Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 10, 2 August 1917 — KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI [ARTICLE]

KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI

Ka Hi'ai>a'iole o ka Puhu La'i Kona Kai Opua —Ke Aiwaiwa Nana.. i Hoohoka o Lua-Nuu-n Nuu-Poele-K.»<-Poam« ka Puku'i AKua o na Palikn'i Ēiwa p Heha Waipio ika Noe—A o ka 1 f lali - Nanu i lftge a 1110 na Lehn Kaulanu o Kaīokunu, o kt> Makani Kuehu lepo o Pnaku. MAHKLE XXIX. Ke kii ana i ka ia Kftlokunu. K» Moolelo o Anaehooooalu ame Puako. Ka Moolelo o Waa waa a me Anahulu na makua o 'Anaehoomai'u a me Puako. Ka Moolelo o Kalokunu. Ka loa'a ana . 1 ka huki ana a pili i ka waa ua pii mai la ka hee iluna oka waa a aia no ke pii mai la ka hee oiai ka oaoana kai mai a i ka wau i pau lua ai ka bee i ka pepehi ia a kaawale ka leho, ua" hookoke ia ka ieho iiuko o ka hokep a anlo a pau ae la ka ike ia ana a me ka pii ana mai oka bee. Ua hoi aku ia n* waa o kelii a pae iuka a o na lawai'a ame &a boe waa o keiii ke aken» ala no ua leho nei. Ca haa wi ia aku la ka hee ina kunohiki malama aina a pau o keli! no ka ha;\wi aku ina makaaihana e noho heaaina aaa ma kela a me keia ahupuaa . Ua ku'i aku la ke kaulana oua leh' nei i ka ai a hiki imua a ua uiaopopu no iaia o ka leh< liuia anu. e waiho kakou i ke kamailio ana nc Ka-Miki, a ruf kelii me Piliakaaiea e ana i ka hee o Kaiuli i hele a kapa.ka alaala a nae ka pu o ka hee koimkomL & e huii ae kakou a nana aku ia LMlam'io, a trie be kupunawahine nie PiliamoM. MAHELE XXX. Ke kii ana ia Iwa.i K.uai. Ka hoea ana o -Laiamilo i Makaiwa i Kapaa. Ka hui aua me Iwa eueu Ihupani oka aina Kaili La Ka hoea ana i Hawaii Kuāuii Ka loaa ana oka leho. Ka mahek ia ana oua leho nei ina apaua elua. Ka hoepili ia ana i ka papaa bal<. pulehu. Ke kapaia ana oka inoa oua Leho nei o Kalokunu. I ka hoinele ana o Lalainilo oie ka piha maoli i'ka mlnamina nui no ka lilo ana o ka leho, a mt ka loaa ole ana o kela mea nana i lawe, iia hoi pololei aku la oia a hiki i ka hale a hele »ku la ioiU£ 0 ke kupunawahioe o Piliamoo 1 ka ike ana mai o Piiiamoo i kt hele aku me ka mohai ole mi ka iima, ua wili ae la ua luahin< nei iaia a paa i ka moena makalii s haule aku la hiamoe me ka nan£ ole mai i ka moopuna. » Hoea aku ia o Lalamilo a ki ma ka puka o ka hale oua luahie < nei a kahea aku la. E aia ek< hoolua. e ke kiu hoohae a ka naulu ulu-a ka moana ke lele ioo nei k< ao, ua kaikoo ka aina ku ka pum kea i ka pohuehue, ua hee, Uc hae ia ka onohi maka o Haaluea h ua li —lo —minamina wale au e, owau nei o Lalamilo o ke kama a Kanakana-ka laua o Piliameo kuu kupunawahine aiwaiwa e iuoe uei la e ala mai. Pae e mai la ua luahine nei maloko mai a ka ahu moena ana e moe ana. Auhea ka alaua a me ka uku i ke akua e hiki ai ke huli uaai a nana i ka pulapula a kahikuhi mai i ke alanui e hiki ai ke loaa ka onohi maka o Haah;ea i, iilo aku U? No keia uiuau ake kupanawahine, ua hoole aku la ka moopuna aobe ana uku i aku ai imua ona, oiai, aole oia i maopt>po la kana uku uo ka ninau ana no ka iUo ana o ka leho? E ka moopuna, e huli koke j puaa hiwa, i moa lawa, i awa kipuiu a Poopoo, i i'a ula, a i malo u!a, aia a 'oaa ia mau mea maiuua o ka maalili ana o na maka o Kaanohiokalo, aluila, huli mai Ki* iauea, a hu!i ka laui a tne ka hooua, nee ka aina, a hui na moku a ke ao lewa i ka lani moku keW i ke kai la-—iUila e loaa ai k,a iwi punaiiele o Haahiea e naho ala i ke kee nalu o Maitawa i ka laula o Kapaa i ka hihe a ke kaluo Puna a ;oe ka leo hone o •*Kani-ka»vi" i ka liuia o Pihanaakal&ni.

