Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 13, 23 ʻAukake 1923 — HE MAU OLELO HOOKAAU [ARTICLE]

HE MAU OLELO HOOKAAU

(Hoom&nia rcai)

I# Waawaa Tki i maalo hno &i tna ka ' Pwka MooT>eAC n>a kekahi la o keīa pa!e akn nn t ' ua. balswai iho !* oia roe kan vi" aiau'u o lakoo, a o rta kamailio no & ksb poe 'malana o na iineA 9 pi!i een& i ka baloka, a oie ' oa moho e alōalu Lei i na ktjl«tjft] oib«na e ke kalaoa. j I ko Waawaa Iki hoo8:o{>ono J ana ihOi ua lohe ako la 'Oia i ka paue ana mai a kekahi wahV kanaka pananalki o kona kino» a w.ihi ana 5 kamalMo ae ai i ka nni o lakoe e n'onoho an® nia- -* lailaHe keu akn fee kupaianahn o feeia oleloia he oaau hanli k«laiaina keia o ka hoopauia ana mai 0 Hsle A!ani noai ka nu.ho enegiriift ann no na paipuwai o ke kaiana., Aole he pololei oia maa olelo. O ka poiolei maoli o ka eneglaia kai pa-ani'polotika a pilikia ka lehulehu i ka wai ole, Pehea Ofe i manao ai pe!a? wahi a Waawae Iki i ninau ako ai 1 un wahi kanaka pananaiki ala. Ua njan«o wau o kela poe !unakiai kai paani poiotifeb elike roe fea mea e o!;loia n^i. Aole pela, wahi a iahi kanhka paoanaiki i paoe nm: ai. E hoo lobe OQ»i oe i ka polo!ei o ka*u oaea e oleio nei- He mea aoaiama wai au no ke uv?ap> Kuhio. I ka wa e bu ,mai ai o na inoku uunui no ka hoopiha w*i ana, o ka'u hana ia o ka hoopiha i ka *wai. I kekahi wa aoie e piha ana euoku i ka wai mamuii u ka uuku o ka wai, a ina ia ano e poiio hfiii ke maniuli o ka ioaa uie tnai o kela mau da!a no Ru nui o ka vtai i mafeeoiakeia. I kekahi wa he eniā baiier l usiji kaukani ealani wai e lawa ai kekahi v kfia maa m'oka i ka wai, a nofrka iawa ole i ka vai ua loea 'oie keia huina i makeinakeia. ' oia ia auo ua poho ihu la ke fesuana o. kakou. I ka mahiki 19*22 ka oieioia o •keia mao paipuw^i' o Hik» aei,, a pau ae nei ia makahiki, a ko iiio Kaīiv>u i ba 1923 a nueaue 110 e pau makahiki aole tu> k%kou i ike i ka wai o keia niau paipuwai ( oleloia nei e kahe inai ana i Hiio uei. Ninau iho iho kakou. Heaha ka mea e uioiohi nei o keia hana malnio o ka enegin:a? Aole anei he poioPenei waa i manae ai he polotika keia raau hana, 1 make. make _;e heniolohi' i" kel»; hana i ke'a wa, a ma ka maheiehele fna tna k« koho ukupuu lii 111 i wahi e loaa nui ai ka haloka iaie, oia, hoi elike uie ku nui o na ukupau iiilii e ioaa aua i kekahī mea pela ka oui o poe e hana hinv ma?&!o ona a pela no hoi e nui ai ka haloka e loaa ana ia)a. "Nolalia o ka hoihoi ana o ka paua luoakiai i keia hana ina]t»!o o ka e?)rg'uūa kalana, a i ke koinr "nui he mea ia e hana kokeia ai keia haua, a paa i!oko o ka wa po kole. Oia m»oli k& naakenaake o ke iehulehu..

Eia boa no keia pilikk» in« mt ka okupfsu l'ilu ni l ihea ka mlkiai eli pohaku n keia poe lawe Oiapi>u liilii, a waU> <jo i na wiihi kipikua !'.u,.e na kiana pauda, pela Wale t)o © paūak» ai a hala ka uaakahiki 1924 aole no e loua aaa ka wai i Hilo tiei. Nolaila na hiki lo ia kakou N noonoo iho*' ua piiikia oiaoīi K» iehulehu o' HHo nei mamuH o ka uk.lūhi }or o keia hana. Nolaila ua pololei »& lonakiai i hoihoi al 5 keia hana malalo o Birrirgēf, Noiaiia e Waawa* Iki, wahi a vsa k<*naka pauaiiaiki »1» i pane omi i ii» w» »pa« ® hoīo ai 0 W* ®im eooko ttie k» pih* o!e i ka wa?, e poho aua ke ka!»na !,e ttA«' ban«T! d*ta i kela aane ke'a k*l«P«* Na«rai kei« heimhea}?* A«l« bikt k« hahu i na lm!akia% • ka, o k» uiea iaia kt>i* hara l waīha is *l. Potol<»i 06« >»hi a Wmwm fk{ i p*n* ®ni a!. O ka'o I* • iloi aui.

nei e maopopo !ka ieholeho k«fa mau knenu apau. He tnau kumo m&ikai loa kau e hoise mal net it»'u, uke flDanß((l«rm nei au jb» e noonoo malkai ana m lehnleho i kela man 'knmu " weh'iwehe $b, lalaila, na koho ole keia mao olelo Uwe hele ia neu _he hana kalal [aiea teia o ka 1 'anu o [kē;xe«'n malalo o^sfriV^r, D keia ae !a no' kumo fioso"popo !oa la kaoa ke ike iohi aku m* ō'a loa la. .■ Owai k'au moho hoTnJ>oni af i keia kad? wahi a Wa«'waa Ikī.^ O Kamoela no ka'o- He kan«*a makoa i ka hana a poino o!e ke kalan». ' ] KftbufaQ be Jeqjpl»Uk« i>( '* 8 peha e iiiki ai ia ke koho ia Kamufela? wahi a Waawaa IktHe mea oiaio kau e oleh ma 1 uei, he <iemokaiaka wa« 9 *e helo ulai* nei o Aleni ma ka Aoao P*;wiokalaiia) afc, aoie o'u nann inis oiai ano wale no oia i koeoo ma.i aei iioko q ka aoao d«rookalak«, aoie i pnu ka hohono repub«tika. a o makou o na denri<ika!atsa kupa« aoie o aiakou makemake i P» e oia aoo. lua «o boio.h*loko iloki» 0 keia kau a hanle e ike aku ana qo makou iai i e hoi hou ana no e hana me r»a rfpubalika. Heaha iho la ke kobu oia ano" poe? JSo]ai!<* ma ke kanaka ka'a nana i kon£. kupono. a no!si!a e hooikaika aku ana wao iioko o makou demokalaka k«hikc e koho 1 ka p'«e kupuno me ka nana ole ika aoao, aole hoi o ka poe akahi ao a komo o*ai iloko o ka aoao. Oia ae la ka'o» Wahi hoa a. u» kaaaka pahaoaiki ala. Ina pela ua pololei oe, wahi a IWaawai. "Isi. a heaWi Id laja 1 i na !u!u lima po ana.