Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 10, 8 August 1918 — KAHUA-HANA REPUBALIKA O KA 1918 [ARTICLE]

KAHUA-HANA REPUBALIKA O KA 1918

(OLKLO il()\k\KA) \] iv Ki':a uk(.«k H tHi k» Aoaii |i*puliai.Krf l fe» Jk? Kai »1 t", «« hw'u* aku ne} r fca UtUn t iUH k s l.ikiUiM" '' lUi * līui, kt: kiiko-i MUK i l't ku'huiiaoa k<>ua ' (»1 ' kako 4 .?- Ewana> k<* nuU- I.j J)'iMiiUi»- E rul». i.a .:..Aiialr>#nst. Ke fjf-i .u-who Rēpu r haiika 'apa 'e ku !»i Ah»* <>bja kuU'lea ,e kak< ..• ai.a .lakou * Hke u*£ ua ika A»< .el'i mu«i o iift Mokualiia 1J m t umm \a* pt»nu Kuahaua oke Kuukna, » tm kūi«uli*«»ā «paU *i !<»»& ai k» iafiakiiu UiJi keia buu<i. i laivakil»>j Hiiu* Eiike iue ke kak< o nka huo>> lirpt j.a k« H<-au AhHA#ki<> kiiua Mokuaiim tt*e ka l ana <»Ie ' ka a<»a</, j*k bo nm ,Ttrit<»rl « Hawaii e i%ai ia kukua, ilumu « ' ai'k» <a</«k!ja i I ji kJ k« h<.< p«« »» «i i.a n kak/iU^ Aia i k» ia w;i uia.F»r'ii!»n k<mjo i k<t .<<*)••! <i koa u m M* kua'm*-» liu,ia.*i rfi ! a ut na khkoi' aua' o 'i» Aupui.i L.uiU t ia aku aj Ojdi ka i h'inua rta Aupui i putsv kuko, ka uj«a tian:ī e hoopihkia ; Ka nohu kuuk* kaiu nel l:a aoao Repubavīka o Hawaii no ko lakea palekana a me m

*caū&n 0 k<.- 'ak' u m ī -pī ana E.ol?ia e ia> ke patn!a hou ku tJialuhla s 0 ka !oo>M.; u ka aoeo Repu!>al:ka wa )'.(-}& f,<jywi(.H he ofialae!fie a nioakaka. 0 na uiea e pouo Aī"O' nii k'm 1 palo n > "ka'haDōharjfj oka ain.i ■-kuiMihana hiki Oiua ia "ih. rriak'uu 4 . oke kupaa »na 130 ka hanohaiio o ka fhe o ka aioa he aie ia no ku aoa > ia koa t ao na mea ep- noai oia ai olein ka . wahioe kaoe make a koiki makua ole j ia koa \ paio no ka Hae ( e pu- j iama u:ar< iā na kokua ana 5a iakou, |

Ua ike aiaka o Hawaii i ka wiwo o le, ke aloha l;thui a makaala o kona mau kos i komn ma na ku. lan a ]ike »]<-, ke horpaa ;kn rv; ■ makou no ke kokuaana ia lakou « I me ko lakou maii ohana i ha wa p.u

na koa e kaawale ai i Kahi e, o ba

paio a.tīfe 110 ko kakou 'inaluliia ame ka pot>o o ka aioa, 9 ke h<«i paa hou aku nei i k» makou ma,u wahaoleh» kaukauawai, no ka hooholoana i na kumuhana e ioaa 31 me ka hoopaapaa ole ia no ke!a jujqs keia k< a i ka mana koho, ke ike ia kon» kupono.

Ua ike ia o ka oihana koa he hana ia iwaho, a noUila i kupono ai ke ko o i»a kou e

h<»i maiann, i kumu e I >?ia ai nii kahikiu'ua o ha ->hi aiut i ka aina aupuni i home nooa.

