Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 31, 1 January 1920 — KE AHI A KA WAHINE O KILAUEA [ARTICLE]
KE AHI A KA WAHINE O KILAUEA
He n.ui..na. mea kainahao e hoooiaopopo ia nei i keia tnau.la.no ka hana a ka pele ina Kiuiuea. 0 ka lus o Haleiaaumau eiu ke etni hou nei ilalo, a ia manawa. hookahi ■eo hoi ua hu aku la ka pele ma k;: t aku o ka puka-pa e hele ana i ki> Home o ka Luna nui o ka aina hanai hihi o Kapapala, a he aneane paha eiua mile me ka hapa ma kai oia wahi. Ma ka hoike a ka poe i hele. aku e makaikai i keia h% hou ana o ka pele roa kela wahi, ke kahe malie nei no ka pele me ke. ano akahele loa, ae hahai ana hoi i kekahi wahi i kahe ia e ka pele i k"a
~tnā£~ahiki IS6B, ao ka makahiki ao hoi i -hu ai kela pahu lepo ma kea* īwa, Kau.
O. kekahi mea knpaioaha no i hoomaopopo ia e kekahi poe, ma kekahi ana i hana hou paha e ka pele, ua loaa aku la na pohaku keokeo ano oo'ea, oiai hoi o ka mea e ike mau ia nei, oia no he eleele ka pohaku a ka pele e hoowaU ai, ai ka maalili ana iho ua lilo ia .pohaku i pahoehoe eleele. 0 keia ano pohaku hoi i hoike ia mai ia makou, ae ia nei paha ma kekāhi hale paikii o kekahi lapana tna Hilo nei, he 'poheku keokeo loa, ai auo like me kokuhi pohaku o Kiaa, ai kapa ia paha.he Caranit!», a he ano kohu aniani keokeo poaeae "ke nana aku, a ei? iloko o kekahi »n.a nui e loaa nei keia ano pohaku hou a ka wa" hine o ka lua i waiho iho la ilako o kela ana i keia mau la. Ua hoi aku la kekahi poamakaikai pele oHonolulu me na hainaka laulau o keia pohaku hou. 0 kekahi mea no hoi i hoike ia mai ia makou e kekahi makamaka o makou o Hoaplulu, a ene Kohala Akau. Aole paha he kohu o ka olelo ana o kekahi mau nupepa namu o kakou o Hilo nei t he. aDO like ke kulana o keia kah e ana o keia pele me ka pele i iho kai o Alika ma Kona, oiāi, he holomama loa iho ana oia pele ike kai, aka, o keia hu ana aku la o ka pele ma kela wahi ma kai ae o Kapapal* he, ano kahe malie loa, a aole no paha e piha ka mile i ka la hooiiahi ma keia kahe ana» 0 keia aina no hoi e kahe xa nei.e ka pele i keia mau la, he aina ano waoakua uo ia, ahe aa no ka hapanui oia wahi, a aole hoi he nui ka poiuo .a ke ahi a ka wahine e kahe nei ma keia wahi o Kau. Pehea aua la ka loihi o keiu kahe apa? E hoea ana anei i ke kai ma kela. wahi ana e iho malie nei?
I na e .nui mai aaa na moku halihali ohua mawaeiia o Kapalakiko me Honolulii, alaila, e nui hou mai ana ka poe makaikai ahi pele ma i na aina e mai, a he hookaulana ana no keia ia nei. O kekahi mea no hoi e hol?odaopopo ia ie ano o ke kahe ana o ka ahi pele ma keia Mokupuni o Ilawaii, aole i nui kona hoopoino aaa i na mea oU holoholona, ai ole i ke ola uhane paha, e kie me ka.hana hoopoino.a jke ani pele ma |apana, ma ka ju ana liio maiuna o ka honua i kekahi lehu maka, ai ka ai ana o na holoholna i ka inauu ma kahi ia hauje ai kela ano lehu, ua pau lakuu i ka inake.>' i -
Ma lialia hoi i ka wa i hoblqe mai ai ka Ahi o Vesuvia }\tne Etaca, ua ia 110 kekn* hi mau ola lfh«lehu, a ua ulupa pi no hoi mau kulaaakauhalu i nolio ia e ua kauaka. Hy ahi pele laka ko 3(iawaii nei, a aole uo hoi $e olā kanaka i hoopoiao ia e ka haaa a ka pett\ a koe k4» pahu lepa uia ai Luake ho aueatie 3C uaau ola uhaue, a uio ka iuan;\wa piiha i luku ia ai k:i puah koa o ke Alii Keoua o Kau, ai iuku ia hoi uia kahi kokoke loa i luapele o Kil&uea, a mahope iho ho o kona auhee aua \ ua koa o KaoiM!iatuehi ui i ke kaua o ai kapa ia hoi *'lvo kaua u ke ko papaa. ! Ua hioao hou 1« mai la uo e puw» ke ola o ke Kiaaiua uoha a i kek mau la k ke ihj l«» a tioi o kwaa l>akelv ana i kela mw» ana. 0 ua mc« uae I p v nuv) uia keiā uoao hou ana, oia no keka(ii Aiii kot uknii tma,i a «a paktb lu|u no ke ola n «a Ujiku Kiaaiua uei i iioouoho ia aku e PeUk&ue. i