Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 29, 13 Kekemapa 1917 — Ma ke Kauoha NA AINA AUPUNI NO NA HOME HOOKUONOONO MA KA MOKUPUNI O HAWAII [ARTICLE]

Ma ke Kauoha

NA AINA AUPUNI NO NA HOME HOOKUONOONO MA KA MOKUPUNI O HAWAII

| Ke hoike nei ka lohe, oka aina aa. j puiii i hoakaakii ia ae iiei» e j v.iAia ia aku aaa no n.a Home Huoku" onoond o like rue ia uialalo iho uei, ai knliki' hoi mc k.'inawai, ao hiki ai 110 nap'k* l umihi ia <> ka wae ia ana. 1. KAHI O KA AINA E WAIHO ■j*NKI. Oka aina e \vtihe ia aku au«, ku wuiUu m.'i t>u iu uia ku >i<»kui uni u Hawaii, ai .ike ia h"i utu ka iuou Nu (mu'-hookiionooiin ' <> I>'pol(ia-t\;ut- ] niho, ma ka o 11ilo Akau. 2. KE ANO 0 K.A AIN A. O ke ano o. keia uiau apatva aina, he inau aina .mahiai ia o ka papa-okahi, a . ui. 1 .- ialu )u>i u ka hooliHua aua ia aua uia ke anu kanu ko. . I XA KUilL' ME XA ANO E 1,0 AA AI KA aINA. Ona poe apau i kuleana e lawe i ka aina i olelo ia, e hoomaopopo ia no ia tna ka hiiki ana, aj . o]e~ ia ina k:a liaa»ci—ana_aiu^-—G--ke kauo a wahino puhu. aka, nole nao .<* hiki ia lau-i ko r»*aiho like ao i ka lana f paiapala noi nu ka huki ana. Ua loaa no ke kuleana i k'kahi uu-a liookahi e lawe i. liookahi apana. 0 keia mau apana aina, e lawe i i no ia 1 uialak; <> ka AELIK.E HOME-HOOKU-ONUO.NO KU.IKAWA, ae lawe ia lioi j malalo ona k«nui i hooakaaka ia uiu- ! lalo iho nt*s: a. KA UKU ANA. E uku uiua ia n»ai he 5 pa-kencka, ,a he 5 pa keneka 3 ka makahiki hookahi, a inahoiie mai o oku ia mai he 10 pa-keneka i kela mo keia uiakahiki, a hiki wale n.u i ka pau aua o ke kuinukuai o ka ainu, .me ka uku puia o i.'ono pa-keneka uku panoe t> ka niakahiki. Ua hiki no nae e uku ia mai ke kumukuai pilin i ka manawa e uku ia ai, &e hoop ui ia ai na kukai palapala ana. b, KANoHOANA MALUKAOKA AIXA. He eUma makahiki i ka: manawa o uuii makaliiki mua, aole e haule iho nialalo o eono mahina i kela me keia makahiki, ai ole ia, e noho-paa ma ira aina no ekolu makahiki: E hooniaka aku ka noho ana Laaliupo ilio o ka iiala ana o elua inakalulu. «•-. KE ANOO KA MAIII ANA. He 20, &), 40, 50 īiae (iO pa-keneka o.ka aina, a he 5, 10, 15, 20 ine 2~> kumulaau no ka eka pak»fii o 40 pa-keneka o ka aina i k<je, mai k« pau ana o ka manawa mua, ka elua, ka ekolu, ka eha ame ka elima o ka makahiki a hiki i ka wa e loaa ai ke kulana Pa]apal& i ka mea lawe a'ma, ai ole ia <> ke 410 pa-keneka o ka, aina ai 25 hoi kumulaau no ka eka hookahi no ke koeiyi o ekoln makahiki i hooinau ia, e hoopiha na mea e ae i aelike ia tna ka hoomaka ana o ua mau makahiki ekolu aia. . .■■-,• d. KA HOOLiLO HOU ANA AKU. O na hoopaa ana no ke kuai ana, houliinalima ana, a. pela aku, ,e iike no ia mc ka ke kanawai i kuhikuhi ai. e. PALAPALA" SILANUI. Mai ka ekolu a hiki i ka umi makahiki e like iun ke kuhikuhi o ka hookaa ana mai, a iae ka mahi ana, ai hooko pono ia hoi ka aelike. U lilo aku no na mea hooulu ia, i na nae he mau mea. oia anp i ohi ole ia. Aole nae e loaa ke kuleana i na hawai, na auwai, na luawai, na kahawai , kahe, na uwea a paipu paha, na alanui, kuamoo hele, ame na alahao. Aole no hoi he aina e kuai i« aku ma ke ano he aina-wai me ka ponowai pu, ona ponowai apau e niaiauia ia no ia iio ka pomaikai o ka leāulehu, /. 4. KA PALAPALA NOi NO KOU KOM.O PU ANA XKA HUKI ANA. O na mea apau i loaa ke kuleana noi Home Hookuonoono, ama ka Poaono, a mamua ae paha oia manawa, lanuan, iy, 1018, ama ka hora 12 awakoa, a aole hoi mahope aku oia manawa. e hoouna akn i ke Konaiaina o na Aina Aupuni, ma Honolulu, ma ke eke leka, āole m* ka tatve kino anu, a atle no hoi m* ka leka i hoopaa ia akui ka haleieka, i ka palapala noi |p ka huki ana e like me ia i kulukuni ia ma ka palapala noi, a aoie nae e lio.»komo ia iloko oia wahileka a oi aku mamua o ka

