Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 47, 20 ʻApelila 1922 — HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

\ II! | NA HAAWE KACMAMA | Eia na i»oWa s.'ue k ■> lako'i alali!; ke p,i akū n*i <t«a/t.ua p.»ne n ka* h»l« uat: k*= kolo \se\t ana oi'ai kai poka ojai k» po«» uuū oloko o ka ! haii v ielt' LuakHWwlu &i-s i ka l«?*a mn'.un» o k • 1 fik<*ti mft« p«o. K:ti hei oileiona ma kekahi kiht o ka hale k« haka pouo n ( ino ka eimuii, s auSe i emo ua Kihe aku la i k« kani ana ooai o na t>u kaupuohiwi m* i» kala o ka ha'e a weiuwelu aua k» pekaanianiUa hii*ilu ponu loa aku !a k«ia i kah: o ka pu-ekani >iifti ana uiai * auki pu »na ka pouii ilok»> o kela wa, a hooaaaopopo a*u U tccji o kahi a na powa e ki uu»i ana .na k«ta o ka h«i« tnaiiako uaai no ia o .#trk*»hi o na pa hanai hutoholona, U» h*pat uaa's<? ae U o He> i kann pu ■■kāt;poohiwi īluua 4 ma t£H pukAnniHin a ki 'poiolei aku la aia kahi ana i ik? «i i k« oinpa ahi. a o ka wa n« u i kupmai mai ai ii k* kau' ana o ka pu inaifaī!n mai, a pah*a tiu« k«fit«hi poka i»a kona lio." tue ka hiiale tma o k»nw puiluuu o p:<pahele« U.a lalao ! huu iho ia ke a i k*a» P« a ki hou: niai b, a o koua wa no la i jke mai j «i i ka holo po'uīei «ku o keknhi pu« kaiiaka ka puka»niiiisi «na [ ? ki uia: au» H* «u 3« nooa ilofco| O ke pihi'ĪA>oi a k.i hoOuiaa mai t«-j no uia il& kithi a kffa p.-e kanakn **! hoiu uku RtiM Ua ktt mai ia k«tah)] 0 l&kou t ka po&a a hma Haio< u o! kekHhi p<»e u« pee ae ia aiahop» ' sa euaiuUau. I Ua hoopiha hou iho !a o Helen» 1 kaua pa kaupoobt#i me k» p«,k&, k iioko pii oi» wa o» b*t« o*« « piha me ka haaiuin, a eh»ohno pu abAOia uo keia oaluwaie hoi>ua »iih o Wat*don» m* me ko iakou ih e olē i* aku iioko 0 keia po aaki paa & ka pouli' iaiaaoe hoopiha ana ' fean* pu Ua ki hoa mui !» "a po« powa «!* (&a ko ia nei w»bi e ku a.'M- l?a pee iho i"a keia iialo a kī aku 1A tn,-, ka hakfch*k H o ka hf l?, V*\ ik? hru aku 1* k« īa i k» nee h'm nna rjni o' ua poe k&n<*fc«* *!a me k<i puaM' &U' ( « kaui-'hnu aku ia k» ia nei pu ■ me eh w»Saws?a panu an» n keknh!' o iakoo t ka hx>ntu. 1 kel« wa ua piii »nu»3 l'* kvkaht po** > ihkou :bt' ka pa'.* o aa h«!fj <i pii lo dt i« ■U# J ka puka auifei»i- l'a kiitM»i akuia o Heiena i hopt? u.e kt» ki? ao« a»ju ī kana pu t ke »«naita e: pii »bu ao» « » ka a waiu p«liu «na\M i ka honun, I'h ! k&iii h«-u m ,i S» ka pu n pio ? kuj u.uko, a i< - Uf aku ia ueia i paiiu auH u.f»;* o keeiai:; knuaka ' iiu*o » keia »««na me kon* l> hr| ako i ka haiuiu o k» <» tuua | m« neaia s waw#Li 'a uisi «ns. V . komo koke ke tm» «3a<?«!c o *h uio- ! k*u iiokv> o Ileieua no ko Ukor.| pa»t)io aja k«»!a po, a o?ai t ia e ka. oi»s »t«H«r*ui»>) kooa hn f iu a e kaii|' kDk hoi no kona h*Uw«; pu ana' s&e keU kanaka i kotn» ai rnil-»ln o' keia k«eua ī keia.po, u« h>he aku l»| keia < ke k»ni kvpi»at o »a pu ka_hi OiHUiao a li<he pu •* s u ta Oo i'oi keia i ks i««o ha« o ua puwa' 1 t Q*a ana ma kfU p-». baatv?e| |ho ia k«ta t kou» wahi e kn aua. a ■' hoioaku 4 i* *•!* uo k*hi v kon*|' uaau oitekUd « pee »ua, a i ko l#na hoe-* au* aku ii.a!*!! l », ua *ku u keia ! ko'■* ;u .ke ,kH-;e aoae' koua luakua 1 i ;i.r t ku t»ak*ukaQ f ' tkū* a»aLojK- •' k«> p»n:pukM ait* ka' I*6« ui*t* pe n sa W4 * nah* i »1 o Hla puk». o mm | t iloke nu lu i v) keu w* ua pouo iiv«« c I» {ak u ?iel ? ke )|tip'ttat hv>u *; * -■> ka i pt) u»«i kahi .» * !j a>» maf, a *-ih*' aku 1» lak - ?*» u«t i kr i>*hu *i>a O %e k'i.o V 1 » keka? 4 iv» u . Iluna o ka hi nu?, ~ tf w I*' jHkou fHr* l kp i<*rf k« 1«!! • -!f aU h '•* * i •ah« aoa, P

