Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 42, 20 Malaki 1919 — KA BILA KOHO BAROTA O NA WAHINE [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

KA BILA KOHO BAROTA O NA WAHINE

i 0 k« UUa kamaiik» uo * i«* kein h»Bu U i U u». • oia uo ka BHr> » t • D *U fk**i mu* i kt p«H t *<<ho }»roU i »» wahiuu o «ii» ♦* Ukr. h'.i m»> iih olelu hoopaa - e K«huhb ua 0 na #sa<t KniHlHin 3*pub«iikjt u>e k« aoao Detfa«ikalak , 'li w liOi, « O <f hoi 3 H* >luh<» o u< $ nao eiua 1 lie'e ai i«Mi- , ■ ita lehuU-bu ko!i<r b.r>ta o keif i « h«M»p w « ]t ink u ilw», » > , k<iho ii ou<t u ut St:UHt m ijje nn >* U>M lliiWiiii b •tki > Khuu, ua |)aka ku p* .1 i krt. ft U)* !>'> hoi i(ft lQ'Jt i , »H<>lf4 OĪH K"h>>»hatH «Wi)< j a «>BU 03t"l'> Il<hat ohf.no o >a i liiliii») ia Ui«l e ka leliu oa īawe i« «e kela Biia k«nH*ai iu)Ua o ka Af»a S««t->te e DtBha » ka MukupU'ii o Hnwaii, a oi«1 Oi>» • ka uiM>ut.o ii* aiia ui» ka Hf le o! •h Stu*t;ia, ua hi'l( ( i ka helohelu u aua e hke tue ka u ekuu ii ho'tvt! uioa uku «i ma ka Ho'iu o pa t> ae i u*Ja iho ia. bi>ea lua i ka H>ie o na L'i-J 'MiuakaHinana, ua ike kn lieo ni.ka • nn o <>a Makuahioe o H;>ri<.lulu, e .iMike i ko luk«>u m«nHO kukua i k« oa<ho)o ia o keia Bila k{ii)aw>ii oii>ku Kahuahi na o oh poao k») <iaina a i ka t»tleBqi f ke K - '»)te o k& Hai*« oa ftahea •» ia ke K«>n;ito i kekahi h«i»wsi akea, a e noi «na i ka p»e e hi'ie mai iioua o ke Koft>ite e hoj«e i ko lakoe mau inanao, ma ka aoao Kokya pnh« a i ole ma ka aono kmyaha, a o ka nrte« i »hj;ihi i ■nuUo «i ka h<i!a«r«i akea o ke K >- mite Hookoiokoio o € 0 110 I vun»MfiHfcaainana, « ka a<>ao kokua wale no j ka fc»la ka tnea i ii he ia # 4 ia uiajjJiWrt ho ifeahi nn uae ua l«»he ia ka houiksika moepo » ma<>|i 0 kekahi iij»*u Lona Aopuni Kol«uakaunaie o Ho'i<iluhJ A a » um aua oo «a ioia o keia pono soh<> 1 na wahine. oiai, uh makau o oiiule i ka bar<it» o na wihine, a u» hoea u»fl"ii uii keknhi o na "pauha«i<i" o kekahi u»au Luna aupuoi iiuuu o «ekahi rnau 8 >lon» e hoo <kaika ei e ihia i &a liaawi aoa i koho i na Mikunhin* o Hdw»ii nri a a o ka pono hoi i hoo paa waiiawai waie ia aku paha e Kekuhi o na p<»e kaiHĪaina i na MakUahioehaoohaooo ka aiiia. i fca ia nae i hook'»aio ai ke Ko oite i ka iakoe hoike iinua o ka Hale,' ua »o»heio iua iho ia na ke Ko<uifcē. oii hoi he h"ike a ka, nui o ke Kv»ruite Ho >kolukol»v a ē apono aua i ka iiomholo i« o k»>hi Btia kanawai me Kekahi maa hool4>4i kupono, a i kaKHU īnoa ia ke'a h*>ike > ka Lon»ii'<'inalo Anaru, Andradei an»fi RawJing. a rtia ka aoae» uu'<tu kue hoi, U i kakau Jnqa :a e S;lva me Kalakieia, a i «a hapai ia rna o kā noono& o fl» hoikn eiqa. ua h»haoa maoii uo o« pnio »<na UinwaeiiH o na aoao eiu». I ka wa nae e heiuhtii> ia ana (T qa lioike a na K<>iuite, ua ho«'una *ja ae ia ka Mnkai 0 ka Haie naa ke Keeua Haiawai o na Beoatoa, a e kii āna ia D-sha e hele i ka hoOlohe i ka »nen pili i kaoa hila kanaiwa 1 e uoonoo ia aoa e ku