Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 27, 29 November 1917 — KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MI KI [ARTICLE]

KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MI KI

Ka Hi'apa'iole o ka Pohu La'i Koua Kai Ōpua>— Ke Aiwaiwu Nan» I Iloohoka o Lua-Nuu-a Nuu-Poē]e-K;i-Poam<v ka Puku'i Akua o iia Paliku'i Eiwa o Heha Waipio i ka Noe —A o ka 'Jlali Nana ī lawe a lilo na Leho Kaulanu o Kalokuuu, .o ka Makani Kuehu lepq o Puako.

MAHĒLE XXXIII. Ka po nur no ka hoao ana. Ka hoea unā - uīai o Kaalapuali ma ke ano kiu. " Ka hopu ia ana n paa e Ma-Ka'iole a lawe a imoa o KaMiki ame Pil? ke alii. Ka hoe ana mni o Kanaha-ha ame Ikoa ka hiapaiole o na pali ku'i ae n ku*i o Koki o Wailau i na Hono o Mulokai nui a Hina i kii'i laau Ke koi ua hoa a Kanaha-ha ame Ikoa e hookuu koke aku ia Kaalnpuali a e mahele ia ka moku o Kona a e huokaawaie ia ka okani o waena oka moku o Kona a e kapaia o Kona-wāena i uku »anni no ka hoopaa Wi>le ia ana o kooa kaikuana raa ke kauoha a ke alii.

Kolo aku la ka uluhehihi, ke ko-pa, ka pilo, ke le, ka huehue, ke kowali, ka hoi, ka pi'&, kw inahua, ke kae ee, ka, awikiwiki, f. hihi ka punawelele a kaU iluna oka Jaau i kaulupali o 'Hea,'' a hihi kaunaoa, hihi i Mas*, aloha wale aku la no i ka pohuehoe ame ka pua oka nohu. E noke wale no e īkoa i ka wehe aoe -heaoo, ua h<x»ku'i na kawelewele 6 ka upena a kou mau kupunawahine i kui ai a paa a kau iluna o kaupoku o ka hale, a kapa i kona inoa o—' "Kuukuu ka upena, Hei mai ka i'a, O ka pulelehua, O ka pokipoki, C> ka nanaoana, 0 kini o ke Akua, 1 O ka lehu o ke Akua, O ka mano o ke Akua." 0 oe kekahi ākua e Ikoa, »>& paa loa i na alihi o Kanikawi ame Kanikawa ke koko aiwaiwa luaole o kuu mau kupuoawahine aiwaiwa" nui wale, aohe mea nana e hoo-papa-e noho mai la i ka laau kalaihi oo i ke anu e hole ala i ka ihe aka makani, i na ale a ke kipuupuu. Hole la e Ikoa, hole ika ai aka I<ia, ia pili a kuapuu, ia ku'i a holo, ia opeope a pokaa, pokaa a pelupelu, pelupelu a hikii. hikii a polina, polina i na '*KP' o Haleauau, aohe ike i koe a ka lawai'a manu e hei ai ka i'a mauu

i ka ohu kakikepa, ke nai ala i ka luna o kaauana, i ka u'wahi ke kapeku e hei ai ka Ta manu o— "Paawaliil. a—oia- M Ua ike iho la o Ikoa i kona hewa oia kona leleiuua a |ole iho me ka hoolohe ole, aku ina olelo ao mai a Ka-MikL uiai ka puauhele uui ake alii a Pili. oiai. ua haawi ia ka ,apau loa ia Ka-Miki, aohe liatuuky hou ae maluna ona, o ka uiake ame ke ola aia ia mana iloko o ka jpv>holioia o Ka-Miki kahi i waiho ai. Ua hoao uo o Ikoa uaa na jino a pau e heuio oia a ua uiki o!q hae, oiai, ua paa !na oia i Ea ppla o ka malo, a ia wnle no a mokuinoku no kela uialo, alaila lieuiu. No ka paa loa aqa Q ua kahea aku la o Ka-Miki ia Kana-ha-ha. Pehea keia e Kaaah^-ha? 0o« wale uo koe. a ina e make- | puake e like oie i&uauei e waaho ( 1 aei uie ka hiki ole ke wehe a heuio. i alaila, ua makaukau o Ka-M'iki e' opeope Aku a paa a kau aku Huna ■ ona wau a lawe aku i ka a\oaua 1 uiea kupaiu mauo ua ke l alu, J