Ke koi aku nei inakou n»u koke ia na a'ina uupuni n e n<>i? p]h ko laki o na !:o.i 1 .n"lia i klakuU ola no'k'iUP :i*un 'iai an

i* \ rr.FJ.E f \n t. ■ ■V- *,*+%■ V Ufc* ♦> * •' •»'% •»»- -»<*'>•-! T\+ «W • . I . \ -s.n i- ■ " l.<k " Ei« ir ! !tf|Qi J£K -1? iri : tes*n« h><>htHik#pan<<ho <:>!♦* Hki- )h no j iit po-m«tta; <» k* Ter»t-.«ri. ; • i k.-u-. k.enaaiiK i (»k keeoa f<lhBr)i | s IwKa m* >' k<m:i kah'.k<> n>a | ina Wakioek i h, «'»»«' k" I»tha ifce i nn m*# » i« «-' r- its Uh'ii, o kaiiA }i;»n» i l<*i* w« tn ; liiki ulf ke bo »ht-?aatit'T,si i O . . ;ti fitfi »!' " kp ( knua <> ka »i'ta nn h"f.h?»na i» e »| k.ikou E!eSe Uhui hikiwawe, kh h«lMp.»ii<» *aie fca Hooko i f-w. a| h«> e ia <»īft ' f »i-» | i :«.»t " kou ««'»u k*»i«.snii. 1 N> in m«. k« rt n i <■»* 'i J ■ k' AlmMe • kn knk< t i ».•»' W.ii .» .U». «»»a ttu U-i | bou)# rul* ī.iH' k«- *ote , AiK* • «)H kfto«k* e h»K»pr»f H'» H»! l«k >u īht> i t« iiinau *p»n <> 'iio *»n j )»■» -u« i? iako», 0 V<»rm kupt * u» kti t kumuhān* oi» ike in ka pi»tr»si'| li i. a t>e-m«a "m e alkkai ai i* kaknu u<> ka pu.ub(/nu« i ake la bej Muiuaio*. * i «>!e » ka mana o fca Tei tiiti ī kalike ai nae i« kahua HOME Rf'LA, 1 j . : .a* •īiik'īi' i.Ut« i li.'k' •■' a Kepuhalika ?r-a Hawnii nfi, i j»Uua boiu« rula, & ke huop:u : in-'i su«k<»u i ks tna£;nu i'o nei ia kuIhu» ke kuahaua f»« i. wmwaho hV > ijh •» »k ««k# 1 fetM)rt, e«e i » IJU f«ii e t p pnoi) na ih»», a t h /relawe ia «ana roa« n'ihana e rā kcfi p"»oi, ® no' ia me« ke kuk«f« «ku nei mj»kou i kn hahak» maū o I ka lākou i pai p«la ai nria ka lakou kahua'iana 0 J 'J6 ame ke kapae »na i ku' ma,l maoli oke Knnaw*i Kumu o kak m ma ka hookelm sna m» rm oih i!>a oka Aha Hookolokolo ame rt;» iihana e a'e o nd kanaka i koiuo o'h luk<> <» ka fAanao aa»e k?i iini o kt* {amwai Komu o k;ik« n. NAAINAAUP^NL 1 Ke ouwnao nel fnak<»ti <*. na hool|«.fi o kt* kanawai «ina i p-.lHpnUi i» ' «ia kē Knnawai KihkU. e latt'elaw*\ ' wn'-* ia no ia ma o ka hoMp'»fi<i' emi» o fc t Ab»i»l«!«»'KaU-iko. Ke k-iHh»*»-> | r»H makoa ika hooko He o.ka o ■ uih llawaii ne} i k;s ! hoi -iii>»ib« i «uje ke kokua ana i nu p«Hf ho<ne tMM.ikoono,in(\ » lie (nek U # inahalo ia at ka ao»<» tl< p ibi}tUr. oiai. o kona l<ah«H <»r ipiia s*t ii»'4i tuua Kini o ka hoo-hoiheii i ka lar ? ia o na houie i loaa ke ; kuo.no«iu< o n« p«»e «ke hoiue, aote"bt»i o ka paUaka ia Inkon. ] Fe manao i'o nei makf»u he mea ipono e kukolu w; he Komiāina nie |na 'mana piha e noho ia ana e na ■ !<»ea inahi-ii naaaa<» hoopiiimeai ele, >ā o ka lakf»u < i'iana, oia r)0 ka hoo'-' ! ma 1 '! atne ks non » kiai ika pono <• 'n- - eiike apau mawuena o ka hale-

