Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 19, 9 October 1919 — HE MOOLELO NO MIRAPI KA MEA I KAPAIA KA MAHINA O ISERAELA AME KA HOOMAAUIA ANA O NA HEBERA MA AIKUPIKA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO MIRAPI KA MEA I KAPAIA KA MAHINA O ISERAELA AME KA HOOMAAUIA ANA O NA HEBERA MA AIKUPIKA

"A ina e hiki ule ana i ke' Akua nui Amona ke pepehi ia oe a make eka wnhine uiaikai, a pehea e hiki ai ia oe ke hooia mai ua ui aku ka mana o kou Akua mauaun oiia?" wahi a Beti i niuau aku ai-

"Ua hiki loa ia'u ke hooiHie. aku ioiue ou e ka hnoilina Moi a Aikupika uei," wahi a "Mirapi i panel' aku tii< "Ina aule e ioaa ia'u aekahi 1 haawinā pilikia mai kou Akua mai, 1 alaii:>, ua Liki no ia'u ke kahea aku i ko'u Akua no ka hoike &na mai i kekahī ortau hana kupaianaha tnaUaa o Amnna La, imua pono o kou oaau ooaka. "A ina e hoolohe oīe ma: kou Akua, a hiokuu wale epai ia oe e Hke iue a'u iloko o ka Luakini o na jfearaela ma kela la aku nei a na Kahuna nui i pnU- ai e puino au, a pehea iho la e hiki ai ia oe ke honiaio mai imua o'u he Akua oiaiu kou? M wahi a Sfti. "0 e ke Alii, a<.& loa oe e ike ena ia mea," wahi a Mir«P|i. Ina e hiki- ole i ke Akua /, oioi.h La ke pepehi ,a'u, a hooloheele oiai ko'u Akua i ka'u pule, aiaila, ua makaukau wau e inuhai aku i kuu kino nt-i imua o na kahuna o Amona La no ko l;>kcn lawe ana ae i kuu oia i aiaalili ai ka inaina o na Akua o Aikupika ia'u." "Akahi no au a lohe i ka op€a oiaio mai kou naau mal," wahi a Seti i puana uaalie ae ai." He mea oiaio kau i olelo jr»ai nei.e ka w-ahine, aka, eole o'u oiakemke e molia <>e i k<>u ola ma kfcia ninau. Ao!e loa ou tnanaoio u t hiki i ke Akua o Aikupika nei ame Ee Akua o ka lai.ui kanaka Jparaela ke huopai mai ia oe, aka, he hookahi mea i maopopo loa ia'u i keia wa, oia no ka hookau ana aiai o ka iiiainH o na kahuna nui 0 Aaiona La ro»luna ou, a e pepehi io la ana rio oe e lakoū. Oiai ua / piha ke kiaha o ka inainā nou e ka wahine maikai. He mea kup.)no ole nou ka hookahe ana i kou koko no kou uuanaoio," "No keaha hoi?" wahi a L'Seti i pane aoai ai me ka leu huhu. "Heah» keia wahine imua o kou alo, e Beti, au hoi e alalai nei mawaena ona ame ka hua o kana m«u) hana lokeino, a oiai o oe e Stti hfe Kahuna nui oe no ke Akua Amona La ka mea ai a e olelo hoino nei? Ua manpoio loa oia i kona Akua, a e hookuu aku iaia na kona Akua oia e hoopakele mai e like ur>e kena e olelo nei." "Ua hoole anei oe e Ana i keia mea? 1 ' wahi a Seti i ninau aku ai i kona ukali "Oiai o oe kekahi e hoomana nēi ia Amona La ma kona Luakini." "Ke deio nei au e ke alii, aole loa e hiki ia'o ke ae aku maluna o kou inana iloko o keia ninau." Uoko o kela wa i minoaka iho ai O Seti a pane mai la. j "Aleila ma ko'u ano he Kahuna nui hiki ia'u ke hooko aku i keia hana puuwai eUele inaiuna g keia wahine i ka wa e hooko ole ia ai kana,!rsea e waoana nei, a oiai aole loa aū i makemake e hooko aku ia mea." "E ae tnai kou hauohano,'* wahi a Mirapi i uouoi mni ai, "Ke noooj uei au ia oe e ae tnai oe iu'u e h<-oko wau i kou makeaiake, a o kuu koko ka ukupanai no keia h«n:». 0 ka'u mau <ilelo apau i li«ike iho nei !e au e h >ihui sa mea. Ua paa ia nau nit*a apau iloko o ka hoike o ke Ola Maii L -a, a e hoea m»i »ti« uo k« wa e h«?oto ia ai ia mau mea a;>au. O ku'u oia ka mohai nn ia hana a'u a nolaila, ua makemabejau e hooko ia u>ai ia hopena loaluna o'u." Manmli o kei* mau oWlo a Mi rapi, u* hnnpiha lo* ia mai o UBf»ti me ka hauoU nu kupaa o Kela wahine »<ah©pe o krua Aku >, a oia kana i p*we hvi~eneamea aku ai j "0 e k.i I»araela ko nwn«o| n«*i «n »* -H> f » k«'U Aki « ■ i* o« i kou wa q haawi ia <*knai? iloko o ka Hma •> Ki ke Kftbont noi, -

