Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 45, 8 April 1920 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]
HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA
HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii
MOKUNA XXII. KA HOPENA O KA LAWE Ll* MANUI ANA *
Ike akn la ōla i kekahi oiau raea elaa e noho ana ras kekahi kapuahi hoopumehana, a na ka malamalama o ke ahi o kela kaiipahi i līoo* malanoalama "ae i ka helehelena o Lugia. ai ka ike pono ana aku o Vinicia Ika noho *ual o Lugia tra kela wahi; u v hele awiwi aku la oia ia wahi, a mamua oka hiki ana ia Lugia ke heomaopopo i keKahi mea, ua hopu aku la o Vinicia ia Lugia * puliki coti la i kooa uanauōoa, alaila, huli ae la oia a holo ako ln 00 ka paka aua i komo mai ai- Ūa iele koke mai ia ka hoanono o Lngia e noho ana a hoao m®i la e akeak^a 1 keia kaili ia o ka wahine ppio, a oiai he mea eiemākuie no oia. ua pale ia «ku la oia e Vinicia a hina aku Ih a pnka lo» aku la o Vioiova i kahi ana i haaie>e aku ai i ke kanaka hakaka Caranato e bat£aka aoH me Uruna ke kauwa a ka Lede opio. 0 ka rnea i halawai mai oie Kona ike i keia manawa, oni no kona ike ana aku ia Ciranato. īloko o na lima oka Nunui Urusa, ua haki ke kue ae kabe ana ke koho ma «ooa waha me ka ihu. I ka ike ana n»ai o ua Nunui nei i keia pukaaku o Vinioia me ka Lede opio, ua kui hou iho.la (4a i ke poo o ke kanaka hakaka ana e paa ana 3 alaila, heo'.ei ?ifeu la Ike kiuo make o Caranato s a uwa ahiu ae la eia a holo mai la i kahi & Vinicia ;e paa aku ana ia Lugia.
Ia mauawa no i noonoo iho ai ka Kaukau alii Koma, eia ka make imua o koaa alo, a aole loa oia e pakeie ana. Ua losa koke mai Ia no oia i na lima wiarani o ke Kauwa Urusa, a me he ala ua ioaa mai la oia i kekahi hamale ikaika !ōa, ao ka haule aku" la no 5a ona i ka honua, ao kana mea i lohe hope loa ae ai, oia no ka le? uwa o ka Leda Lugia, a me ' kekahi huaolelo i kamailio ia aku. "Mai pepehi oe," ao ka pouli mai Ip no ia o kona noono-», a oia i hoomaopopo hou ae i kekahi mea.
A ia no o Cilo ke pee malū mai la mawaho o kei» puka-p«, ae kali ana hoi i oa a»ea e hoea «ai «na, Ua kali oi» me ae »no hopohopo no. aka, mHinuli no hoi o kona lr>he i fca ikaika o keia moho hakaka kaulaoa o Roma, nolaila, ua uianao iho la no oi» e kaa ana no ka lanakih roa ko lakou aoao, 1 oa no noi o lawe lanakila mai ana o Vir.ida ia lugia iw«ho 0 k«la wahi, akila, he oiea puuo no hoi e loaa oiai )i0 oia e m\\ aku an*, a ina no *toi e holopono oie ka Um hiiakai kaili i ka wahine opio, a hoea mai na poe ikeakea i ke «Uheie o ke Kaukau Aiii opio, alaila, «a biki no hoi iala ke kii koke aku i na koa o ka Knepera. * hele mx\ $ haawi i ka iakou mau kokua I kē {vBuk»ii ,Mii Uoma, a tuaiiH I li pāha hat«a an» elo**ho« v m kekahi makana' iuāi ke Kaukau Aiii Vinvia. Ma-J
muli do o kona manao pani ua, noho iho la oia mai wahi e kal t -ana ka hoea mai o Caranato ma. Ua kamailio hou iho la no oia iaia iho- "I na no oia i hoolohe i ka*u maa olelo iaia, aīaila t e naaalahi lea ana ka hana n© ka VaiH ana i ka wahine opio, aka, ua hoomakapo ia oia e ke aloh» kupouli i Hla wahine opio, nolaila, ua hoolohe ola mai oia i na ao maikai ana o ka mea | oi na aaakahiki ueaaoua o kona."
Noho hou iho la oia e kali ana no ka hoea mai o kekahi ooea,. aka f aole nae he mea i hoea koke mai ia manawa, a mamuli o ka lohi ioa o kana kali ana, Qa kamailio hou iho la no oia iaia iho i keia uiau oielo.
f 'ī na e' toaa ote ana kahl i» ka wahioe opio ia laua, a lohe e ka Lede opio i keia mau mea e oaakaaiau buli oei iaia, alaila, e mahuka hou nna oia mai keia wahi aku a pee hoo raa kekahi wahi okoa aku, alaila, e loaa houana-no ka baua ia'a ma ka imi hou an'a 1 loaa wahi e pee hou aku ai ao ka loaa boq po k o ka uaakana hou ia'u."
