Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 35, 27 January 1921 — HE MOOLELO KAAO NO Ke UHAUPIO KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Ke UHAUPIO KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

(Kakau ia ao ka ,p3tnatktii o k < k t Hoko I*oe heluhelu)

T ka h ila 'm'i aku o kel i poe hoewna m.ii k.Ji hri!-ut akti-, ita. kena koVe 1a no o ■ K'oaia iv Kekuh'"«upio wehe V i nnka >> ka mano'iinhi, ;to nak.i is.»h hoi • nionni hoi na K'ane ko Kokwh;iiipio iikua i ai, aehoomakau. kau no hoi no knhele akn e :n >ha; i kel;: maka akau i ka heiiu. O k;t tnaka hoi uua hema o keīa mano ninhi, oh hi-i ks maka a Kekuhj<upio e ailolo ai. t*n hoolohe koke aku I™ no o Kekuiianpio i keia inau olelo ao a kaua kumu ao lua , oia hoi o Koaia ke k leaea o Kapalilu». I'a 'hele pu iku l;i do Uiia no ka Keiau o Lono eku kokoke mai ana j kela wahl o Kapua. Ua lawe pu i» ak«> !i h*»i ka puaw,i hiwa. » he uiu hiwā u pu no hoi i Uwe pu it aku, a mohai ia aku la ma ke kuaahu o Lono, a me ka malama po o laaa i kekahi hoomanao pule ia Lono ko laua akana. holopono na mea ap;ut i la««*e* l3w« ia m« kvl|eUu 0 a'ai]», ua huH hoi mai I» lana n-> ka Lanai hou i hoomakAukau ia. ai kukulu ia no hoi no ke'u h ina aitoio o ka haumana a!ii a Kuāia Iko laua hoea ana 1 ka heiau, ua nku ta o Koai,» 13 Kekuhaupio i keia aiau olelo. auhea mai oe e kuu haum a na alu, ua holopouo loa ka k£ua haua uu ka Heiau o J. tio, a manao uo wau e hoolono ma. ana tio ke akua ia oe, a» kau m!*u leo noi kokna iaia. I keia manawa e hoomakaukau oe ia oe »ho no ka ai »na i ka nuka

brma o ko hoa hakaka u ka muiiia kai akea, ac ai qsc ka mauao kam tioi ole. ae lilo hoi U i ttiea holupono loa no kou «ilolo i kei-a īa A pau uae kou ai .ma i k»VakA ticm a o keia euiuo uiuUl, alaila, t- hoau •oa k*ua i k.i holopoeo loa u keia han« a kaua. ae hoao w ma ua auo apau e nakinaki lūa la'u, ae Inuq

no hai wau e wehe i ktiu wt'a i h >op«a ai. E uui ke akaoui i paa kau kumu ia oe. aka, ua !oaa no; |oa« iloko o'u ke kanatua nu kou :lan»kila n)aluti,\ o'u." ; i hakalaia no »* pau kcfa ruau oKIo a Koaia, alaila, o ko ; pto oee aku Uuo u i kalii o ka] .maka ok» euauo t weUe mua i. ,boom*kaukau u hol uo kouA aoa t kei« »«ka o ka tuUhi o kai moana. Ulau tku U\v oKc ' .kuuaupio, a »*uut o ku Kekuhua-1 «i aua i keU QnW mauv -.liaUi.! ( ua kanarnav i< U u ; a he uiau '*ct; |t»uie i koua Aumakua ao Uu i jau ket* hiu*, 01* ao Uot ke *ku* Low\ ! ka pau ana t.o o keU mau Uo k iheA i*uīt a Kekahaupio i kou* •unukua au* e hiaua aua. iU b ( u* ai ae U oia i keU nukji īuauo mo kA a i-.ui aku u w* «f ki mana ;;U-h... «! -n, r t*!f> an» krī« imi nhi puUhu »e* « u)u i* »a\ at k« ik*ik\. ke k«* oU\ * m»> k« «k*m%. |bot Uuu* o kt * K : ?o. I 1k.4 liuionoiK» «U4 o kcU luua ai iwAkA ni4rt»%, *o ke k«V>uk*hu Uv, t umki mi* ik* ttt*k*uka\i !k,|,tka >tia KekuUaui i,\ .»« Ui' k,v uuKoat* * k*-uitio saal «. ;* KvkuU«.l <ki '< kt.<A QI«U . ;«»« hou, "H%, u* hs*o|.x>Uo Um u » keu b>*w*Jltab , »k*hu * k*u*. kn ,»<* * uv. k*

oka luunuua m- ksi >a kaoa ī, ai oui iio boi ke .ikanui mē ka pu, alaila, pi'i uikiuak! ia boi ko Kuuiu e oe, wehe, a akama» hoopaa hoi, :*latlā ma!o-loe uo ke ku au.i imua oka lioa pain, E hoomakalikau o? īa lc ibu, ae uui nu hoi ka niakaahi ma oa ane apau l.uiakila a! oe Uialuna o*u ''