Kt- atio ko«oke t«#t 1m kt?kanf iiupiuai ana o ka pū ! kela wa, * keiohe aku uei !akou nei i ke pa-iiupnhu o na kapu«' wawae o»ks e h*uo *»•» m» o » »*KHnei, »nf k i inkn i • ?i !->t.c p i nku i kp p«bu ! ibo o k»k*hi t*«»e ō !akou ika hoa>e he t>!a u» kn { ka foka. Iluki' v «iH uiiouke jtolKotf ua Imehapu ke k«ni ans o ka po, a j h«a»o nu.a *a pukp o mua j„ka hii'e n ko.ni- ana o"Waladont. Ua hookahaha !oa i» llakou nei i ka ik« at)a aku© ku ko^^ Da ®<iiao« 'o WaMoui tuiUn a. J«kou* «ine na |itt.iuofckii u»u jtoti» iij»u itu paue (uui 3a Qia J|B«a o |teVua, i U« paii ia*r»u i k*> «yhe* 4 a ua ka«ou »p»u, E kuu Heleua

}u»pato me ka wtwoo!e i keu \m ua lanakiU oe in»»luna o ka |etteaii. i Aoie lo* peia e Waiaiioi.i ua »ie j nai UMMuakou ir oe, vua anie o* |BM t£u«*ru i kt'n pv* ua pa"u*iōa ma}kou i k* paapi j j keia poe p6ma t {•i»i aoie a (iiakou poka i kne no ke {Jcup&ie «na aau īa iukou, wahi a i Heiena we ka kle an» mai a puiii \m Wai«doui. t'a koaua pu uiai ia I hoJ ko Heittiu ipau makua i k(-i M joieh>* k» irtUH.aaik»tt>ahint- Auie *) kakou e no .pau uiaOnwa waie ma | kekao>aiito hio», wah) hou a W"»lhjduU>, oiai hēhHoa nai ka kt»kou i (keia po ott hot k« Jap«au ana i ka l p*,e i ttha. Aoie no t aui ioa ka p«>* j*oo m« ko ka ivu aoao e kaa aeia j iiopekiua oiai kek«rii o kou poe k«j»ka ,ua ku i ka poka aole nae i make.Noko'u &oau hoaLt'e aole Whe aiina enaluna o -iaue, n ua uhai aku Qci laua uiahope o ka to«" beo o keia poe powa \ auhee, ttie Iko'u maoaoliua i keU po e loaa ia irua k««i*k«i u keia poepowa. lioko o kela w* « \Va!«doui e fcam«iiioa&« koeuo pn* kekahi poe kanaka o I»aaiaela Hopekiua, a o k» w* no 4« o ko lakou h«k" i hiili *a«i ai« ninai', I Khia o oukon i maka i keia po? 1 lie ah* u t&«kou i eha. « oia 1 «r«ie «e 1« tto, w«hi « ka pane- | Moieil* e kii «ku ik g poe i eha *. i!«p*aaakuia iukou, wahi a Isa r *»&- jei* Hupekma. Nu oiua hoi e j (ne maeea e ho * ae i cj« kukui (apau otoko u«i oka halef Oko W*iadont wa wa &o j» j |pua« aku «i iwaho i>o ke kū «n* ! j na pewa i bh«i a he.hoi m*i iioko o |ka hrtie uo k* lapaau ,*n«. Mtt ke } Wait<ioni uia h«iu *n« he kanakoiu f poe i eh* ut* kela p » ,\oie ti*e i ku i kooukonu loh e pojpo «i iakou ke

