Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 7, 12 Iulai 1923 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

K*kai? ia ©o p-OEaikāi oko īra Hako ?oe helohelu) 0 VAS£KOUA ME KAKA MAU OLELO AO M»*keui eoho iiri ana 0 ; V»n«* kw* «*e ua hi»c. ' lon. o Kip«r<i „Vāo«!k.ou* i ke * aif»s> , malewia eka» o ,k* Alii #f- hoao ana hoi howko p<)Do isa kapu o kooa mm akūii e'hilina! sna. TTs hooieaopopo P® no hoi o K!ftpens Vaaek(>UB i ko Kamehameha ano hHlaiii ooi ia e kona mau A!fi koikoi mu'i ooa, a ua hooaianpopo pu ola i ire »nn ris!ama kaoaka o ke!a aHī kolko! o ks PoSauegia, a oa *o !s uo o Vitiekoua i& Kamehaweh» i kf> olaio, a me ka hoapafea aoa ako i keia. t»an olelo ia , Knaīeh^aieha. "Ke ike oel wan i -koo' malaeoH Boi I koB £Q&u e !siHna: jneī, ea, i ua &e i m&keooeke e malam* i k« Akua oiaio, aiaiia, e hoi «l o ai k<; Al|i qoi o B<-rituMt». «Imilh, ' Bouoi aka wat; iaj« i- hoonna māi i Kahuua noa, * & o« m-i 0 kahikuhi ia oe j Aku* otAif : 1 fca Jaoi,° Ha ii)o# kēij» rra« olelo ao maikai a Kap«na Vaoekooa i to«a nialka l loa i ka neianao &ke AHi Aioaokui Kaeoehameha, a ia toaoawa pahaj i kawaiiio ako ai'Ka'Oaehauieha i kekahi man olelo i wa?e is e kekahi poō, "9e .haaw; 'ih Hawaii oeii» BferUariia Nui, ou\ no nae o k'eia' maa oleja a Kameha-

a>eha i kamaUlo a&\i aj 4 ua b6e& mai no fa mamali o mau olelo maikai-a Kapena Vanekona e p!U aoa i ktf hiiinai aleua o Keia Alii o k& Polanegig # , Eia paha" da mau oleio . aei a Kamehameha i kBmai*io aku ai m<ka manao maikai ia Vao«koua. "E hoi «ku oe Ai ke AHi noi o.Berlthinia, ,a noi aku ia!a e malama mai i keia aina o • E hoomanao kakon na poe o keia au, o ke kulana o ko kakou mau Kopooa i haia ako, he pw « malanaa akoa lakon, 86 hlllnaī paoiele ana hoi i ke o ko lakou hooman» kahiko, ai. ke ao . „ ana a ke Alii Aioopku Kalahīopuu ia Kaieehameha e melama i k' $kua, he unaa elelo hoiae no ia i ke koiana e paa ai ka aina i fre Alii ha'puie. I ka hfle nna ro«i hoi t> Kekuhaup'o e ike ia Kameha. eoeha ena Kohala- -Akan/ s losH mai ai o Kamehat»eha e lele kaw a ana, a na lohe wawa m noi k,n lilo o aa Aiil opio nei i ks alualu wahine, nolaila, hoeouka ai o Kekohanpio i eekahi i«au oiele ao Ikaika ia Kamehaaieha. "O ke Alii iiio i ka iealea, a malama ole hoi i ke kanaka, aj malama oie i kt kapvr o kona mau| akua* » ao ole h<>i i ka mahiai! makma o ka &ina, aole ioa i» Alii e ku i k$ nmku,'* He hoike qo ia mao olelo &* oeaik#!, a hookumu i kona ol» ana ma na hana ē aloha ia ai, ae hiiinai ia mai ai hoi o kooa mau kanaka mRl&lo ona, o k« no ia o kona tu!an.a e oui imna, Noiāila, m wanao no ka bea

