aole e hiki ia'u ke kamailio pu me ia no kela keiki. . Ua. pono, wahi a Wiliama me kona lalau ana mai i ka lima, 0 Nina a panfe maiia, maanei kaua e hele.al . Huki ino maiia o i kona lima a pane aku ia imua. ona me ka leo oolea, Aole īoa au e hele mai keia: wahi akm . E hele o«u peīa, a e waiho malie ia'u. Nana ino maila oia ia Nina me ka hoowahawaha, a pane maila, Makemake au e hoike aku ia oe mamuli o ke nawaliwali o ku'u kaikuahine aole loa e hiki. ia'u. ke hooma,nawanui hou nou. 0 keia ka mea pololei. E noho ana au maanei & hikl 1 kou kiola ana mai keīa wahi a Nina me ka hoopaakiki ana. Ua ia'u ka raea a'u i mai&akke ai e kamailio pu. Ke ike nei au ia mea. Manao anei oe e hoike aku wau ia oe i ko'u mea huna? Owai oe? He kanaka hoomaau, ia.Hamepiie. iaia? wahi a-Susi Haua i liuU ino mai ai & iyan ft ia WUiama. . ~ Hejiaiau. wahi a Wiiiaaia i pane ai. . - , E nana. pshs <*> i k* helena o keia e |$usi h Hana» wahL a Kiaaip«aie hou mai jaL Wihama, ma kou īpai a a*u e ike aku nei i ka huUiu. ua hoomaau anei oe ia Hamepile'i wm a kona Uikuakme, Ējkuu kaikuah'me aioha he mea keia i mapopo ole ia u, wahi a Wiliama. He mea pouo k oe ke h&aieie !ho i keia wahi, wahi a Nraa i pak.ke aku ai, e lohe ana o Su«i nana i mea a^au |a u i makemaKe ai e kamaiiio pu m* la, Ma-naa o ka hiki aua i# Wiiiama ke hou na huli amU kaaa a pant> K# manao!nei ;vvi m pdlski k&a kaiktmahisH\ a ko mak<make an< iohe i kaaa nua * h S> ! •