ka mpa hoi nana e mohai «ku i kou kino imua o ke Akua Lu, hui« dh Kahuna nui u kr. Luhkini la;i an e h.oinu nei "

Xlo«£0 o k.'ln'- wa l : pono aei malnna o Mirapi tne kn paa ana o ku Mirapi ujs u lio.a nui kona umaurua, a o koua n»:*u inaku ht>i e kanlono mai ann ihmp n Seti, aie ua heleMeleua o ka mea kaumaha ua nana mai !a oia rnaInna o Usfti e haka pono akn sn.i iaia eua ke ano paheneheoe. Iloko o kela wa i pane mai ai o Seti i kanu wnhine.

M E hoomaiiao oe ina e hiki rle i keia wahine ke hooia'o mai imua du no kona Akoa, alaila, e ili aku n<i ke koko o keia 'wahine maiuna ou. A <na hoi e hjOko ia ana kartn mau olelo, alaila, e l;«we ana hu iaia oia kekahi ona wahine kamehai loa a'u i ike ole ai ma ka honua nei. Nolaila e Mirapi, aa kon anō he Kuhina nui no ke Akua Aoaona La, kē lawe mai nei au i kou pili OiB ka aoao o ke A kua, īna paha ua pouo keia aole paha. Ma ka po o ka ia apopo e thala»Joa ia ai keia haua nialoko o ka Luakini, a ia manawa e kauoha ia mai ai oe no ka hiki ana «e. E hoea ana au malaila e nana ia oe, a i hana ia hoi ka men kauiike malūua ōu. Nolaila ke kanoba nei au ia oe e Ana, e hooko aku

i keia kauoha, a e hoike aku oe i ka iohe i ke kahuna riui Ki. no ka ho..makaukau ana i iia mea apau. Ke haawi oei au i ko'u alohu hope ia oe e ka wahine ouaikai, a e hoo-

kuu aku ana eu ia oe. M mua ae o ko Mlrapi haalele āna ia Seti, ua huli mai la bia a pane i keia mau olelo. :"Ke bnomaikai aku nei au ia oe e ke Alii no kou ae ana m«u i ka'u, a m» o ka lahui kanaka Isaraela hoi, nolaila o ka'u noi hope wule no ia oe, maj hoopaina hoi oe i ka hoopakele ana ae !a lakou m»i ka inaina mai o Parao ame ka pahikaua. Noiaila e oīuolu oe e hook u hookahi ovai ia'u a hiki i ka wa o'u ē kii ia mai ;.i e hele iloko o ka Luakini, i loaa a ia'u be wa e hoomakaukau ai no ke'u hopena, a'u hoi i ike mua ole ai "heaha )a ua hopena ala."