haie, a aoie -hoi ī lieie W;iie, aku o Seuatqe Oi-ah» poe ke noi o]« ia oiaii O ke kumu o ka hoike aoa ae la i kela men, oia no ka lohe ia afia 'o k« kahi Hoa Hanoheno o ua Haie <iei o (ih Lunauiakaainana e «na i ke kuleaua o% o Desha e befe aku'iioko o ko iaknu* a ua 'Vopii oiaeii aku irbua o ka Luodhooiiiaiu o ka Haie o na Lunamaka* ainana, e hana ia keknhi hana no ka huohaaaka ka o kekahi i kekalii <> k<> iakou iuau Hoa, Mau'Uli oia he mea pon>« paha i ka mea e kakau nei ī kei« nat)a«», e hoUe aku i kekuhi maO i>e» oiaio !oa, a i hoea uai īo' ke-' <ahi rn«w.tfua o Lunauiw'Kaainana Juhn Kai, Sīlvh amV Desha, kn mea t.ana ka hila lānawai. f r \ j: Mihope o ka paio ana no kh mea pih i ka h.ūke iik« oi« a oj«' Komite, o« rsoi ia ?><.o t naha o k>> Haie • hiki i ka la, ric ka n*K>rmo hou an.i i In, tnea pili i kfei|i mau Hoike hke I ka homi»fehf ana h k* Haie, f<» ku ae !aO Oeahi mil «cabi ana e rQhy «h#, aua hoi |

■i! ?)■> h Bfcu fii t> •> t*:i w.w &t, m ia iu&u <wa uo hoi i !o';e 1 vmu «Vu ai <»■(« i ke kHrt;ft;'io, «n»] **u <» J"bn Kai i kekaUi wau H 1 » t koua Hiie, **««.!» i makenmke n» t hine •* !t» M •%« punl <» H«wsH ' : < hnnwl I* o pono ioho bv ■r i • *" « <.?a nian Wo «♦» fc>nrmHlrt »hu !* o T)<*shn 1f» f hn Knl. *.>fp n«p irw ka mnnu.i e »f« mnt i»na k«Vfihi h<»<-p--«Apfta ann. o'*i, h« t!i«R ro I ot mfifcoa 1 k? i kekflhi mnn piīl i fe:ī •«iākoū b?ma i hete mai ai, "Aoh- p<*l«»let o kela ule'o hu e oīflf, i:n hnike mfti ml k»»k«b1 r»ian frShlo© <> ka .knpnn! - Hhwh?? I *o lHk« v 1 kHn h 1« o poiiu toV» h)»r t>» 1«! 'akoo, ni«if» tjt! o toi»kftM p«tflj» iln fī f>»>il 1 U«kr<n inoii laV l.kn»» 1 % 1 hoo*on o 1a |hf> nd !iO ilnk'» »> fto it»kt*n Hnlo nei." A-i'e wmu 1 »>»tnfio he nnn) fileT«TpwTe liawa keli» n*ti. wo'* n«» h<il Whu 1* mnoao h«» n>i»n oWo ia e piipii' wahl krti «i ken hoa mfti ks Mok'npun'i 'hooknhi 'nwi, f<ka, o ka'mw nse i i%e kf>k<» ia, oa pH korfa k«1, a oa hoomaki m>>i la t no nia * kamailio n<> Ka ap«>no'<»te o n« w?ihlne o ka M >knfjuni o Hawaii i keia bi?a khn;iwa*", « i fcun kamHit'6 hou ann nku no ka mea piti i ka H <op ,a Hmio'iai.u a i m«kbu n»a k« Kt»hu>>han< o aoao R>-p')ba!ika, a i heie a' hoi mhkou e ! kauinilio T'!iaa o n& Anaiha Halaj wal, ua pii t >a mai hi liona te<i ho.>ip«ap»B a o ko'u huli no ia a lhait!ete ī keta Keena piika' apH «ku iwaho, a i kuu kaa pono a'nn ihamamua o ka noho o ka Luna ho<unnlu o «a Hitte, a e I>ele ana 'h/i n<> ka holo u>avfaho, a oi>ii hoj !k</fc{hi ma\i Mukuahine Hawaii > kaumilio una i kek*hi mau Hoh Ha» 0'»a;i0 i ka Hale, ua t'<he poio uku 1h eio whu i ke kaa'a'lio an« aku o L»t(iacnaka»inana Evan Silvh : "I hat-e thesa woinen," a oi.ū no hoi o na waliine no ia o ko'u lahui poi'oi, ua huli »e ta no hoi wao o .ka.umilio iuia i keia mau otel<»: . "If you tnive l the right to h»te [th< ue w.