Kaili, e 1£ Kaililan. kek.ua, Urt tDOf > E kaia m:ii ri(> te kapeke ana »ko la o ka niakapeni n ka mea kakau jio ka aanea loa i ka nani o fca uila epatenegi liooni ana i ke | alahni». I Maopopo ia Liih'.miio na me!\ a jpan <i ke kupunnwnh'ne i kauoha Ui o huli a lnaa mauiua o ka napoo I-kīip. " ka la oia l.i, 'Mai ua luli ka la, a kt; ilio aku la i ka kwa anū_u L Ui« _ani ana ia o ka la ia kftltou,) Huli ae la o Lalamilo a hoi no kona hale a o ka pii ibo la noia iuka i awa i pnaa, i moa. I ka ioaa ana nu o keia mau mea, ua huli ae no boi oia a iho a hoea i kai, a kii ka i'a ula, oia hoi ke ahuluhulu "he pua kumu hoi. Loaa ka i 1 ;i, hoi uku la a olelo i ka i ak«ahine f kii i malo alii ia Nohanohae-na-n)oku. Kii ka makuahiiie i oa tna!o nei ā haawi mai la ia Lalamilo, Pane mai la ka makuahine. Auwe? E hele ana ka oe i ka huakai hele 4 ke heie pu nei me Nobanohae-na-raoku. I hea keia huakai a kuu kama e hele nei i ka huakai hele? I ka aina kaiii la la, ilaiia. Pau no ke kamaMio ana o ka huh ae ia noia nie na mea a pau ā ku ana iaaua o I ke leupunawahine: | ī T ;i ā!a nun na kupunawahine nei a noho ma ka puka o ka hnle, a ōiai Lnlatnilo e'kokoke inai ana ua kahea mai la ua luahine nei, e hookun i ka puaa a me ka oma aia a inaopopo ka laua hana, loaa ke alanule heie ai Ua hooKUu ae la o Lalamilo i ka puan a rne ka moa eiike iūh ke kauoha a Piliamoo. O ka mea kup.\inaha nae <r ka puaa na holo aku la a kotno iloko o ka ! waa, a o Ka onoa hoi ua lele aku la a kaū iluna o kg puln o ka waa. 0 kēia waa, o ? a ka hana a ke kupunawahine i hooniakaukau ai i alanui ne ka moopuna e hele ai e kii ia Iwa-nui-kilou-moku i Kauai u Katr,awaelualaui. I ka hōlo ana q ka puaa a komo iloko o ka waa a moe, a o ka moa no Hoi a kau i ka •pōla ā moe no hei. Kahea mai la ua nei. Eia ko alanui e hele ai ua ae ke ak'ua ia oe a ine na mohai au e alana aku ai imua o Iwa ke kupueo aiwaiwa o ka aina kaiii la ka hanai kapu a Halulu-ko'ako'a- Nolaila, e maleaukau na mea a pau, e hoala ke kia, e kukulu e hoa na iako a me ke aiua, a e hoouuliouoho na ukana o ka waa. O ka puaa ma ke kukia, o ka awa a me ka i'a ina ka pola ia, a o ka u>oa ina ka muku ia o ka waa, a o malo ma ka hupe ia o ka waa. - Ua hooko ia keia mau kuhikuhi a pau. a hoi aku la ua kupunawaiiine nei a me ka moopuna iioko o ka hale a mama ihe la i k& awa i malama ia iloko o ka hokeo. Ua inu iho ia o Laiamiie ame Piiiamoo a no ka uui o ka awa i inu ia ua ona loa o Lalaaiiio u haule aku la a mow, a o Piliamou hoi, piii ae la no oia ma ka paia u ka hale oiai ua ona no hoi oia. a ke lohe aia no, uae oi» i ka halulu o ka makani mawaho o ka hale. 0 ka hele ia a hapalua like o ka po, oia ka wa i kani mai ai ka moa iiuna o ka waa, a hoolana ae ia o Piiiamoo a kani hou no ka ,moa.

Puka ae la uu iuahine nei iwaho e oana i ka hoku hookele waa ua kiekie ioa, » o ka wa noia oua iuahiue nei i hoaia.aku ai ia Lalamilo. £ ala e ka mano uui o kai, e kn tai» o Huiihiakalani o na hui o ka ihonu o Kamiio-holu-a-Waiakaea. K ai& ua ao ( ua malamalaina aia ka hoku «luna o Hikiioiakaounulau he I kuaiau ka loakani a pae ke kamaI heie ia Kauai, lioko o keia hiamoe ima o Lalamiio, ua iohe ae ia no [oia i ka ieo hoaia a ke kupunawahiue a o ke ala mai Ja uoia a hopu i ka hoe a o ka i>uka la noia « heie no kahi o ka waa e kau ana. a ke nee ala ka raaka»i uiauka ihn aie ka ikaika, & kau ia ae la ku pe'a lauhala t kui iu a ms£ oiai, oia ka pe'a * oia au o ua waa e hookeie ia aua e ua p<;e akauiai i ka hookele waa. I ka maknukau |ana, ua panee aku ia ka waa a ' !ana *i ke kai a kau ae la ti > hoi o . L:i!ai>tilo A anuuua o k& holo aua uku la. kupyna* waiiim« (Aoleipau.)