Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 42, 16 March 1922 — HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

Mokuu* % 111 NA HAAWK KAUMAHA XLofco pu n o ?boi o k«l» wa uft makaukau t?»u* 0 Waladoni īioaa Iho, * u»acnttH o ka lo»a ana 1 kela uiau kanaka bc m«iuw# no au • , e k**wak aku »i aaai kela rurai aku, o ka wa ia 0 Waladoni ' a ka ai ®e koua ikaika ap«u, a he 4 poha au« «o ka puupuo 'ma ka~ au : w*c o kekah» kanaka walatval» pah-u oia iluna o ka papahel« aj s ua joaa oia i kekahi peku hoki i»ab«,uahaua Mauaun ae hoi u ka aua i kpua kok<,,olua itt*it a w a iu a tk<*i. uoea e laliu si i, kau» |J" pauapana, uh pan akd la k«.iU«i puaua-i i na jlma wik&ni o \V ftlad ui ka uuioa o na iwl a-i o u» ala, K j ha ilulu ® ui{i k» uakt!i# ua alu mni ia o Kauka l'iiueU a Uolo njai 1* tn< kv WiiiaUwUi r«tu l m(J k« h<>-a a»« j kukui t a ujaffl«4 e k« ftt« aua ujai o ke kauaka i ku gi i ka puupuu maliauahana a \Va[ado»i oaai kuiia waiho pouiunii; ua laaa hjj ak'n 1* oia i kekahi p»kui mai ii K*u*a PikueUi \vaiho Uou «as oin iluqii Q k* papaheie ka ht-le awai q *e koko m;i k<-'i»a wah", No W'aUUuui hgi ua wt-he koke »« '* oi» 1 k*ua kupee hao a hoop * iho ia t n < lima o ke k«uaka a» H i v aeui ī ke kauia-i oidi ko U 't 9 lewaUwa an» iwaho eue ke au,s--«U0 t Leuiu o kon.k oue'hi waka. L'a huli cu«i ia o W"al«do!; a p«ku« ta Kauka piku^U. E aku i kel« u.e k€ bjto, a e he|e aku kiu < v Uuii i ka ow» ucf»« kei» hoktle uo koiwi iio.iie ®«< tmu» <? kt

Hoko o kela wa i huH mai ft i o . WaUuiooi e haka|a uae ke uluka kanaka e Ule «akawalu »ku ana 1 maluna o laua iiei, « e lohe :a aku 1 a&a hoi ke pāpa a i-na o na iwi aoa j : 0 lakou i ka «va e l«j»a aku a! } n« fttua wikani o Wali,doni. lluko o i kela wa hookahl pa piha loa mai ' tia hōkele ala f na kanak* m«. niuli o ko lakou ]t»be ana i k«*ia haunaele, a oiai Uu sanoenj« ke. kahioia p»e e ?ohe ia aku ana ko lakou 100 honho me ka oielo an*. haehae lillii 2ku Uua mau pauku ki»o? Kki aku ia I«ua i ka nu a m»ke wahi hoi a kek* hi <j lakon. ae o ka loa» ann la |«kou he wa maikai e ai i ko lakou ruau manao paiaueka, me ka emo ole loa o Walad t )ni 1 uiiuhi awiwi ae ai i kan» p«i panapa (i a a k) nigi la i na kukui e ati «na iloko o ua keen« ?a, 4 oka yri h ok« ppuli pu oīok ). Kta o Walu<ioni *uie Pikuela k» hakaka nei 110 ko laua ola iwaeua o keia alukß kanaka uui rae ka n»opopo*t>ie ia ]aua o ku laua ht.* P«na. Aole hoi e %iki i ktk#hi kela poe ke ki mai i& laua nel J ka pt» no ka -iianao o m ike kekahi 9 iaieou, aks, ua ha*wi Ukou i ko

holookoa, a e holke mai aoi hof ka wikaoi o koaa cu«u olooa bukj kela w». a Pianiua ae o k ft loa R he mauawn no kela poe kanaka e i#le «luka mai §i a>aluna g laua nei, na loaa mua aku īa kekah wahi kanaka 1 na Uena wlkaui o WaUdoni me he apan* pep* _I§ koiiu ma i» # a paki «ku Ja l«ia ilaoa pono o Btt« Haka, a he pol>a aua waiho aua o Bīia Huka kela kau#ka Uuua 9 ka papahek o»e ke kaawale 0 ka pu faai i«ift »ku.