>ri)f-n, then th»y hyvo the !rif l it t> dfBpiBe yo.u." MaiuUli o kHH n,au <>lclo a'u, a"ikup*.no pah« i-i'iM! unuhi «ku imua o ka hHuh'lu o k« H ku i ka tnanno, (. ke!a ri.au otel<> >\ mnua, "iloioo maoli w«u i kela mau Whkme* p*:ie hoi iaia; **J na u<i loa» id oe ke kulea'na t hoino «ku i kela rriBU akUa, «« loaa r»o vhoi ke koleana in liko» e hoowahawahu maf ia oe.'j Ua hoomakā fee kuaVoko ht;hu e keia makamaka .<>'u, a o ka ho<>maka no ia e alualu mai mahopt o'u, ame he ala e lele mai ana t lalau Hm.a i!i*u, oiai, a ia no keiki Jack e ku eoa ma ko'u aoio, * ua h iomaka mai !a oia e noke i ka nuku» ame ka helu pu mai I puka ka wau i ka mana koho o na aole .wau i hoomaopop< ma ke kumuhea ta kwpuku am «uai o ke'a uiau olelo hilikaū ana, a <fka hone toa paha o kana mau elelo a'ui lohe <>te aku ai, oiai wau h puka ana iwaho ene ka'u keiki, i lio. puka 4a mai hei i» n>»u olulo ma ka nupepa Avataktt?sa o k» ae„ oia hoi keia mau olelo rna ka olelo haole. *'IMI hit him t»ver the head wiih wy ehoee." 0 ka unuhi ana'o keia maii <>lete, **E hili ia no e §*u kona pno rne Kamaa." Ina ea olelo o ; a pela no k.i hili i kuu poo noe kona kaoiaa, alaila, o keknhi kela o na nlelu anholie wale a keia Mea Hanohano <>iai, u» no oia i ke ?no o Ku'n Oihana ua kaupale ia mai wuu e ka Oihana, a hiki o'e e p.-i 1« akn «o'u, aka, ua poina paha ua Lw»a•nakaainana nei i uuanao, a ia ke Kanawai i kona lima, a ua hik> iaia e hoohana aku iu mea, a on poina pu paha oia a ia no hoi kuu keikij ek ma kuu aono. a munae anet oia 9 ku wale ana ia keiki a a« &ko i na hana 'm'*«, £/»na makuakaiie. M t thope iho u! ♦iela papah o p »u ole* no kr KU'kuke huhu o Ua Lunauiakaainaoa Haoohano nei, Uii htrle loa no e i ka Luuahoomalu llolstein, uo ka hana ia t» kekahi hans f keakt-a ia ai p>hi ko Desh\ iieie bou aoa ftkj| i kela Keeua Halawai j ua Lunamakaainana. I ana mai i kela oiaaiM» ikeake« o ua Lu«au)»kiiunani mbi haioi l> in.ut o na Kou.ilo o ka P.ipa/Kalepii *< IH o, i. ka inea wa!e ai ka oiakoki tuau

'iann, o! i n<> 1:« hukt?!lte ann, s liaiiu liko h«>i i ta p »no o ka l&h' - !ehr,, a ika hn«»n pnn nae o nial*mi i Homulu!« nei t c u» Luoani.okaiun:tn» nei r,o ! ni»lYTtt imna «i t?. l»p <p o Papn n Hfl <\ "?« no Vi l»!tcI iiua o ka ae f ko Dtsh v 11 ile, h k umili » j><l(h ! kw'<h U »a lī' ttry !>sn>.,nM. a he nno" Har>* m«o tm psU ii i keia a !a Tr: k» p >no a Vu!«ni »Vo ti>na u>tui h'va f 1 *h. I «f*n 1 kein it>nu ooea o p>e hctuhela n ka fl"ku o Haw iii, omi. oa finol«ha akt'H ia ma na "nnpepii nan.u o Hono'ulo. ti e p;ilt» iiku no p»h'« ti»'» na nupi p.-» Il.iwim» 0 fī.<n .luln nei, a o krin n,ie krt mn<>lrī:> oiaii» f.»a (i ka ini-a'i h««ifi ia, ft _n »uko'J ii" ia o k:< p>ie e lieluhrln ana i h hi e k «ttpHOtm *h<\ Eia l^ekm!»!' 