Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 12, 16 August 1917 — E AKAHELE NO HOI MA KA AHEWA ANA [ARTICLE]

E AKAHELE NO HOI MA KA AHEWA ANA

I kuu Hoku Olinn; E oluolu hoi e hoike ae trm ke-. knhi wahi kaawale o kou kino. i keia ooau hoakt.aka a'na hoi ma ko'u aoao, aoiai uo hoi, aole he "ianehala" e h(X>kau wale ia kona ahewa ia me ka uiuau ole ia aku ka aoao o ka aaea i h«>upii la. Ma ua kolauiu o "Ke Ola u Hawaii," a mahope hoi o ka aueane e hala he mahina o ka hoohui ia 'ana o na paa mare opio ma Kilo. hana, Puna, Hawaii, ua puka oaai kekahi manao i kakau ia ka e kekahi Ohana o na paa mare opio, ae hooili ana i ka ahewa ana maluna o'u no kuu hoea ole ana aku i kahi e hoohoi ia aku ai laua ma ka berita maemae o ka mare. E like hoi me ka*u i hoike ae la maluoa, aole paha he lawehala e ahewa _wale ia hoi me ka lohe oJe ia o kona aoao. Kia wau ke waiho aku nei i na mea oiaio, a na kc p<>e no ht'i ia e heluhelu iho ana e haawi iho i ka noonoo pono ana maluna ō keia mea i hoolaha ia ae a ao'u ma kela uupepa, Ua kii ia ia mai no wau eke kane opio no ka iiele ana e hoohui ia laua ma k.i Berita o ka M!>re, ma ko'n hume nei-

I ka Tta no a ke kane ōpio i noi u>ai ai ia'u, ai kuu ae ana ak" no aia e hek aka wan, ua kr.m«?Ho koke aku la no wau iaia no ke a\ahele o'u e hoea ai 5 kela wahi o aneane e kanakolu mile ka maman, a aa olelo aku no wau iāia e imi mai i al?hele no'u, ao ka'u wahine no kekahi i lohe mai i ko'# ka-

mailio ana aku iaia no ia mea. Aoie loa he wahi olelo ma kona āoao"e hoolimalima aku wau i kaa no'u e holo aku ai no kahi o ka mare i (nakemake ia. la'u no i kamaiiio aku ai iaia no ia mea, ua eeinoaka mai no oia 'me ke kunou mai o kona poo, ai kona haalele ana iho i ko'u wahi, ua boi aku la no oia a hui me Mi&s Mary Brown, a kauaailio aku la nō iaia, e hoouna n.ai ana lakou i alahele no,u e hele ai;u ai no Puna, a. ua t<?lepona

u.ai no o Mi»K Mary Brown ia'u i»o ia mea, a ina no e kanalua kukahi poe no keia mea a'u e hoike nei, e niaau ae uo ia Mary Brown iio ia mea. Aole wale no hoi ia Mary Brown i kamailio ia aku ai keia hoomakaukau ia mai i alahele no'u e hele ai no Puna, aka. ua kamailio !a aku mea hoo. kahi ia Migs Helen Kaina, ai kona manawa i kamailio mni ai ia'u no keia hele o'u i ka mare o keia mau opio, ua hoike pu mai la uo oia i ke kamaiiio ia ana aku e imi ia mai ana ko'u alanui e hoea aku ai i kahi oka mare. lJa hoike pu mai do ke kane opio ia'u me ka iohe no o ka'u wahine, e hoohui ia «ua laua ma ka hora umi oke kakahiaka. I kela kakahiaka. ua lioomakaukau wau i ka'u mau palapala kupooo uo ka Oihana Mare, a kali aku Ia no ka hoea inai o ke kaa kii mai ia'u. I ka hala |«na o ka hora eiwa, ua hoomaopopo iho la wau ika haule hope, oka hoea ana i kahi o ka mare i makemake ia, ai ka hoea ana mai o kekahi kaa otomobi!e, ua kāmailio koke aku la wau no ka uku e lawe u\ ia'u i Puna, a ua hoike maopopo mai la kela meā kalaiwa kaa, oia no o Mr. Keaihue Ulii o Puueo.; *'Aok loa e loaa iā oe kekahi kaa i keia ia, e lawe ia oe i kela wahi ! maiaio iho o ke kanakolo dala,' oiai, he ia nui keia ma Hiio nei a ■ ua oi aku ka noho aaa uia Hilo j nei mamua o ka holo ana no Funa.'' Ua hoao hou aku la wāu i kekahi mau kaa o na Kepani, ao ka pane i halawai uiai uie'a'u, aole e lawe ia'u no Puna melalo mai o ke kauakolu dala, oiai» he nui loa ka ohua taa, Hilo nei. TJft hoav> wale no »vau e loaa ke. kahi kaa, me ke kauoba ole ia mai no nae eka poe naiia ka mare . e hooliuiaiia a aku wau i kaa no'u e hftle ako ai, aua msnai> la ho wau e ae mai ana no ka umi da!«, ai ole llāla !a hoi.