' wii ; ame ka poe mahiāi, n» ka | u.i ftplehe!c ana ika wai ame k'ōnk Jk'.' ka wili ame puunaue - t«■ a hoolilo a koe maī na Ic»mp j"no puunaue er- \wnt-.i , o |me' nona ka hale w ; iio>e ky oie» ? ma!iiāi, a e loaa p: i=t Kofri?sin-» k« mr»na akea e hoolaha i ke akra 5■ "ke aoo oia qoau aelik' 1 ame kona b« <>- hana ia ana. Ke manaoi'e makou ke l<>a.a ke Komieina maihlo o ka hookele ana o ke aupuni no kahoohana ame Ma h'>onee a»»a i k i holomua o na p./t iuwe aina, e ike ia at,a ka si«e

Biiit ma Ilawaii nei o ka oihana [mahj„ai, o na poe iawe aina, a e '%a* auanei ke koluoa laupa'i o' na aina aupuni malah* o ka noho u ka huioiaua, ua home hauoli o kf» p ie in.i hookuonoonō.

K< J ake nei makon e hoake#» ia ke

KanMwa? Koimi, I hiki ke mahele la tiB ainl hanj|i holoholoua iloku o oa npuna, 'aele^e'«*jh 'malato o hookahi hanerf eka a<>{.> hoi eoi in&luna j ehtna|k»neri eka, j «i.ea e loua «i na pa hanai hoholoii '. i na kup* o ka aiiiM. Ma ka h» akfii ana i kei», pono, e naluhia ana ka. alunu o ka

p >e waiwai aiue na ahahui, oiai,. $a lakou wale no na'ai aupuni mmui e t)Ooliinalitna ia n*M, n e haa buh--lei i ka poe emi im I o k.i loa t ke kuleana e kaaoa lii,ma ka h'oolinialuna ana ia atn> aīna.

UOOLK WAIONA. Ke n»-i īiianoii i ke Kauauai ho. h waio a i hooh' I>> ia e <a Aliaolelo L*»hui i hoo|)«^t.p«uro

1.» e ka Elele Kuhio. Ma ia kanuw>»i ua ike ia ke ka'ni 1 hoine rula, oa o ka vutSfi > ia nna o keia nii.au h> (£h hotnii;»u ja o hu hoolt wai\>na .» na ka lehuh-hu e koh<> k<» hala ua n;iSahiki elua mah >pe <> ka p«u ana ~ ka pau i.na o fce kaea.