: Ua paue uaai ia ua oiobe aei. Ua makaukau au no ks mokomoko j aua uae oe> aole nāe dia ka aiua | uei aka, iloko u Ke kai kaua e j mokomoko ai a o ka luea o kaua e jhoi ola ujai aiia, oia ka moho i jlanakila, a ua liio. iaia ka loana |tua ua. luea. apitu ioa ?uar keia ) hupe a<su. Ua hiki wahi a KaiMiki. noia nau i koho' mai la i ko ktum kahua e Iwaiea ai', * ; hu aku kiiui) ilaila i ike ia ua ujea ahuioa o kaua i ka luu i ke koa o lalo, a iUila e.ike ia ai na ihupani okauaika iuu a hiki i ka ' papaj moe a ka "na-mu" o lalo e akiaki aia ika limu oke ko'a. Ua hoohola i» ae la, a o k;i wa noia o ke kai akau ae !* n .» hoi i,a olohe, a hoe ia aku la e na hoe waa jno ka moana, helo ale ke kai i uaaiuna o ka aina. ii :nr.lai!a \ hoo j iana ai na waa . \ Kahea aku ] a o Ka-Miki. Makaukau e Kannha-ha, oiai ua hiki kaua i ke kahna lealea e mokomoko ai kaua, a ianei e ike ia ai aa olohe o kaua i.ana e hee" ke kahuH mokomoko o ka Ia lealea a. ma keia kahua e .imopopo ai ūa keiki kane o kana. A niamua o k" kaua mokomoko ana e kauoha ? ' aku ana au ina hoewaa e hoi 110 uka oka aina me ke kaii heiu ole iho maanei e lana ai, a ma&uikui i ka kaua mokomoko ana, a ina aole lakou e hooko i kuu kauoha

ja pae mua au i ka aina mamua 0 kUou. Ku ae la o Kanaha-ha me ka piha uwila a prf'ipa'i ae la i kona uuaauoaa a kahea inui la, oia, iele ae iloko o ke kai a na'u e a'o aku ia oe i ka hooluuluu ana o ka hinalea auie ka hookiwikiwi ana o ka "Mano" ts» i'a nahu o ka moana i olelo ia "pau hi'u pau 'poo." Lele mua ihi> oe iloko o ke kai 1 ike aku au ia oe ea, alaila 3ele aku au a o ko kaua wa ia e leaīea ai, o kaua wale no aiihe inea naua e olelo mai i ko kaua like me kanaalii ka ike. ole i ke au arae ka luu. 0 ka wa aoia o Kanaha-ha i lele iho ai a&u ae la a kaawale a ku ae iu o Ka-Miki a kahea aku la ia Kanaha-ha. Hopu a paa ia Ka-Miki i ke aho puainawelp a Kauluhenuihihikolo-i-uka Nihoeleki e paa mai la i Tahiti-ku, Paa ole q Ka-Miki ia oe, hihia oe i ke koa olalo apau oe i ka ai ia e ka papa'i ame opeapea o lalo. O ka wa noia o Ka-Miki i leie pololei aku ai iluoa o Kanaha-ha me ka ikaika, a no ka ikaika ha o keia lele aaa a Ka-Miki- ua lunaa'i pu U aku ia ua olohe nei ilalo, a ; loaa aku la ina lima o a huki ia aku la no lalo o ka papaku o ka hohonu a pili i ka honua o lalo. Oni ae ia ō Kanahaha me ke nao ana ouai ia KaMiki.

Ua wiīi* ae la o Ka-Miki i ua olohe nei a paa loa a pelaa ia mai ia a poepoe a hoaauunuu ia iho l& a hā'ih&'i a hoopaa ia iho la i ke koa o lalo. Ia laua e noke ala i ka mokomoko ke iawe aia ke aa uiiki īa iaua a uaa kahi i paa ai Kauaha-ha i ka hikii i& i ke koa apau uo hoi koaa o»i aua> ua pii ae i* o Ka-Miki a iana iluua o ka īiikai, a naua mai la i ka aiua eia jka iwaUo o na K.ekaba-waiolt\ I-K oiii asu aua o iiooua» o Awaiau» |0 Jva«tahuluhulu. oke oue o ivaipuuaiii» o Kuili e ieie aku aua mehe uiauu aia a o ua kuahiwi iikoiu e oui uiai aua iluua me he uiauu aia uo keolewa, Huii ae 1& io Ka-Aiiki a hookuu aku ia i kot*a I uiama au uo ka aiua uiaioo* ami mua o koua au aua, ua kahea ae l*a M. Ke haaieie uei au ia oe e |Kau4»ha-na i uia*ka uo keia wahi a o iu..> keia i koa lawai'a ua uaiu .amo u iawai'a uui oia keia hope aku at iapaia koua luoa «> Kaaa-ha-ha, a t uu no keia koa Uwai"» e o noi i keia iuou a, luki i keia a ho ko& *hi" ulii & "ui aku kau> kna hoia hiki i koia ia« i p*u,)