e i&kao oel i kek MjoI»Io knuleua 0 apUfr«i! mU »i pUi »ts boi k» tM4N»Bj[ e h«U noe!«!o no « AŪi lukoUoi. lo* o keU »!o*« *ole # X*a>aluuoehi S b«aw' i» Mokunui no ke A]ii o BeritAt>U t «toi« «Moaii!! ao o ket* 01010 $Hi »ka& & Kapeoa 1 »o eam &i i& HUiope tho o k*U ooii| h«ot h«okip* a Kamalmmeha U Jtapen& V*!l«*o4ft mft H>K bo!o loa •ko 1« oo o _ Kaaōeh&'aeha tD«I yt&ekooft fQaluoa o kota moko fte okdi pu ia aaa nō * hoS 8 kekahi aaBo Alil kolkoī o ke, a! 0 | o Kameh&noeha, $e hol<> sa» hoi aaoku ao, keksb) wahi i kapa k o Pohwe. h. k« ifco 1* k» r»ofea oaa ke &!« o ke ooe oPohae* •o ke komu o kein koi e weha ia V««ekvus e holo oo„kei> wahl, «t h Mte kihi f wiiiho «ī o kek«hi m«o b«leama no'. «e wafbo eoa hōī !īofeo o ke ka! me ke kftoiab»b m. * ~ H*» «ehl ht-ltsma ooku iho no e wft»fcc £u ana ilok" o b *»i u Jlt k'-ii a.utv enakemake iea o Kaaiehaoieha e ike 0 i ks;ia bb&u raea i irjftibo kahika ioa tcansua aKu o_ kem au o _a oaea paha o loaa kekahi ioga icsi ii<j ke kactjo ; f?aiho gi, kua eoau LeSf.uit»a a»oku c&» iyabiUa luu ia e na kaoaka hm alo loa o ke ,AJil a me ke feokoa pu an» o Kapena m loaa ua &au heieuaaa oei, ?. lawe ia i ok» o k& &jn&, a 'ua hoehaoa aku la o ~feftpefla Vanekona tr>e kooa m»u kanaka 1 ka h»r?a ana e pau ae kekabf man iepohao e fiooa aua i ke fean! o'oh man oei. t?a ike ja ihō S# keU toau hoaolelo 1 kroi ia mainna o Jfe!a* helehWa

ntil, oi» hoi »iftO olelo mk «a o!f»fo B?rHanla- "ChaoetioDS <> LoodoD. ,, I ka wa i 'ike a! o V&nekona i keia mau o'le]'o inalona o kMa heleanaa nui, >ua kaaiailio ae la oia ī keia mau oielo hōakaka He maa makahiki w&inuA Io a p.ka ua nAlowale keV?hi Alia Peieka&p, ai kapa ia kon& inoa o Uiiama Lan&kakai ike paha raa ka ino.t k« o Lanākakn, a ua n?t]owalle pu u>e ia a»a ia uaiuwale afa he elua hrt»eri kanaka,

a me ekoln wnhine rjae r.a 'ekolu. Ia manawa ■hOi>kahi no hoi ua' haljwa!e £>u kekahi haole !*etekar>e holo uiōaua, a noua ku ihoa o Haunah Huttphey.» Ma k% manao o kekahi poe kahiko loa o Mawaii nei, o kēia mau haole i kanaaiiio :a ae !a auie, keia Kapeoa Pauiolo aoue kalkaahine i ili ai ka moka uual Keei ka aioa hauau o K«fcuhau | py>, oia ua Kupuua o ka Lahuii Ke&ea o Hawau uei, au«mj4Ufcoj ia uo hoi mai.kem mau hauife uiai i iaha euua ai ua uiooieip paanaau i pa poe Hawaii e pīii ia Kmt Uiiauuu eoe Heie is.au a w.ioiue, & Ue mau Jt«ia i aiya i ua poe uiauiua o ka hoea aua u>ai o K»peua Kuke >jaa # a mauiu» ak'i no iiui o ka ana «aa* o na p«e Misiouari i kela aioa Maj}uii paha o kek mau inoa o tc«ia mau haole i ~buike ia ai ua hoopiii aau ia paha na kauaka jMawau i fceīa oaau iooa "Kukao.hi* ,*4aka,"»o ioa hoi, o Hlouipepme, oia hui e huupili aua iaa īnuH mua mai kela iuos v t)uke o la fituu'pbrty3 la Huomoepule/* He 'catt oieiu hoopiiipili wale uo p bu neia o na pue Hawaii o ka wa kahi fco *> Hawan uei, aks, he nuea &up«)auaba no uae ka waihe aua. o ft«la iuau heieuma knhūo a' Uiki iio 'i luauawa » Kamehkmeha i iawe ai i» Vau«kQUa e Ise ma«a ia iai>a, a aie kah mau aanaiiio ana hoi o Kapena Vaaeticoa uo iieia »duu Aiii Peiekaue j uaiowale ko iaua uiau mo£u t a meu iu uo paha Kekahi o laua.ĀelA mau i waiiio i _£a. ks! iu maop\jp«i ole oka muolelo oia yaau heleowa, (Aoleipao.)