KOilO BALOI \ 0 N \ VVA L ifNK. iie «jau*'.»Po iiti Mukou ua fVU»t>]da Kuloku J e bo*>iwai i ke kauaWii! e buk »o si4 wnhioe feup v h} ;u.) _k» ti,ap.\ k.4»0 lk»3:U 11« « . •» ,?<' U^puhiHka u.H k«i.t )j.trt 4 tuu. a k'- H*MI iiku t a.i iu' tii* e k'iho in >n»V Jii!.iko I kHI ku'li'ihnli» i UouiuUuu ia ;ū eta %<>a Ku r&A»ia :'u uei uiak >u e !<>aa i s.a wa. in<? u& kuleana ■•> ke>kupi LU&ki «ii.i!ir.-i, a t kaaua iike uni laiou :j aw : ' pu .tiia ri.e nt kniv- t i ke kttUf«iuH houkeii uupuni. Ka » <i«. t \i im iiiakuu a l.iaa iua waline ke»« xuiaiu nie fea u-i 01-' ;iku nn kt kolin l).il »tii in n kt*if nii.au. i hik' i i.ā u&hiue kup}* o lawai c k 'ii>> i>aluU »ua ke «au iu'uo u 'ju iii tu>pt' t» ke khU Afia« ( l«-I • Kul-»" t- Mk) Uiai aua KA HOOMAKAILII Ke Lilinai aku uei tu?ik»«u d.c kii ii«> >ia pa o ua muhi. «> k.i nuao u pu«a aku aim, u]al. ka ai:>u i!-:kv o oa kupj!ikii oke kana,'sr ū< ">jrjoa-. kaulii uua inkou ma ka ii -.okanwah. waihona ilu ka bot.kt-le an« i k«; aupuni, i hiki ke hniiiili ia ke d.«la axt ke kiiiiuka oaai Hnwaii uku 4 uo k»* kulu*i ann 1 na eneuii <> ka aina. 1100X0110 PAPA MA KA OUI AUUAU. No ka manaoi'o ana o makou kt* ko iko'i o na auhau Tfritnri, Dt knpono e noonohu papa ia, i luaa ke kauiike i ko keia ui&ft»wa, kt Uoapuuu nei oa&kou i kanawai t hoi»uobo papa ia ke kuiuna o.hi u ua auhau ioaa inakahiki, i hiki ke pa4eneta la ka auhaiu maiuaa o lu ioaa oihana atne na l<>aa makahiki ( iiks me «a naahyuhua oiamau iuaa peia i>a pa>keneta e kau aku ui-

NO KA HALE HOOLIMALIMA : APULU*

No ka ike maka ) > o ka n<>hi> ohana ana )lok<- una hale h(/oliuiali/na. ua hoemi ia ka ikuika ame ke <t\a kio » maikai, a pela pu me kn n. >ho«a ii»ae : iuae c» ka oha na, k«mmmo oei uiakoa iie :uex «iKikui < iuiopau i.ia i« keia hoo hale hoolimaiMua apulu, Ke huo'u nvi luukoil o iiH Il"pub»I:ka e puka kmii i t;a >tl j Kul >k e kak> ( a aiu» laki'U I kanawai e haawi ana i ua Kalana ame ke Kula/iakwuhale i ka iiiHna |.ii)a e hotjp<»m»pono i keia kumuhana fua ke kulana nauuao i ii»aa ia lak >u malaiu o ka uiana o keKaoawaiKumu.

NO KA AI. Ke «nanaoi'o nei iiihkou ē huoholo ia I k mawai eehoopa'i ia ka poe alunu hoo-piipii kuaiiikuai o na niea ai. No ia inea e hoakea ia ka mana o ke Ko iiisina ai iwalalo o ke kanawai o 1917, 1 hiki i ke Koaiigiaa e noii I ke ana loaa o »a ahahui aiue ka poe kalepa, oiai, kakoo 'iloko o ke kau;t, a e hoop(»nupon) hou ia ke kanawai 1 hiki ke hoopa'i ia ka poe hoopiipii mikona i ke kumukuai o na l«ko :i*.

Ma ia kumuhana ho v kahi, hp mea pōnb e huonele ia a i? kaili ia' ua Liiklui o ka ppe kaiepa e haiia ana peia, oiai, he »au hana hoopilikia ka lakou i ke ela o ka lehuieiiu. NA KULA.

iKe hof: p<) 'io nel iuaknu i ke ku laua a'o t> na kula.,o. Hawaii i huila im ke Kula Nui t o Hawaii i laba maialo o na hooponoponp o ke au a ke kakoonei makou i |ua kumuhana a'o e hoopahola )< a ia ai ia kulauii uo na iahui, e ana i na hiHuiaauao ana o ke kulana Amerika, » pela pu me na a'<- ioihnna ame ke kuiana ike uiahiai WAKI HOOMAHA NON,\ KOA

Ke ko i rfi in«kou ina luna uu p'uni o ke Teriti>ri t nui koke uku. i ke .Makua e hookaawah ia i mau wahi h<jou<ana a huuluiu tu> na kua i poino a i hoeha ia e huih », ia noai «iia, i luaa kahi e maha a a « pakkana ai <na o ka m>ho ai a iloko o »a ea kaulana o ka uluulu j 'ike ia o Hawaii Hei. '