i..<b<kk«Uft.".u<..> a jibu kela maui olelo a"JCōa»a ia -Kekuhaupio, uh bgoinaka kuke ihu K liU4 e h.ikuko m» na ano arau, ae Loike *r>a hoi kek-ibi i kona mi ka iālau a hoopaa .akiuaki p»a i ka boa |nio. iawe a«a uo Uoi kekabi o laua i ua *u*kaukdu apau e bik; ai iaia ke v,ebe i ua .vcle a ;a a kele'ahi. ia Kuuia uo ka h.awwU' huopa>t, .a ia Ke*uhaupiu uo ka miwehe i k<t p»a i boa akauui ia i ka,ui luu e kajpu kupiu akaiuui anluea ma. Hek uo b(»i q K.i;kL'h..upiu a paa ia ka hauUoa iu i Ki w Kpaia, u ua iike lo»i uj Uoi 0 Kv'kuhaupio iut: ku puhi palu-mo e uui >Vdk* au3. iuc ke akiiu<d aui. a pilemu ;iku ia uo ka hiki oie uo i kans kumu ke uakia,»ki hoopaa iuia. Xu kukahi mauawa ka hukuku |aua mawaena o . Koaia me kana haumauu Kekuhaupio, ae hoao aua hoi e Unakiia kekahi maluna u aka. oka mea u,it i hoomaopopo ia mai hakuku h.uhai lua mawaeua o laua, ua piha mik.iu. k&u maoli no ka haumaua, ai hu'* pu ia hui me koua kuluua opioopioi a ua lilo ia i mea auo o ka lanakila nia ka auao o ka haumaua i k«krthi mati*wu, aka, he hiki uo 'iae īa kakou k« hoomaopopo ?ho« aok o ho kauaka i khia 04« i keia oih-ua haihaī lua. aka, aok loa mta i lauakila uua iioko o keia uiau makahiki, a ua ,I;lo uu i mea kamaiuo ia ka <nak?ukau uiaoli o kvi» k.inaku ' jwcljia tkoua aiau hoa hookuku akauni o keia oihaua hakaka u ke *u kahiko o ka hiua o Hawaw uui. H Unakila aun ane4 keia haumana |a«* i ao Uoomauiwauu: ai noui 1 iuauawii i haia ae uti? | Aole uo 1 haakie iua mai ka ; ikaika iiuua y keia kauaka au

kuuiuluA o u«i .Kap*l>lua t uiai» aole um U i ou i palupaiu loa o k« aa° eWnukiMe» ao kekahl t\o hoi he kauaka auo kiuo uui no osa t ai auio oi iki ae paha koua kiekie . kan a l}*3m.iu«k, a ua oi nomaluua u eouo kapuai koua kiekie, a he mau ]i<aa auo ioioa kon t, aī uohoalu la t ka ikaika, «u ka hu* pu aaa me koaa «<cam>u ioa i kem hana haihaī ka-

uakaw ke au kahiko, nolaila. he! mea iwakiki ioa ka hio o k* iau*., kila ma k«> Kekuhaupu? aoao. Hl o*oa aku t»ac boi kaua e |ka lae* iipiuiinu an» i keia mooiela k*OX4 ; l>ao v> keia koa kauiana e ke au oi am Ain kahiko o keia ama akha vi kakou, - ! *\o kekahi m*ti*wa ioihi ko Uua } *«* « Uu.ikii* ktk*hi miuu* j I a kekahi. ae-hK>lo an* k* hou ma! |koi«u* kioo. *i k* p*a ana no Uo*j Kekuhāupio m* ke%4hi| *** boi u* kal* av l.n no u*! I kumu uei u m<4 uie Vck*lii %.{ W * p)U uv hoi u*i iu«. i*cl* uv» | }boi i M p4a *n* O) hg* o Ktku % | haupio i kekahi ai\u* a k*UA ku^u-» jtt* k*l* *ku i* tw ftv'l •? ktkA f K*U aua \ Ai u ua Uvn nu\ jk*ua kuuu' !u». t*a ht ei o Uua I*U4K? O k«U 4 tō f ; Inm i *o*v\ AOk ©o h>.u he t it**u ia*kA e m\i *r,.» i ktl*| )»*k«vkt> o- ke kneau :ue 4 'k* »n* 1 kek iV: u* l - - - - ■ < -1 l*ue iiav'••*<* *_* v *4e W ? j ;«*« *• k>»*u «!*&•* v \* n* a». |«* «»A> sHa I kka* iiAU , ***** K«knfca*yhi * V*<HA«>* S«v * !v*&* ia*%4 i* ,h*u* »U'!i. b;x>mk* Uvxi ki. m-'|k-C '