Iloko o kei« wa i haalela iho ai e Oseti ia laua nei, a hele aku ta xx\f ka fkemu ole mai, a. oka wa ia o Seti i huli ae ai a nināu ia Ana.

I, E kuu hoaloha maikai, healna !a ka'u mea i hana ak«i nei? He uaan Akua hon »ku anei kekahi? E h-n'-'> 3 mai oe ia'u e Ana he n.R'< AkijJi hoa aku no anei Kekahi?

I kela wa i pane aku ai o Ana me ka wiwoole. "E ke Alii na ka !•(♦ o k» ia apepo e hoike mai, a oiai nā lohe

iho nei no kakou mai iaia mai he Akua hou akuno koe, a oia kona

men iaa ai e pili me na kahmia o ke Akua Amona La. Nolaila e k • mea heluheki o kein moolelo, ua ike ae la kakou i ka h<;pena o keia pili ana a Mirapi mahope o kona Akua, a e kali wale anā no o ka manawa e heea mai ana no ka hooko ame ka hooko ol® ia o kana inea i iini nni ai, a ina e haulepio ana oia nia keia mea, «Ihila, ua maopopo ia Kakou « kona pauku kino ka panina hope.

Ma kela po i uaakankau ai na mea apau no ka lawe ia aku 0 Mirapi imaa o ke Akua Amona La a me kona mau kahuna, 0 kekahi i« o na po pouli li.a 1 ike ia noa Aikupika holookoa, e hoike luai ana na ao lani i ko lakou hakumakum», a me he ala he ino nui ke pahola iho ana maluna o ka honua. No ka L!iakini o Amona La ua hoomalama-

lama ia kona mau p»ia a puui tii« na ihoiho kukui, a iw»etmkum! o kein Luakini e ku ana ke kii mabal# <» ke Akos» At»on» La »e koua mmi nui. Hh kii tuabala nui keia i (hana maiau ia e t.a poe Aikupilta nona hoi k<? kiekie o 20 kapuai, & m« kena prw e papale mā oift i k*v «nlhOnu o Aikupik», a niu kmia lima hoi e paa ana oi* i ka pshiKaua o ka make lua. E hoonia!aQja> lan.a ana hoi nā ihoih> kukui i kona iwau heleheleni» \ kn t ka m liweli, a e huii pouo ana hoi kon* alo i ka hi ina a ka Lt e puka mai ai, Ma kon,« auao ak;m e k« a«* ke kii u)«0tls o Mot t, ka uiaknahine o na «>♦>{» p:nk'ona poo k* kakui.u' p:ip-tto'a o' Ai-] kupika #uio t T r«, a o kona ukoi | hoi e paa uos i ke kea o ke' 01« M?u Lo«,, J ko«# ?oaō hetuft Lol e k« a;.a,

kp kii n 1 'Imlh K'>nust, ke Akua .< U:t ma'W'ii». Ma kon a n<« e !fi »n« oīh i ke Ki&launu '• ba n-- Mhi-U-ih".- ;> kona i'o-a ■' p piin un'.i .>j >i i ke kea o !se O' i Mau Lon, k ma kon-a luna hemn !te ke. o kii īkaikn Mau

