Ka Hae Hawaii, Volume 6, Number 3, 17 ʻApelila 1861 — Hookahuna ana. [ARTICLE]
Hookahuna ana.
Ma k» ia 10 o Aperila 1861 nei, ua hookahuna ia o S. Kahoohalahala, i kahu no ka ekaleaia ma Ewa ; O na kahunapule i hiki mai no ia hana, o Kalaka, Kamika, Demuna, Eihopa, Paleka, Emeaona, Kuaea, • me ke kahunapule o Peleula. A penei ka puunaue ana i'na hana i hanaia ma ia la Himeni, a me ka pule, ia Eihopa. Himeni, a me ka haiolelo ma 2 Tirootec 4:5. ia Kuaea. Pule hoolaa, ia Kamika. Na olelo ao, ia Kalaka, j Haawi i ka iima akau, ia Paleka, Olelo ao i ka ekaleaia, ia Emeaona, Pule hope, ia Kuaea, Pule hookuu, ia S, Kahnohalahala, O ka pau no ia o ka hana a hoi nui a kul», K me ka hauoli, a me ka olioli noi i ka ban> I oani a ka Haku. . Na M. Kuaka. I
E ka Hae Hawuii c : Ai.oua oe :— Ke noho nei au ina keia Kulanui, oia hoi o “ tVUlLnms College ,” ma ka moku aina o Massncfiuselts. Nui na haumana " muanei i hooikaiku ma ka imi anai na inea e naauao ai, he‘2l)D a keu ; ma ko’u papa he 53 haumana, he ano maku i ko lakou a pau aole koino na kainalii maanei. Mahuahua na mea hohouu a paakiki ,h<»i i aoia mannei oia hui ka olelo Helene, ka ololo Latina, ka j Matematika (ke ao helii,) na mea pili i na 1 hoku, a me na mea hoonaauao o kei.a ao, na [ mea e hoomaopopo i ka aoao Keristiano, a j me na mea e ae he nui wale. O Rev. M«rk Hopkins ka Peresidena o keia kula, a be kanaka kaulana loa no ia Knkaikahi na mea e like me ia ma ka honua oei ; nui ko makou uluha ia ia, aole okanamai. Ua kamailio pinepine au ine ia no ka lahui Hawaii ; a nui kona aloha la oukou Ua maopopo ia ia ko oukou haalele i ka pouli a me ka hoomana kii, a ūa ninau mai oia ia’u penei : “ Pehea la ka hopena oka lahui Hawaii, e lilo auanei lakou i mea ole ma keia hope aku ? ” Pane aku la au me ka hilahila a me ke kaumaha, (no kn m»*a, owau no keknhio oukou,) " Kuu manao, e like no na kanaka I lawaii mo kekahi huakAi nui, e hele ana ma ke alanui oka make, Oka nui o lakou he poe imi lealea, a me na mea o ia ano. Oka ola mau loa, ua haalele nui ia.” Ehiku mau mea kokua i ka Peresidena ma ke ao ana; ua kapaia lakou na “Pro/essors.” He poe nnauao loa lakou a pau, a ke holo nei ko lakou hana. 0 keia wnhi he anu loa ; aole ikeia ka lepo maoli iloko o na malama ekolu, no ka mea, ua uhiia ka honua i ka hau, elua kapuai ka hohonu. Ano e maoli ha kuahiwi ika nana aku, me he mea la, ua aahu ia na mauna i ka lole keokeo hinuhinu māoli. Eia kekahi, aole i ikeia ka moana maanei, aole i lohe ia ka nalu ; ua puni ia keia kulannkauhaie j na puu e lik'e me Puowaina, a o Kahakea paha. Aia ma Hawnii na kuahiwi kiekie loa, aole i ike ia na kuahiwi o ia ano ma Amerikahui nei. 1 keia mnnawa, holo na kaa a pau me na huila ole ; a pau ka hāu, alaila kukulu na kaa maluna o na huila ; o ka inoa o na mau kaa I kupanaha nei, he “ Sl*'igh,” mama ka holoj ana, hualulu ole, ine he waa la ma ka moana, aole lohe ia e like me ko kaa maoli. Utf lohe paha oukou, he haunaele weliweli iloko o keia aupuni i • nei wa. I ka 'nounooi ana i ka hope o keia aina kaulana, hopohopol no na kanakn a pau ; aka, ua manania ua oluolu iki i keia manawa ke ano inaina a lokoiho o na aoao elua. O ku inoa o keia aina, aole Amerikahui ; o AmerikahuioIe ka inoa kupono i keia (ahui. "O ke kumu o keia pihkia, ka hooknuwa ana a hookaumaha wale ana i ka poe nika ; 1 aole hiki i na moku oia ano hewa ke launa oluolu me na moku hookauwa ole. Hakaka pinepine ko lakou luna iloko o ka hale o ka Poeikohoia ; a ua pepehiia kekahi a mai make loa. Ano ke knho ana o Ahemhama Lineoln i Peresidena, ua manaoia e ka poe hookaumaha nika.ua pakele kn lakou enemi, ua pilikia lakou, ua pau ko lakou ola a me ko lakou mana iloko o ko Ahaolelo a me ke aupuni, ke knmo ua aupuni nei ilnko o ko lakou hana. Aka, ke kuka pu nei kekahi poe o kekahi mau moku aina ma Viriginia, e hooponopono i keia hihia, n e imi i ka maluhia o ka aina. Ma keia hope aku e ike ana kakou i ka-ho-pena u ka poe kipi maanei. Ke hoomnnawanui nei au ma keia aina anu, koekoe hoi ; a, nolaila, aole e hiki ia’u ke apo i na lima okuu niau makamaka Hawaii ; aka. ke hai aku nei au ia lakou i kuu aloha inau ; aole loa e poina ana au i na inoaa me
niau ; aole lon e poina ana au i na inoaa me
n« hel*'ln , lona o l<ekahi n oiikoii ; uloha mi-l kou e na Lmia o ka liae Hawaii, kuu inaui hoa liana i ka wa mamua,' ka poe hooluhi wale ia lakou ilu» no ka pomaikai o kanaka e.; hooikaika, e hoi'muhawanui, i I kuu manui', hookahi wale-no: aina olunlui maoli ; oia hoi ko Hawaii pae aina. Aia'n'oi mniaila na mea a pau i makemake ia, uliulii maikai ka hnnua, naui na kuahiwii ka ike ana I ono maoli ka ai, mama na lio, lnkomnikai 1 knlaila poe, a mnhiila kuu “ Home.y He aij na maikai ko oukou, nolaila c hapai oukuu i j “ ka pono no Haieaii,” e Imomanao i na olelo | o ko oukou uiau kumu, i mea e halawai hou 1 na kauaka a puu o ka hannuna Hnwaii me j ko lakou kumu iloko o kela ao ; ke kali nei i o Limaikaika, Hikeke, Hikikoke ma ia oukou ; e hooikaika oukou e hauoli pu me la-' kou. Me ke aloha. S. C. Limaikaika. Williamastown, Feb. 10, 1861.