Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 44, 3 ʻApelila 1919 — UA KUMAKAIA MAOLI IA LAKOU IHO [ARTICLE]

UA KUMAKAIA MAOLI IA LAKOU IHO

(Mai lw Kiiokoa, M«r*l»2*, 1019.) A !t- !i« i ii■< u '!• i t f»o $ il>"ko o kei.i kM',; o fco J*>k u ahhoV!o kulok", r,sf)H i l o'H' D,n\ i kulana oiwii o fet-ia bwe k? ; ia hna o'oko o k» hh!k ona luf.fc.m khfi : ,i, i», eHke Ir uie ka ninau k-»ho h<J ika o na wahh>e t -ka rj?n«u hoi naua i hoala ātcu i nn manao uilaoi iloko o kek bi ur>»h*<Jenui o na mMknalnan» il«4u 6 k*-ia nsau 1«; & mn ke k«hß an» h n» I o* o kft!a ffia ka be)uhf!u eknla ia an« o ka Biia H'lu o kf qaa ke kj«kahiwka o k« P nel, 1 hoike 0' 0< s<* «i fef*hi «tue keia boa o!oko o k<-!a h; ifc jua waihoolou oiaio, e hiki 'fle &i ke holoiia ae, mailoko aku o ka no<»noo ona makaainnna, • n>u.i->k*i «6 hol o ka mooīelo o lteJ« 'lv«Je kaukaoawaL

Hk k<Mj iiku a ka mea kupamm? k» hookahaha pa iko ka kt*u mnuwo, ka ho*o ana o fc;e poe mn k,i mm « k«-e sna i ka hoohol" i» o fce!& bHa, e »lo ae, mai ke kau ana aku o na ahewa kiekie aūa maluoa o lakor, ma ke ano o ke koho ana o ka Poakolu aku la i hala; ma ka olelo aoa ae, o na iiiakaaioaoa ō keia Teritorr ke kaleana e hooholo EDai ai ma keia nionu» aole ka o iakou.

Ma ka maoawa o ke kohp aoa maluoa o ka paku'i i hookomoia ae e ka Mea Haoohano Paeeho&l maluna o kela biis, e hoihoi ena i kooa maaawa i* uaana aj, tna ka !a 1o ka fuafcinft $e oei o lulai; ua kaa ka hapanul pna hoa o ka hale ma ka aoao e kakoo ana i ka paku'i, ak* Oiie, j ka ws i koho aaaoli ia ai oiaiuna o ka bila, me kela hoololi ae la a lakou poooi no, me ko lakou tnau waha e haawi ana i ka ae, imua o ka lehulehu e hoopuoi ana i na pa».a o kela hale baukanawai, koho ku-e aku la lakou, ma ka pepehi ana 1 ka hoohulo ia o keia hila. ] No na makahiki lehulehu ae oei i hala o Re ku ana o ko kakou OiUH aoan'kalniaīna kuloko maluna o ke kahua kiilaiHin:!, o ka maua koho bal »ka o na w&hine kfkahi mauou piepif!e h;i!ok;«, i lawe ilihu ia mai iuiua ona maii« fei.hr; a hiki mai la ka lioi i ka '0 ka ho;>ko ana aku i ka hunhiki, i ho tpaaia al ka P"*" i kohoU tr>a ko la«uu mau kahuwhai)», 0 ka wa iho la ia e pelukua ni, a «ilelo ae, e haawi aku na na luina koho e mai i keia ni)iaul Ua ho.-ia ae na hoa ol )ko 0 ka ha!fc r> na lunaaiokaainan;', ma ka I«k« u maL hHinlelu, 110 ke ku-e ana i kHh Uilh, aole o iaki-u ku-e maoli i ka hanwi ann-i ka pono koho baloka i na wnh : ne; nokeaha ka hoi i h. ok.i ».t« i.ku ai ka hana a ka lin a, nje ka oleio a ka waha; a no ka itita aia iluko 0 ko lakou naau ia ep» nme ke kolohe kahi i noh<i ai? No ku u!o 0 na haloka 0 na waLin»-, i nea nana e kalana aku i ka op»la mai ka Po ae. Ina »!:> k» mākee iloko o kakou na Eanaka Hawail, no ka loaa 0 na

,\ " I a.oi , »>'it ) •*> ii c I j ie k -i '.i. i !. :.k *. i tft : v h' • 1 i) ka pom» koho bit'oV« w«1e ! no o na wahioe, ina fto!« me ns j haloka o n* wnhine o kē%*h; m«u \ffom t **. tkt tne im | 0 na w*Wne o ko Ukou boo*M»W* «kn mf pMio, n k" f 1 %«Itoq a* anrftlu i». e noho mana ! mai na mikin! 'iwlHik*. i hiki oif e fk« t»»ni kuokoa ame lra lonsi«re- | h*l» hoppono o na kaue ke wAwah? Uko~Htmii' tijbtjs , - -