Ain hoi e knku ani imua o keia poe Aku<» o Seti anie na kahiina uui i 'inhu ia i Kohikou muu iol<? houn)rm:\. fi tu; w»ho ae o laknu na_ ■KnukauaHi o Ina pne apan e Hali malie ana, aia hoi, oh oili mni la o Mirapi oiai luko uiai o kt\ puuli e alakai ia ana e na kahuna nui o Aumna La, a lawe po|i.!ei ia mai lania a maenuH pono o ke kii mahih» o Amonn e bu an.i TTii aahu iti oi« tne kekuhī koloka eleele, a■ n kjna mau lauob<> hoi e kuuwelu ana nia kona mau po-hiwi. I ha wa o Mirnpi e ku kohaoa ana īmua o ke Akua Amona La, ua wehe ia ae la kona kuloka eieele, a ku niohelohe ana oia me kona aahu keokeu piha aiai luna a Mo, a e haliu p.)lolei iirsa kona m.an. maka i »ke Akoa An:ona La. Iloko o kelii wa . hele mai ai ke kai)tina nni Ki: a maoaua pono t»' Amona L*, alulu raai la i ka tnea abi ina w.'.wae o ua Akua uei, a lioo:naka iho Ja oia e mne uia na wawae ne ka pule aiiaana ana penei-. "K h K.maikaiia ke Akua Amona La, ke Akua o ka Laui anie ka Houna vi;inu i hana na mea apau, ame ki< mea ii:>ua : hana na Akua apau. O ke Aitua o oa Aku« ua hoea mai i'iiua on keia wahiae, o Mirapi, ; k'© KHikamahme i Nukauaele, he keiki ua ka pi-e He.be rt au hoi e ke Akua 1. hoowaliawnha hI. Ke oleio huino nei keia wahiiie i koo inoi T ke hoose uei keia w;thin« i kou .ma.na; a ke Liwe tnai nei oia i kona Akna a kau

ae iaia maluua nu. "Ke olelu nei oia c kona Akua he Akua uiaio !oa, a ke hoole nei hoi i kou iiian i e !ie Akua o na kiipima o Aik'upiiu» >\<A. Nolaila e ke Akua .ihuim ka nani ;■ ai« k>v mana, e lawe aku oe i ka ha.-.iu ola mai loko akii o keia wahine, e hoike aua hoi hi. A':u;t oiaio ne, a i.na oe e hooko oleana i keia haalma, alaila, e !awe a<iu ika hanu ula a»ai o'u ;tkn nei, a e hoolilo mai hui i kuu «ino i puu lepo'' A hoomau aku la I k« k;*h'>na nui i kaaa'pule ana:

. "13 kt Akt a o ka ke Akua u ki o.;t Mau Li»a, ke Akua o i « 'iliaiie arue ko ka Lani uiau iui-i i pihu ai, ke Akua nona ,ka hc< pai weliweli ana, e h.iike uiai ia oe iho he Aku;i io no oe, a pepehi iho i keia wahioe e ku uei imua ou iiO ka hoioo i kou luoa Laa.''

L: -ko •) kela wh i ni:»» tnai ai ke Kahinni Roi i hope a o ka wa ia o B«tS i ku aku »9 imuuua pono o Aniona La a puie aku la.

[ *-J£ ,k<s Aijua Amoui» La, s ike l mai oe uiu Ra huaolelo e puka aku nei timi ko'u iehelehe aku, ka mea 'kiekie hei au i pom n.ui ai i alii no jka lahui kanaka Aikupika uei. 0 | keia wahine e ku kohana nei imua I o kou aio U# aa oia e paio me ue, [ uia kooa olelo ana ai t hou ae he Akua uui tua>i.Uij ae ' O, a eole hoi e hiki i kon oiuia ke kau ai?u i ki hi huopni malunH o«i:t 0a olelō oia u« hiki i.iia ke kaliea aku i kona Ak»ia, aua hiki i kona Akua ke l'oop'ūna mai ia oe. Ke olel > nei • >ia iua aele e hlki ia 'ue ke pepelii iaia, a hiki ole i koh«. Akua ke hoo-p-'ino ia oe, alaila, e hi'awipio aok oia i kou n>'io kahuna uui no koua make aua. Noiaila ]□ kona ola a:u|i ka oiake aia iloko <» kuu poho liui|i i keih p.>. E fee Akua Mau Lo < o ka UthuV Aik«pika, e ijte tnai oe ia n)a'kou ka poe nana oe e homuaua nei', ae h. oliuli uiai oe i kuu huhu umjluna o keia wahii e, ' \. Aoie i pau. ī