I anā I ka hapalua 6 ka hora 4 slwH, aole Le kaa i boea mui ko'u houiē, a ia maliawa wau i iho ai ke kaona, e nana hoi i ke kai hupkai ana ma na

■'aianui o. Hiio, a ua hoea hope loa aku wan, a ua ooho no k&'u kaiKamahine ma ka home, a ua kauoha no wau iaia, i na p hoea tuai kekahi kaa kii mai ia'n, alaila, e kuhikuhi ae 1 ko y u wahi i hele £ti I kapaū ana o kela huakai kai ma ■r>yK alanui o Hilo, un nwea olelo mai lā wao i ka home no ka hoea mai paha o kekahi kaa kii mai ia'n, ! » «o!e no ) hoea mai. E hnomanaono ka poe e heluhelu ana i kei{)7 iHe kaa otomobile no ko ka makuakane hanai o ka wahine opio e mare ana, a ua manao loa no hoi wao, oiai, na lakou hoi ka makemake ia*u e hele aku e hoohui i na opio ma ka mare, a aole no hoi paha e nele kona hoouna mai i kona kna otomobile e kii mai in'u ma Hilo, aka, aole oia i haoa pela, a ua hoouna ia koua kna otomobile e lawe ohua mai i ka poe i kono ia no ka Ahaaina mare, » poina iho la oia i ka "Mea hoi nana e hooko ka Oihana Mare." 0 kekahi mea no hoi- a ka mea heluhelu e hoomaopopo maoli iho ai, he mea maalahi loa loa no ka "OHANA'" ka hoouna ana mai iko lakou k&a e kii rt/ai ia'u, mamua o ko'u hoolimalima ana aku i kekahi kaa me ke kauoha ole ia mai i kaa, a na lakou ka e uku mai ka lil<» oia kaa. Heaha no hoi ko lakou i hoopaa ule ai i kekahi kaa no ka kii onai ia'u,. i na lakou i makema&e i,a lakou <• ulfa ko'w kaa o ka hele ana aku?

I.na paha i ioaa ■ia'.u kekabi ka» e lawe ai ia'u no ke $35.00, ai kau hoike aku ia lakou, oka uku e. ku kaa naaa i lawe mal nei ia'u. a oiai aoie a lakou kauoha ia'u e hoolimalima i kekahi kaa pii, alaila, aoie anei e kaa maluna o'u pouoi ka uku aua i kela kaa a'a i hooli-. uialiuia ai me ke kauoha ole ia mai? Aole wau he kan&ka waiwai, ao hiki ai ia'u e uku i kela hoolilo nui ma ko'u aoao ponoi. T- T a maa no wau ina wahi kokua o Ua maie

an;s e huuwi mau .ia ma' ana i na poe "Hooko Mare,'' ho ka loa ka '«aeloaa ai ka umi daia.

ae lawa !'le ana no i;. no ka e-ku ana i ka lilo kaa uo ka hele ana no kela wahi oka mare. Na lakou ka .makeiuuke ia'u e heie uku no ka mare, a o ; ai, ia hoi ka mare i kahi loihi maoli, a mawal>o aku hoi o ko'u Kihapai Ekaleeia, aole anei hoi he hana Kupono ma ko lakou aoa6 ka imi ana maiiko'u ahhele e hoea aku ai i kahi o ka mare i makemake ia? No kuu hel e i ka nana heihei waapa, ke ae io

aknneino wau no ia niea. I kuu kah wale ana, ai ke kali ana o ka'u kaikamahme, ai kuu ike' ana, aole he alahele no'u e hele ai no Puna, ua hele io no wau e nana i kela mea hou, a me kuu waiho no nae i ke kauoha i ka poe o ka hale, ai na mea kiai puka na hoi, i na e hoea tnāi kekahi kii ia'u, e kuhikuhi ae i ko'u wahi i heie ai, a ua kauoha pu no hoi wau ika poe o ka hale uwea olelo no ia mea. 0 keaha la ka mea pono a'u e hana ai, e noho wale no kapaha wau i ka hale a kali wale aku no ke kaa e kii ole mai aha ia'u, ano ke kaa hoi e loaa ole ana ia'u. He la kulaia hoi ia a he ujau īnea hou hoi a ke Kuaalna e ike hou ole aku ai, a ua hele no hoi wau me keia munao, 1 na no hoi o kii ia inai ana wau, e haalele ana no wau i keia ■ ana "heihei waapa'' a hele aku no kahi o ka uaare, aka, aole loa he jbe kaa i hoea ae. a aole no hoi he 'kaa i loaa ia'u e lawe aku ai 110 ! Puna, 4 ina ua hewa wau no ia I !hele ana ika uaua aeihei, ao ka inea pono no ka noho i kauhale a kaii waie aku i kp kii ia luai i kii oleia mai. alai'a, ke lawe nei no wau ( ia mau haawe oka ahewu ana. Ō keia no na mea oiaio uo me e hoolaha fa hei wau e kekahi' Ohano o na Paa Mare opio, ao ka lehulehu no paha ka Lunakanawai nana e haawi mai ka olelo hooholo kaulike wia keia *mea. He minamina no wao ika hiki ole ana i kahi o na Paa Mare opio, oiai, ,he uaau iioaloha no na Ohana »%'u ; aia na aoao elaa. aki», i na pah ( a i |hōēa itiāoH mai ke kli iu'u, a hooUolohe Iho la hol wau maniuli o ko'u ) mak«»naak« ole <j hele, alaila. ua j hewa luaoh uo wau uia ia uiea. 1 Owau īho uo im ka haahaa. S. L. PES!IA, I Kah« o Haiii, | Molaiia e mai ;hewa wale mamua u kou m&apono ana ? ka oinin. - ' . . |i