hookaku paUapaia m i huki aina. I I O na r>a!apata noi apau o hana iu no |ia maiuna o ka palapala pai hakahuka i noomakaukau ia e kc o ua Auia. Aapuni «o kona Agyua paha, ao pouo no e hoopiha i kona inoa pono'i, j kona wahiuoho, ua makaiūki, kona kauj uiaiia, koua auo walūae a kane paiia, | * iua paiia lu- mea oia ī ma«\> a uiaro job paha. ae hophiki ia eia iuiua e ko}k*bi Agena aiuA»ai ole « lakahi

ka lr}nil« j bu, I,'makana-[ ( \a. ā iii- d e ae pulia i L • Li)v<iiiu j | o latve i UU' hoohiki', ao hoouna ia j

l uku n<i- hoi keia ina ka' walu-leka a ki* l i a .Ag*'i>a aina |>i*ha i liw 1 ' !nkn mni av. 1 ]v ;><>. i-« a 4' Ua ! ' inoa me Kt hi uoho n ko K<vniisina ; m»! kakau i>»t i;> me ki» uioukaaka keia l : jmau imaolelo uialuna o kela wahi loka. | '*H<- palanala noi huki aina no ka Aj>ana r lioopihapiha ia uu -Uoi- ki'lu -troi —nraiūkn""o - rar" palena o ka Apana i waiho ai tya uiua nei, a aol« e lawe ia mai kvkahi wahi. | leka e alakai ai ka hoomaopoj:>o ia o ka j jmea noi, ao ka uiea paha nanu i| [houkouio, niai keia wahi-loka. , O ua i | wahi-leka upuu <* lioopua pono , ia la- | kou, ue kau pono ia nu poolok" k'" j i pono, an hena ia keia inaii nn;a in.i-1 'mua o ka hookomo ia ana i ka Ilaloi leka. ' i O kekahi niea noi e 'noi ana aoi aku i I inamua p hookahi noi ma keia n(ū liuki j unu, ai oUi. iu t* uoi una paha aolo j nialalo <. kona inoa poiiu'i, uoltf lou o | ao i« ia tu<:a..noi ma keia noi huki aina ana. O na w'ahi-leka apau i waiho ta nuū, ai ole ia i hoouna ia iuai paha. ma ka -eke- ieka,-iae hoike ana ~e~"līpomā"ō--popo ia ai ka mea nana i hoouna mai, u wehe ia no ia. i ka w-a. e ioaa uiai ai, ae hoihoi hou ia aku ia palapala . noi i ka mea. nana i hoouna mai |

5. K\ HUKIANA AME KA, WAE ANA. Mahope ilio o ka Joaa ana !iiat ■o kokahi wahi-leka i kakau pololei ia, a lioopaa po.no- ■ ia e īīke uie na moa i hoike ia ae nei niHluna a<v ulaila, e waiho aku ke Komisina ma kekulū pahu knpono, ao na wahi-U'ka wale no nae i knpuno no ka liuki ia ana, a ma ia wahi kupouo« waiho ia ka lawv iiou «le ia aku uia kekahi \vai|i okoa aku, a hiki wale no i ka la e liuki ia ai iua ke akea u like me ka mea i hoolaha ia aku. 1 Ma ka hora » a. m. ma k« Hai'Kapitala ma Houoiulu, ina ka Poakahi, lauuari 21, 11)18, .ae kokoke aua,- hoi ia uuma\va, e wehe ia ka . pahu . e wailm alia uia ke ano.akea, ae: hoohuihui ia lakou, ' alaila, un.uhi mai .ma ka hookaln' i ka inHiiawa houkahi lua ls.e ano .1 akea, ae hookau ia ka huahelu! e like mp ko. lakou unuhi ia ara mai, ae hoomaka aua mai ka hualielu ekahi I mai, ama na huahehi i haawi ia, malaila niai e hoopouopono ia ai lee ano 0 k« poe no īakou na inoa iioko olaila. ae Joaa ai lioi ia lakou ka ana ame ke koho aua i ko lakou mau apana ama. O ka papa inoa i haawi ia aku ai ia lakou na hnahelu, e hoike ana i ka huahelu i haawi pakahi ia lakou, e kau ia uo ia ma kahi akea, «e liaawi ia hoi i na nupepa no ka hoolaha aku ma ke. ano he mau mea hou, ame ka hoike pu aku no ika helu i haawi i aku, ae hoouna pololei ia aku hoa 1 ka mea nona ka inoa i hoopaa ia maluna o ka palapala nol o kela iiie keia mea i haawi ia aku ai ka heluOna palapala noi apau i pololei ole ka hana ia anis ame ka ,ia ana. mai e kakau ia no mawaho, peuei "Ua hoolei ia mamuli o ka pololei ole oka hana ia ana," ae hookaulike ia no hoi ma ke ano o ko l«kou hoole ii an», ae hoouna is aku hoi ka lolie i ka mea nana ia palapala noi. 6. KA WAE ANA I NA APANA.