BANAKO AIE LAHUI NO NA POE

MAHi' I. ; Ke make nake nei m ikou e hul.i ke kanawai ll ' iie 0 ku Makua n » ka pue uiuhīni ina II»Wuii nei, i hiki ke luaa u p iio 111% inakaA!t»nr»>i mnhiai h >me 'iuo- i Huonopnu mst keia PaMimku. ! HOOPAI' ANA. | Ma kei;»"lmowu ana, ua iiiki ijt makuu ke heh* iiiiu?» 0 k t !» hult h|i uia keki k.m e >h« i'ok -> 0 N vcuiaba»

»"* ' I me Rf» hninai o ka tn > »kuauh.tn O' k& atw >R» no a j M'uJ ,■♦ o kn, anrt ! «:fJa «uip ki)ftiu j h»in« i la e h.i« fc»m no mnko'.i i ku Hke me fta »ri» 1 bul »,. ft"le waW nn,| «i« ka KW*» ~bihui t e.ka, o<» k«j »nHoi psu ho ! i»a wul»uttcli» i fe« Ah«.»lH » j K* nnht> tn»f ka AhB<»lft'> KuLokoj n k* ike 1« aole I pau Ke kaua» c li«t aleu no %a jKaf Repob-»lika ej h(intiee a e hap<ti ana ti,o i k& aina j \m»n, f. i na e puolke kaua lue ka weīu oka Unakila e fflte mO'? mea tio ! maopopo, e loga*aku ans fu" pf>ai HepuhaliKH. p haa#f ahā i ka' !<tkr,g kokua hikimua »k> na k"! e 1 hoi tnai ana i ka mne na w<«hiw- kane uiake nū»e na keiki ma>u& nle a na koa i nwlian uiohel i ko iakou .>ln no %t Kuekoa amu kē Aupun? Maknainan;). Ltduna, Aog 3. -Ma ke ahiahi u ka piha an.i o na" makahiki eha n km kaoa «peliweli loa o Europa. ua homma maī la ka AHhikaua nui o ;k( Pelekane ma ka lepo o FarfAoL oi«i hoi « Hir Keneralft Dotiglhg Hng i keia mau o!elo **I ka lioea an;i aku i ka eha o na makahiki o kein kaua. ua !iil{i 'h*i: he- hoike aku i kfia maa ofel.>. Ua haU aku la na la hoiia kulaua piholhoi maaiuli 0 ka hoea ana mai o ka haunuele mokUfthapa<> Koaia, t> i iilo ai hui aela haule ana o ī{usia i uuuiu e hoonee ia mai al na puali koa o ka enetf,i no ke kahua kaua o ke komohaua- 0 ka oanao nui o ka i«ne«il raa keia hconetv kaUa ai>a i !ko iakou mau puali koa i ke Ko- | inohana, oia no ka huawi ana i ke r t kaf/i hooili kaua nui, & e iilo ai k»> !lakou lauakiia ana i mea liio on 1 hkou e hiawi mai na kuuiuiiaua n<> 'ke kuikahi hoopau kauu, a e hooko |i« ai kela nianao o lakou ipanoua o jki oui anaiuHio oa koa Aiueiik» i tua ka lepo o Faroi He inea hauoli i.u'u ka hoike aua aku, hh ih'iole pahu whle iu muu eoinao ai:a ► ko ltnk<»u mau eoe'!,i, uiai. eia ke k <hn wni nei ka wni kahe ikaika o ki' k.iiiu.i ac:i <tu(i o Ua koa Aiuenl a. a (iim k<> lakou koiuo hoh iuai oh l' li a« ke kiilnnn paio ma kt Kahua kau<» o"ke K')im>hjioa, a u« halsrHku la oa la pihoihoi n» k<> knkou )*tttakila. Eia kakou ke iu» -ku nei no ka lanaai'a īua kei kaua weiiweli o ka honua nei. M