rrr ko an 1 i •> l .ua T*.i '.lli no kein miuao t; tc:im lc:nvj mulkai i kn Keknlianpi-"- m.'in ihoott).;Va i'i sb.,. la In-.a e k.a ! ar.. n<> ki h«>i hou nni o ka ;k r.k.\ [ l-ui» miu kino. I'* hnomarā'j r.i> tiit knna e' kn ok-a ht,!uVvlti f a> 't o i nacti.ii.- iho. ;i iti\ n. ta«a f hoomau aku nu kekahi mn nawa hou ®ku, alaila, aoK- no paha e naeniae ana o ao k«kahi kumu no oia mau o ka ika, 'ika iko Kekuhaupio k;.:o ( u::i nu kona ao m»a īh i ke kiikinl, oiai, v ao ann oia i fta hana 00-ihe a kjka la«M hoi ma ka bome o koni a:a. kuakane m.i Kt*c!, f ken aianawa a l»tsa 6 noho h 'omaha riet, ya kdmaiffo mai la ao kana knum :a:_: ' keia mau ok?o. M K Kekuhaupio, ke nei 7)0 wau i kou kulaua hak«tka ma eei* mua ak«, he kaka;kah : loa ana ka pu-. e hiiii e ki: imu ou ma ke kaī ua h.ikafea, uia: t tia h<A. pīha pono'ii k'n: mau U:::a ti)c ka Vaiiiaha'j, aua hoot::„ i o Watt īka oui aua o :i:t īo liA.-lii -j kou mat: !ima, ua j.ilia po::-j I ka īkaika, ao kukah: tsu hoi a'i' •. I:oomaoi>oj»o loa ue:, oia ao kv kulaua mohala o kou uaaaimia, ai akta !aha!aha hoi ka\\vaihoa.ti.i. io ko« aoao hoi ua piha pono ika :wī ao•t>.a areaue.no e ■ hoea aku i k_n opu, ao ke kulana oia ano kh:o hakaka, ua kapa ia uo t. ku kake poe kahiko," fcmoa lawa,"' a; heolawa ia hoi me ka ;lht ikaik.i, loJai f ua kiilek- iho kou mau !lvu i!utia oke kahua i'īaika o ke k:::c i lawa pono.i ka hoopiha ia : ka iwl ooka, ao ka aaea tjui w&k «e ttta kou aoau, ua nj ka akahele nie ka rnakaa!a i ke kulaaa o kott l;oa paio e hakaka aku ai. K akahele !oaoei ka !c]c c:hs% ū.-na e paio i kou boa paio me ka huotnav.popvj mua oīe i 'kotia k'.īlana» 4 oia ao |kekahi mea *.• L,aa a. ka laaakiia 'ma o-aū o ka po mui ak .i ;,v : k-; kulaaa u,A\\alf wah* o kou hoi hak«ika, uia ao kekahi kahua mu* o ku:.-. aao h*kaka ā kaua hookuku nei. Ei* kekahi mea uui mu kou ayij, m* no i ka Mfttima e «noknG».gw a. me kou hU paio, a iaa hema kona aru «Luia. |e makaal v *oa ue ; ki kah; a |k»ua i ao fhu nei. oui, a i* lk, e* a makaumakau i ke f..\ «aa uka au me ka aī u k-i lima ueeaa. e maalah: aua uu u v\ ka an.i iai... us Uwi iuha 4tc;a ;:au ole'o 40 oe, *e ho-u aku ka..a j «loua oke kauu* «u ..■«»<* », jt>ua s keia a «ae * jk»n hauoaau*. ai w*u u ; i \.k % a b:k: aie ke w.„Uc . paa i hauhea ai :na'uua e a, iliili,

0 vY ia tBCA uaui loa ; i*«CU v £<J*U i« 3CwSiu-v \. a & keUU' uuu i&uk-* v «uk^u. Ina k&UA,t ;u ii ikue . kvu k*b*u h«k»k4 «K>koaokc, a *U ue bo>. ApAi; kc;.i hAkoka ;u« ā;u 0 iUIU. b.. A£ kJ«4 i k* k*rt!a fi*k!a,iVt a ::jj *Vua " Aoh-1 pau, -iww wm . M» k«i«i rK»heTlK>a ant ka' . lr*ko» ?if«» LunikUi " he ■* *; koho oo k» h*«4i«* ik* Pauku V :t «»t Ai«%ni i k«u* I* ► a«i «o* e «i &. k« « _ . v MiNMMM» J®», <£& Ā'« fev.Hs*4UH Jkckal:; ui,)ka U* : £ vkk*£ v au, |t . ,k«*4. e I'4«? k «** . Ei*v * ; **j tSSSX3r~V ,ve <• ktV« V.UJ|ii4kv, vJ o- kw * 'A ». ik« h% Wm> |k» K V * 1 £I» Hoke • lU«tr, % |p»d m &<si ii*kd« n »»», **. i, k*M *U* I,V, , ,