Noho malie hou iho la oia no kekahi inanawa, ae hoemaopopo loa aua hoi i kana mea e hana aku ai, i na nae e uiu mai aua kekah; haunaele uui ua keia koaio hewa ana aku o Vinicia me Caraoato iioko o keia home o na poe Kristiauo. No ka maa no o keia Kilo Heieue i ke kauuailio iho no iaia, ua kamaiiio hou ae ia oia i keia mau oieio. "I na no e hana »*na laua kekahi hana, aoie paha e nele ko'u komo hou aku iio&o o kekahi hana hou e ioau hou ai no ia'u ke eke guia E kokua mai na aumakua kahiko ia'u, a na oukou no hoi e alakai aku ia'a i kahi e īoia hou ai k'e*ah) eke g\ua hoa"
Ia manawa i hoomaopopo aku ai «ia i k& oili ana mai o kekahi \oo iwaho, a ua hiki ole nae iaia ke hoomaopopo aku, owai la kela poo i oili mai ia. Naua ae la ua poo xiei io a io, alaiia, emi hōu aku la ihope. īa manawa i hakilo loa |aku ai ke Kilo Heiene i ka manao o keia oiii ana mai o kela poo kanaka iwaho o keia pnka-pa.
"O Vinicia paha keia i nana mai la, ae kiei ana paha no ke kaawak
0 ko laoa alaheie e hele mai ai, oiai, ua ano hopohopo paba laua i ka ike ia mai o ka laua niea e haua nei- Ina nae hoi ua ioaa ia laua keia wahine opio, alaiia, pthea la hoi wau e lohe ole nei 1 kona Je6 uwa, oiai, he :nea maa naau no hūj. 1 na *rahiiie opio ka uwa ae i kona manawa e iawe limanui ia ana. I na no laiia e puka mai ana me kela wahine opio, alaila, aoie no e ko laua haiawal aku me kekahi| poe ala kaeahiaka oke kulanakau-; iiaie nei, mai, eia i ala mai o na p<»e hele i ka hana, Heuha kela mea a'u e ike aku 0: kft inoa o na akua mau loa auwe ka tclea weliweli. A kuku ae la kooa lalioho iiuna maumli o ka piha makāu loa, a he«sha hoi ke kuuau o keia makau o ua Kilo Helene nei?
Ua oili māl la ke Kauwa L T ruaa a
Lugia, ae paa auu ma kona lioia ai pulikiiahoi i koua uoiauam ke kino make o Crtrauato, ua hele hoi ahaukae i ke koho koua lauoho. Aiaaiawa ae la ua Nunui uei o ka akau io a io, alaila, holu awiwi aku la oia no ke alahela no ka muliwai, a ua kokoke loa mai la oia tua ia hele ana 1 kahi o ke Kilo Helene " peie nel. "lua oia e ike m»i a ua ia'u, aiaiia, e make p\i ana oiaua ai* Ou«nato, wahi a ua Kilo liēi i noonoo iho »i iloko tho ona. Maalo! ae !a nae ua kanaka nunui nel o ka! skau mamoa pono o k&hi ana e pc6; āna, a wawuli o ka paa o kona poo 1 i k* Wno o Car«r.āto ua ikē ole mai, !a oU ī ke Kito o yee pHi ann t ka I hakaHa no a ha!a j
aku ke kanaka unnui qo ka muliwai, alaila, me lje kanaka obio ala o na makahiki i hoomaka akualua Kilo Helene nei e hoololc t a me ka hoppaka f u ana i keie lpo pule hoopakele iaia.
"E hoopakele rpsi ia'u e Zev>sē, e hoopakele mai ia*u e Apolo, e ht,opakele mai hoi ia'u e ke Akun a na Kriitiapo e.pauieje nei. E haalele iho ana,wau ia Eoma uei, ae hele aku no Mesebaria. E hoopakele mai ia'u mai ka lima mai o JDemona o ka
0 keia Lugiana o ka akau, ua naanao iho la no o Cilo he. kanaka, keia i hookau ia mai e oa akna ka ikaika kupainaha maluna ona, »ii ole o kekahi no paha keia q na nu-| oaakua i hoanoe i kona qno ma ke i »no Lugiana. He kanaka kilokilo Q j Cilo, a oa hiiinai hoi I n| hana hoo- i manaoaana. Ia manawa komo houl ae la ka manao iioko] o ua Itilo Heleae oei» % 4 Jkpho iho la
oia ia mAaawa. '*Mea paha o ke Akua no keia o ka poe Kristiano, a ua hoaaoe iaia iho oaa ke ano kiuo o keia kanaka nunui oka akau, oiai, aole paha e loati i kekahi kanaka kekahi ikaika kupainaha e like me ko keia kanaka ri3nui o ka aku. "Ua Hlo keia ī mea hoopihoihoi loa i kona manao, a honikaika loa aku la oia i kona holo ana a hiki'wale no i kona hoomaopopo ana, ua kaawale loa mai la oia mal kela wahi mai ana i ike ai i kelā Demona o ka &k»u. No kona and luhi maoli a ano pau o ke aho, Ua noho iho la oia uaa lee alapii o kekahi hale, a hoomaha iho ia i kona ado paupauaho. Maulo ae ia no ke£ahi poa a uaua mai la iaia me na oaaka ano haohaoi aka» aole lakou i kamaih'o naai iaia i kekahi olelo. laia e noho aua ma keia aiapii o kela hale, ua kaeoaīlio iho la no oia iaia iho i na olelo lehulehu, Aole i paa,