I Ct»a aia i*o i!oko ona hrva oloko o ]ka haleo na )onnniAka#in&na A na; i m*«ao vi ka mak«?e koM» e lea»» kn |»nf»r»a Imhn i na waliin*. ina" no ia | ma'! ka 1« fkahi aku o fea <- iu!āt, m*hn|¥» *ku <\ i a k"hu hn'okii o ke Kulft»>akavtj«le ame m Kalan-i 0 kak«o, alaila he iha ka h'4 ka fr.e« i hwko oie aku ai i>eia? .N j ka TJfa he mau nlelo hookan&nhn wal« no!«; ok« t»«a oiaio» o keia maa !unamftkaainMn!< n>\ nz nompa»i h*nB na laknu © ho' •ikaika nVu. ms ! ke Ita-« ana, ina no ka w»iho ana na «a makaainanii> hooholo I keia ' oiīiau ma ke koho haloka akea, a o k#»k»hi oa maopopo loa ia lakou, o ka haawi anā aku ia poao i na wahiae, oka hoea ana mai ia, i ke kmupaonaia ana o ko lakou mau

>*n". '* h'»U oJe ia ai nn ka «hauiel", * im* ui kuUu.a oihao» p«h* o kiilHn*kbtihale aaee na k»itl!tß Wiukhu,

M« n* kumu malkal. he nui, ma ks āoao e kak t:) ana i ka hooholo la 0 *«!» biU. » srt)ua o na ho® o k« hale o na lunamakaain#r*ft, mai na w«hfn« a na 'kaiiē, mai na hoa poooi ae no hoi ō kela hale hanohano, oa hiki loa ia kakr u ke koKulu tnai, i ke Ku'ana o ke atjpuf ! o Kelemania, ma ke Vahua 1 h»i!a koke aku nei, oie kn poe \ hoopaakikiia «ku k<»l«kau noonoo, (īo ki paani ana i k?knM paani po15tfka o ke ano kumakala & hoohaahaa U lakou iho «me kō lakou

Auhea n&e oukou e na wahine Hawaii, he h »omaka wale aria no keia uiO ke kaihoee o ka maoa koho ba!oka o na'wahine, e hoea mai »»na la i kfk,%hi fa me ka ho')hfewahewa . Je, a na.ko Oukoii oiau haloka auanel e kipaku aku | ka poe kau 1 ua kekee, a e klpaku aku i a& luna oihana kupouo ole, mu m hm& aku o ka lehuiehe, Malia paha o aku ua na oaakaaioaaa o keia Tentcri e hoohoio i keia ninau, m« ko oukuu koeoo pu tna ke koho haloka, ina peia i*o, alaila eloaa ka ike ia oukou, aole he poe e ae, na lakou e hoole ana i ka loaa ana o ka pono kohohaloka ia oukou, o na Hawaii ponoi no, ka poe i 1110 he mau ipeapaahana na ka puulu i uoaa i ka paani poloiika; o ke a'o ake Kuokua, e makee oe e ka makuahioe, ka wahine apoe ke kaikaoiHhiue i kou pono, a e loaa he ku]eapa ia oe, a he mana ina ke koho aua i na luaa oihaoa o ko kakou mau hooponopowo aupuni kuloko, a 1 ¥o kakou poe kaukanawai; ina no ia he uiea e konoia niaiai kekahi o na wahine Hawaii nauuao, e lawe ae i kekahi o na kulana oihana, no ka | makee ann i ke k&ulike aoie ka poi lolei; nolaila a hoea uaai ka manawa no kou koho ana uialuna o keia nl'nau, e koho me ka manno kui'o ame ka makee e ioaa mai ia inana, a mai h /olohe a punlhei aku i ku poe i huolimaliiua, i # pne kumaiaia ia oukou e na wahiue, a kumakaia i na makuahine, na lakou i hauau mai, Aole na ha'i aku i pepehi ia oukgu ena wahine o keia Teritori/ m<-.luna o keia ninau mana keho Ualoka, oa ka i*o no o kooukou i'o, a na ka iwi o ko oukou iwi, o na kanaka o keia ano, ua nele ke aloha ame ka makee i ko oukou pono, ka mea a ka ahaolelo lahui i kauoha mai ai ia lakou e haawi mai.

; He mea makehewa wale ao ia makou ka !awe ana uaai i na kumu | lehulehu he uui, no ka yono o keia uioau, no ka mea ua lawa ko kakou |ike iio ia uiau kuuau, hookahi no , nae mea oiaio j loaa ia kasou rua ka hopena i oili aē uei oaa ke koho a 11» a oa hoa maluiia o kela bl!a maua kuho haloka o ua wahine, oia no ka ulo ana o n? hoohiki lalauina, i uaea paaiii waio ia ? auae ka niua ole ia arn aku e hapai ae ia Ilawuii nei, ma ke ana kiekie o koua kupono ame ke puokela uia kona uiau hooponopono aupuni kuloko aua.