! Wp*hu> mmlai u. U« bc'e ko lakoa tai»a a t.«UK K e i ka i e p o l««fcek o ko. Jioiboi »« mai ia j*i>ou wp»u nok«» o «» rum' booU* vi«u kuke ae in o Helena !mmd ko«* maiiUahiaei kg hol<<i aua 1 1 fco iaknu w*bi ait k* wwi. & u iW*i«din)hoi aioe Hup«kiua H* il*u* ke k*u ueī » |a U au iu® kahi |«bam« k« wa hi «n» [ *& ]ole a' U# *uo lo* ki'kahi i !rt\l4kou, UA ta-i Ha |«uia o kck«hf» | l * fte iii w*te 1,0 kekahi. I *Ar |mu <tDa 0 ka lakou b«na ua] y*fi* OCMii ia »i W»]Mdv>ui o| 'iikou o»e u» b#lch«lttt«a pih® ! fcewoih»( » oiai ko lakoo n>au j»o-j OauU ku!o»uu 'Hke aua ilalo, C*J ia o iH&uaeU Ilo|.ckluaj b« uifc«sOU'Ot« inooluUpa kifej »t Ihkou «0«u. O ka wa! !• « k«kahiVuikv»a * hul'- uu«i ai *J lMtt« ituua ° tna }««.>,! «udi oe « bu>.p«* ia !»ako" ' ka khii«9«ah*o? Ma ke «in»M o k« U tpot ) e bow m»i»i t-.a oak«i o k« aupuni as*Nt)i»i tio ka t»w« »8i «Kti fa oo lto» « ho>>|Hi« mihkn o k« Ua!rp«j. h*o>, wah.i« W«Udonl. U* «*n« m*< 1« u« k»n«k« «lti« WaUd«ut « ltttUyti ibo 1* kona |x>o mf ka hou a«a tu«l. V* kuhiK«w* ?nakou * k<la kin* ap"» ■*' <M* ?hf* le o ?Ifcc\s ilihl* w»fc* « *'« akn n?! ol* k«ta'M 0 %«*> rv*\ o j»v* w«b' * 1* |«IMw ' ~ o<r A i k« 'h 4 >• < u| v n *T*WV W4»»i »»yi* & ~\\ . U iUlkiii* «r«ti« ua k<*u*ka 4*«*>«* *• »a*»av a»*i av s «ku «, I» Ot r fcov «f*tu • ' «»u. t U« < tt*is« k« ' mU- '«« »-«m k*u«a* ««««Uw,**. wm> ;; " j*" 7 * j

Aldilk he »ttsi lon'oukuu? • W»l»drtnl. A®, 'w*h! a ka p»nf, aoeane h'ttnerr lio fŌAkotVnoi. HtaHn k» < hwnal 1 wahi * jW»l»<!&nL H« t^ ,w * n>r na wnhi lii« «pau ( %nhi aV» pane Alaila aole ttnei ō oukoO hopo%Dpo Vk > mikou pmipio *u« i kei» po? w«fhi * Walaeloni. Aole e hikiU makou ke alo aiiU ttte« tn|afafo oke kauohii, wahi a 0« kanaki afa. ■ \ Owa'i'ko" iuoa? walai a Wafadool. ] U jskeU, wahi « k» pane, ai ow»ti lla fuk H fie)a ftc#h? a HekiH. l Ahe'' h« koa wiwuole oe?' wahi a \VnUdonv. !

Aoi« au e ol«io ana ha kba| wiwool« «a īAua uu. aku, iwaena o| fcoui*jkuU poe. kaua*a u* kau koī < a *Qu!jft;li Ae'u uii ka Ki yu auieī ktt hukoku utiß, wahi a «a k*tii\k» ala.' ! " Pehea kuu tuauao iloko j kti« w> 'ua kauui'āiia anoi o« iloko o t>ou paa pi<v atin? «nhi hou a Wal«doni. wahi ua ' kanaka aU, » ua aie nui loh niAkou i kou i'ikoumileai i ku« p#peiu oie *ni ia oinou n»ak9 i keia t>o. Pen*ru iua wau e h.iokuu aua i« oukeu i ta la apopo «uie anei oukou <* ; hooujHU an* i ka powa atne ■ka pepehi k»naka ana? wabi a Waiadoni. No'u ibu ke ike nei au i k« iuea 0 kei* i|U aua, a ina no kou hoop,*kele ia'u tuat ko'u pt»a ana i!oKo o ka haUpaabau 4 alaiia, e lilo no w*u 1 hoaioha uoaikai lo« aou, a hoopau ioa hpi au i ko'u ano ieo, wahi .a u* kanaka ala me ka huli aua t Oana i koea poe. Aoie he ekeuuu iki o kela poe kautiku oiat !akou npau e au olou ana iialo- i'oko o keia wa i kooju mai aj PikneU m& a hoike mai la 'aiUn o WaUdotii wa o ke koepa <r k«ia poe powa i auhee ai iua kein po uk pau ioa )akCu i ka pakele m« ka hoeha pu ia o keKahi o lakeu. Iloko o kela wa i kauuha aku ai o Walad'jiii ia Keoui, ko laun n«i paiiaka, nu ku hauhoa ana i kakahi ! lio a h'jlf j,olOiVi uia fe»hi kuUnak«uh»tle a lakou hei i hooiel-* aku ai qo ke kii aha i ihakai, h i!uku o ka ole ua . ualo &ky lt» o Keuu» no k® hoako ana i ke knūoha a kona hnku. i pau. ! ~ £ |*we i ka oupepa Ka Hoku o H»waii i ike i ua huouUhi puuwai.