E hoomaka ana'ma ka hora 1Q a. iu., a ina ka Foaha, Feberuan, 7, tna ka Hal*- Hookolokoli,) uia Hilo, Hawaii. 0 "kela me koia mea e oaa 'aua i k«kahi helu i haawi ia aku iaia ma kekahi hnki aina ana, e wae aku oia i kana apana i iuakeuiake ai, je like no hoi me na apana aina i wehe ia, ai kupono no hoi i ka mea i koho ia ma ka helu. liia i hoea ole kekahi uiea i LiLo ai kekahi heiu uia ka wa e wae ia ai ua hēiu o ua apana aiua, a iua oia e paue ole uiai i koua iuw, alaila, e uee aku no i kekahi mea e ukali mai ana i koua helu, a peia uo e aee aku ai a lūkf i ka wa e pau ai ke kahea ia aua, alaila, e kaliea hou ia kona iuoa, a iup oia e paue hou ole mai i ke kahea elua |ia ana, alaila, e uakuao ia ua' haalele oia i kona kuleiuia wue. 7. NA UOOIAIO I KA MAJfA\VA 0 KA WAE aNA. Ika mauawa e lioea mai ui uo ka wae aua, alaiia, I <. v !io<.(ftiakavikau uo keia uio mea

uoi Homo HooUiouoeuo i auo kupv>uo uo ka lawo Ilouie Hookuouoono ana, ae hooiaio ia mea ma koua hooluki aua ma kokaiii | palapala i hoomakaukau ia e ke Kouii r siua, ai ole e kokaiii moa kupouo e ae pali». Ina o ka mn?a noi, a ho Mak;n|uuainJ 010 oia no Amenka Iluipuia yu kai hanau ana, alaik, v hoiko iuai oU i ka. , palapala kuinu *.> koua ltcK>liiki aua, uv> ka I uaakomako v liU> aku i makiiaiuaua, ai j 010 ia i kekahi palaj>ala jvilva uiai ka Aim Hookokkolo nuu, e hoiko ana i koua knUui* «uo umkaaiiuiiia uo Amorika lluipuia, ai 010 o koi ana palia i kona kulo&ua ma ko auo o k* lilo aua t o koua makuakaue i oiaī

| 'i.i nialak' o n;t nnkahiki i mai i uiaiaio o ka iwakalua-kuniamakaKi* ae j hoike pu mai no lioi oia i ke kopeo fk» palapal;! a ka 'Aha Ffo<►kolokolo i I ui i k« mak'uimina i kc>na !u;»kuak;>)!t'. \ole !oa< kek;il.i nma i kupono ule e i kck;thi. Homu' Hookuonouiio, y wae <>ia i kokahi aina, a ina palia ua vvdt oi,t, a>i!c i.ill i;i 1« inwi.i' loaa a, īfff ' 'vU aiua } a lai' e ao paha ia apana aiua. . . . t i». KE ANO, NA i J ALAi J AL.\ AINA, ! -*VME A lIOIKAAKA AXA. E loaa -- J tio na |>ai-hakali;ika. amo na mea i i hoike iu {u 1 hi niai k«* Koinisiija yiai ° Uii Aina Anpuni. ae loaa pq uo j hoi ua v,ahi-U'ka, na pai-liakaiiuka o ua houliiki ana auie na na:a kupouo i ka | lawe aimii ao jia mea pili hoakaaka | anjf ka mnnawa paha f \M-hf ia ai ka iiine na me» pili i,ka kumu koho |aina ( ao uinaa nu iu nuiu aitia i k«s Koini-iina o na Ainn Aupuui uia nolulu, ai ole ia ia Hope Joseph 'j • Antlre\\s, liiio, Hawaii. N.a Hoaw* - Hookiionoono nj.a Lepoloa-Kauniho, Hilo Akau, HawaiK ) Apana īliaina, Fka Kumukuai ' ■ iWu fōi u ēīLi inaT> Kolioia - i ii.t* ,m6o' . -- . lō.'H 1f578,00l f 578,00 I » ie.9S 1,698.00. 4 15.30 2,077.65 5 11.10 1,221.00 14,4;; • 2.1t>4,ō0 ' lli.ō" 1,1157.00 s 1."5.73 ' l,r>7ft.oo " ' !r - s /* i,784.00 . I0 3 7.95 1,525.75 11 !«.»! 1,880.3012 17.22 1,463.70 . . 1 3 >«.34 1,558.90, 14 i,H9n.is' 15 ' 808.50 1<"; HUO 1,244.25 j l7 10.01 913,55 j B. U. RIVENBURCiH, I Komisina o na Aina Aupini. Aponoia: L[ T ( Jl*S E. PINKHAM, ; Kiaaina o Hawaii, , Novemkjr 10. IUI7. : Nov. 15, 22, 29 i>ek. 0, 13, 20, 27 ££ Jan. S, 1918