hkPou lk*tca «pau nia ka i«te a&a I0«!nna o Wn]a<Joni aie ira m&naoo ke >!«belf Wale no la e pio ai o W*l«doni fa fakou. tt>ta oia:tf tia ano e.ml om'i to W«!«doni ffcaik'a iloko o k«la wa ā * Hii i*>u* kokoolba hof «ia .oi«i ke haieaka ntf me k o oa īkaika ap-i^ * f ku !im ua hiaa a«u ]a wu italo me k» paa atti o kona ojbu ?s«a I ka pjia>s& i o kekahi kaiiika ipj!ikaa«U wahi, i kau!ana ku U a Ik*>ka iioko o e» wa i hala ae. He m«a oialo ke iho makawalu nei n» p««puu ilana o Waia j >oi, a e t!n ana hoi oia j keknhi a e ioa* inai <na hoi oia I kekatu f a &a ke kuko tio t Jtfe kuua uaua o!e i keia poioo oa >aav»i j>au akn la «ia i kons ikaska no ka manawa hepe loa, a'lloleo o k a wa po troi« ua imeha pa oloko o ktla a koe w«le f>c ka poe i eha e o,uCDt>fn tn«i fti;ā Wa ko īakou «abj i bitii ai, !loto pn 0 ke!a «a tia t> Wa)«dooi naeka ole iaU k« t»<»oaja««WaOtti hou alo/ a bina •ku ia Oia waiho aoa ituna o ka T>*p»h(?le. |loko oo uae ō keU w* ona ! hina ai i!«!o aule i pouli koaa "OOI'OO O ki fflfi mm ? olt « D t i hapapa iho ai oiā nukana pßp*o«. piiia a pia oa kou* !iioa. Ke īke ala »o ia i k* eha o kooa pog aaae toaa mm |ia»a t aka, tia pu Uoko ona ka n)«kaaTa ao ke kup%l« \ kon* oia i k* w* e uiaepopo ile' •i iaia o kjfti l»open«. Hc "rtaa«w* k<"ia o ka)i an» p*l*, ua fols» akti ta i ka %alulo uifibo n* kona tohf p 0 al« ' ke pabu 1 pahu o tt« k*pti«| wawAi* kan»fca' ( j a o ki wa ia i i»f)oo mai ai ka t&« j Lmsjtaaaa o af kuku! i« I'uke, a ik* aku U o!a \ ka *»eŪ4,*;eua F*p*+ttteo k*kaM k h n*ka i k t kiei «i>*? a»a, ka $uka k* j?*ut ,*#*«« * ku»* «io S»e%heU. £ haii&ah m»t * kaa a «akoke m* ka |»«ka B o ka lawe ai** aktj \ kek |»<vr eha I k* ;-a ! fft *n§na*** t s fe ua ki>4,v> tti»i !l ma« »eUuU> u me \* a.a * k* p ,t ) %\jl Uuu* v' U k*a i k» at!« ta A to*.

o kei* uiau 1 Ua el*;U koke * e !* nu bgi o Kauka Pikutla. a iluko o m mi ix>t°l e * ua UaiHlele >*u lauu ueii ksla a iho aaai 1.» uy )ak ok» f uul ' hooki 4 »a «o *a initj au.i la B ; l« Huk* He t»c» oi »io ia ■ laua i byi'& m«i ai iialo u» piha' kaai e i»U ram® ftJi3 J k»o»ki, a e kaaaaiiio aoa Uken ttie ol t Sv nwiwi. i kaUkoii wj i jk« 1««? ai jg iaua uei u« byopau kok« »« U, Ukuu i « » s«»kou k.im&l!io »ua, u huli like mai la k(v maka o oJva *pau a naUA maluu* o Uun ' Ua h«le pololei loa R kg ta o W«U dooi * *u ana iaiū-i o Bil» Ūuku r me ka p»Me »na aku ®<? ka !eo oolen. Uc. ha kei* uiu h»t).i au e' Bila »® »* w * ' * el * i* * j Ua auo pulwa lioke o B.U huka oieika uan» ix?oo aua umi O A , -'l r m »oP' po i-*u o kia tcf« « olei® «»»i ikm 4 iUiko pu UO hoi okeU w* * tVi laJoui e ka«>«iUo ana ia qi b q > lio,.krke Wa t«ai !« tw kn- . u āka ia laua nei tnr ko !«koa ' houho itua IU-k» «ke | 1 bakaUa «a!e !■ £ >«* « Hil", Huka i o k| hakih<»k ? i " '* «» m' i*i o k*m«hfle! | Uā *»ki! w«hi & \V*Uduu» ' huli; taai a ; i ua k-u»ka e h<v.k?kc *!'«' U t»u> i'oko wa 11 : hu ' atu nku * »U"A U !***» Hnk* r o k- | i' keU $v*)r«)n* e po'-rt nu «1)1 ki w*ba o k* P a P* o *;»*** 1 ti»u» ou«. ®e ks p> 1 11 v 11« k-iuskfc nU U ot>?u i* Uui * V 4 '' mr * ' ° ha,k,i:u ole' | l\-k*>okvl« ** «» lto, W<* *ū i.t onn, *U llot kt koko r *«a t»* I* l U kloo i,• i 1