1 na h« tri"U L'df> kslu n i knfu» TaT* ii, a na*u p;ihn i k«ii)»i!i > h'iu k<*U man o!i!o «no hi>o»v.i!ii»w>ilM t inainii) fin«i O'a e h>nknn n-ni ann o);i ia*n e ho»p'.)l<e ia m»u «'lelo me ko .a hoao ole e pale l ka h»ni»h?nn) o na hanuhaoo u kona hihui? M. niO arei oia no ka eleele ana n ke kueanika t) ka H iWiiii,. alaiia. hoike aku ola i koiiM iiianao *te f * (hnino a hoowahawaiia)? v Maaiu!) .0 kela wahi pilikia i h >ea inai m;iw-ie.cia o unV:ou n« honkaawat£ loa ra»i !a ihe <uai ka hile i hele ia aku $ hoopii ku Lun.ahojnim!u oia H*li\ a kn n ibo r ei ma ko'u hale iho, a f aiiilnnia i ka'u hana i hele niiti a'i, a ua lohe ole aku ia i na phio hahana.i hana u iun keLi auui i īa # a i ka hope nae oia pai"> ana, ua ia aku hi.ka hoikf a ka hapft»ui e ke Koinite, a o ka p>>e i koho kakot> mahope oja hoike o ka hapanui 0 ke oia no keia m»u i> o». Ag uaj, Ahoaa AndM(le. A'<drews Br >wn, Qistle, Cliaodlex. pWnan d<z, Kiiiihu, Kaaua, Kiiupik»»L'iw'a, Ly mn, īl»w!ins, R >83, Ta V «TfB, ame H he 17 ka nui ama ka aoao kokiia h«li*i a h"ik. aka oke Ko nite. H< lt J irrett. Jo3eph J »hn Kai, Kalaki ela, K«wfc.vehf, KnmalaH, Kupiheii P eehol, JV»i«»ho|o, Wtrner he 12. h o Kanmeheiwa," ua haia Molo<si i ka halawai o ka Ahahu Ēuaneiio; 1;» ka manai kakoei'i ka Ula, aka, aole ia he mei e hb .f»u «i na ēo6fni o ka bik ka nawa; i ka ana no k> uia«e o ka bila, h mn ka heluheli e«olu ia ana uia ka Poah i nei, ui lanHk la aku U ka hoopanee ia o kf |iM>onoo ana o ka bil-a a hoea i ka h 24 o keia mahioa, a e hoouanee it ai ka hiki aoa i na makuahine ( Hawaii nei ka hele,ana e hoopaa ko lakoumau iaoa ina ka buke nu k«.»ht» baroti, a e hiki </le ai boi« ii lakoii ke k<>ho iiih keii ka i kolu iiio o na Kal'ti>a iike ole o kei i Terit ri. O ke kuU-ana no Oiiha iā e na Moa h>.nohano o kela Haie Kaukaoā wai o kakuu. No ka aiea nae t 1 kakau nei i keia m*u olelohoikaka. I ua hoke ia mai la i ka hele ia iuai t pahenehene. aua kani -ka aka n* )ioi kekahi u.au hoaloha o'u no u panee ana. aka, no ka mea e kakai ap>. aole ia be mg£ ua'u t> kuhalahala wale nku ai, oiai, ua haua nku w«u i ka'u hana »ue ka mauao mai kai, a hooko aku h««i i Uie a a ko'u waha ) kaniaiiio ai iiuua o na makuahine hanohauo >> Hawaii A oiai hu wahi ohh akaiuai o na uaakaniuka haoie o kakou, "0 ka u*ea akaaka h >pe, oia ana ka akaaka ioihi«»ku.'' K ka«au bou aku an% no wrau \ <t;kahi oiau ui},na( iiialuna o keia Komuhhi>b Mana Kohy bar< ta o ua wahine. a ke k«kau p>>noi nei no wau i ko*u inou jrnala!o o keia uianao i kakau ponoi .ia i 0 e a'u. , S. L D'K#HA. SR.

Hon<ffulu7 Mar. 14 — Ma k* knht> ana © hnopnnee'i ka Bi!m 'kiiāw») h»awi i krt pouu koho btr< ta » u - wahioe, a e l.i«»ui>anee .aku ann *«a la n keia ujHhJna. a i kiunu h'»i e n<jt« ai pb wahiue i ke k>>h>. mih ke«a>tltu koMo Knkna n»si »«.», pene! km pl,€ i koho iiih «»•» «oro eloa. Ho<*pjkne«: Agntar. Unwu,- C Btl§, CH»«U.Vr. H*>lt Joa«'ph, J -hn Kai, Kaupiko, k«ws w' h'. KumwW, Ku^ihi# 1 , Bk*sc!)->sl, SILV.A, THyarfs (nuho cv«y kfia Lun»mftka:iirMMH i Io«h lee ku'oiu e hou «}) Waint)Olo % \Verutr, lG Ka »>oio kii«:*AUis a t Ai.Ur<«Ue» Anar*wB. F\riirttidv2 t J.nrflt* KaK 'IMkHOM, KmiUu h$)WR t lj©*vis, LymHD, Rose amo tiuiBteht, 18- Un ualuw&k iho 1» (t uuie oia i koliu.