*t la'o Walndt.ni a nana aku la isialtifia o ke aluka kanaka e waiho āaokali ana tfura oka pepab«le. a 1 tke I» oia i ua anak* 0 ?tkttē!a e nvna pono mai ai>a Uia me na 6ttohi iua'ia Hauoli. 'Ua houuaiko loa ae la 0 WaHUoni e ku itu a, a heie mai la a kalkai ae la ia Kauka Pikuela iluna paue ana iha. Ua *ta auei o«f Aole, o ke pouiuuiu w»le »o. Ua'i |tnhi a'u u« eh a toi ōe. wahi a l*i ko«la. ! - - 1 "* H« ilia Uki.maoli kei * o kau.; 4 wahi a Waladonj^ Oiai kela poe kanaka e halihali *na "5 k« po«1 eha lluna 0 ke kaa, wa helfe tnai la ke kanftka non t na T»elehtieua n paM iho ū t *i 0 Waladout ju< - k« pane afaa iho. 0a olua i ka h jpa i > e a'u «»• keiia po. Ma ke kt>mj 'iea* wahi a Waladoni oaie'ka inaina, Wa ke ki'.mu ua hoouaunaelej Oltta, a-owau o Lipiue k» mauaiuui o*eia'w»bi. Aole-oiaua I hoohaunaele, walH a 9fal(&!oni, o ka mea pololei maoli 0 la'kou leal hoohauuaeie mo kā hoao a'na e powa t ko maua ola. Aole au i maup-*po i keU tuea, •ka. hoopii īa ma! olua t- Blla Huka ho ka hoeha aoie 144 wiw»tn h«le, a L»ptt»t'. A<>l« matia e hoolohe i an ti * W*Ws<>nl i»« e j»akemitkc oe i !t* oiaiī> © hvlekakou e naua i ke kahi ni'Mi knnaka t lua nu !au.i i hoao e poiva 1 ko maU4 ola I k<-*U |>o, ais»%u« ma leo maua mmi' i [keia wa f' 0a i raai la ki ta t k <itiui i kj |'W*!adani 001, ao ko Ukou wa uo ii i hele aku ai. X ka hoea ana (,] f WaladonJ ma ma ko luua rumi a u le kela mau kanaka raal u ko oUila e Hke me ka laua i ike mua ai. Da >opahkohao loa i* ko Wal*doui

HoOiioo'no keia mea, a hnīi of* a paoe mf ka auo Uo'na aiua u L<J>itie. B kala oe ia'u tue ku'u ma. tiao e lBaa iu oe mh k»uaka ua laua t h'oao e pow» l k«TmTua i k«la po maaoei, u«t «oit Uua {««aiiei i kU& «a ua a)#baka Ull.l, Aolelua o'u «aaa n>> 'a uiau ka naka, 6'ka'u wa!« v<j e ol€lo &ku uei la olua. ma kt 'u Buu h*} ujak<ii- i nal no IteiB wahi, e la«c au* *uu' »k 'olua' I k* halepaahao. Aole j o e hoike aku i ko u a «no lmu» o k»oakaj aka, ua mau&u e »aiho pela a tb#optipo tafa kc #uu o ta kftßftka'uia W*hl, uolhila u a aa *ku <a laua nti ] fca tu a u a o u k« »akaiV nūīLipine. ' f* )«We loa U «ka ja UUa tiel a bikf i k« a ik« »\u la o )V»-adum >n |J4|a Huk» e*ku pu ana lae ka Luuaj**f£t ic. T leoaa Ike *a* m«t ia ]»ua nel ua miua»ki h«ueiivn«, U Q la m« ka |>*uc aua cō*l iu& oielo hooQ«a)koIa lenua o lau« oei, he li VTa!)i<Joui uia. £Ta Jawe laa U *ku 1« lau« fi«t su« k,* ka Lau»p«4hao a ia*e i a *« Uu* n e i ' oiau euea dkc lau» wa uo m c y» ( *k" a| a hoopa» lioko uk« m«u ruoif pakahl »b w g U|j*au ia an* a ko i «b<^ M< uui av ua u U i«u- uei e k» iuu« uuk# *4n< »ua t 4 e utikai«»ir f uinao;u*u l\ ka **'?"*• , I i Ma I* 10 k,.»k*hi*kf* u« b« k«» b*U iiowko,«. ka-nkk'a iiVk* m*k-'-k. i *n* i <ft ' H!chtW«a ona i» A oU; p kek*hi ula |»w« u« Khe »ku Uloa iki t» «ua o U U Uui« * ««. ku>«*fcv* ā«u*kā e uup, M®»V 'c ■ v.••, % i-.v 14-U >4« ***»*£%* 4 M v .*«v « |#a |Kk||4 kvi* C--fī