Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 19, 8 ʻAukake 1860 — Untitled [ARTICLE]

Ua loihi loa ka manawa, o ke kaniuhu ana, ka uwe ana, a me ke kanikau inau ana o na Makaainana o. ka Moi iloko o na kauna makaliiki i huia ue nei inamua o na manawa a pau, i homnakaia ai ka noho ana 0 nii Makai rna na alanui e hoomalu una i na ‘meu ino. • K i mai paha auanei ka lehuiehu, heaha la sa inea e kaniuhu ia nei, e uwe ia nei, a e kaiiikau ia nei r Kia, oka pilikin nui ona Makai o Honolulu c liana nei i keia manawa, 1ka hopu wale aku me ke kiileana ole. E olelo mai paha uuanei na Makāi, he keu keia.o kahi kanaka wahahee nui walo, e olelo aku auanei au, u, wahahee ka uanei, - e ku iho oe ilaila a e houlohe mai ko pepeiao huluhulu, e nana mai ko maka ulaula, a e hnohakalia iho ka pane ana mai o ko elelo wa- • ha kakani, a e huli j)ono mai ko kino me ko poo lauoho ulaula, i ,haj aku ai au i na kumu o ku hiki ana ia’u ke olelo iho, ua hopu wale oukou i kekahi poe kupono ole i. ka hopu la. Eia. I kela mau la aku nei no, ua ike pono loa ko’u mau niaka, i ka hopu ia ana o ke kanakaj nb kaona; he oiaio no, ua.inu no ua kunaka nei, a ua loaa no ke kunewanewa iki o kona kino, a i ka ike ana o na Makai, ua hopu koke La'ua kanaka nei a lawe koke ia i ka Halewai; i kuu ike ana i keia, ua hahai koke aku no au mahope, a ku mawaho me ka nana’ku i ka hopena o keia hana, ua kuhihewa ko’u manao e hookuu ia ana ua kanaka la. Aole ka; ua ninau koke mai no ka haole o (Kolipoo ka moa, i kanaka,) i ka inoa o % ua wahi kanaka nei, a o ka’ii hua i lohe aku, o “ Hookoino ia ia maloko o ka Helu 4 ( “ i iho la kuu naau, aloha ino kela wahi j kanaka ! Kakahiaka ae ua lawe ia i ka hookolokolo a hoopai ia $0.01), e hoi kakou ma- , hope a e nana mai kakou i keia mea kupanaha, i ka hoi ana mai no o ua mau wahi Makai nei, Ua ike aku no laua i kekahi alii e i hele mai ana ua ona loa, e hikaka ana ma o a maanei o ke alanui. a hoopukaka i kanaka ma o, a maanei, tne ka ike pono aku no ia o na wahi piaka nunui o ua mau wnhi Makai nei, aole no ka hoi e h«pu iki ia. I iho au, kupanahn; ka ike pono no ka o na Makai v o ka Mpi wale no ka mea pakele ma ke Ka- ■ nawai, eia ka hc alii e ne kekahi e pakele; u, ua hana ia !a hoi ke poo o kanaka ō keia pae aina i ka wa kahiko, i mea e kalua wale ia ai e na ’lii, pela no paha, hookuu wa)e no ia lawehala, aohe make hopu, “ Hookuu wale ae la hoi, a pakele ae ko poo i ke kalua ia i ka Umu.” Ke noho mai nei no na Lunamakaainana o kakou ma ka Hale Ahaolelo, a o ka manawa kupono keia e wehe ae ai i keia wahi hipuu paa i ka huluhulu, e kaiewa nei i ka lemu o Honolulu. # , Ma na aina Haole, ma Beritania, me na Aupuni uui, ina e ona kekahi kanaka i olelo ia ae nei inaluna, aole ona hopu ia; ua hookuu ia no ia, no ka mea, ua hiki no ia ia ke hele pololei, aka, ina e like me ke kokoolua ona i hookuu ia iho la e na Makai, aohe minute ua hopu koke in kela mea. Ina no he alii hopu oo, he nui loa na ’lii i hopu ia no ka ona a me ka hoohaunaele ma Ladana. E i mai paha uanei na mea i pili alii, “ Hookano no nei wahi kanaka i na ’lii,” e olelo no auanei au, “ Alia-la-ha-o-e,” ua hana mai ko’u Moi i ke Kanawai no kona mau kaoaka, a o ka hooko pono ia, me ka pololei, oia ka pono; a ina penei ka hana mau a keia mau kanaka, oia na Makai, o ka hana paewaewa, roe ka hopu wale i ke kanaka, e aho e hoi hou ke Aupuni i ke kau ia Umi a me Liloa, i kalua wale ia ke poo i ka Unau. i*.„ <Ua hoopuka au i keia <nea oq kuu. keeo,. mahope o na Makaainana; a he wahi Maka-

ainana no hoi au malalo o ka malu o ke Kanawai o Kamehameha IV, a ine kona Aupiini, a ina e keeo kekahi mnhoj)c o na ’lii, e houpuka inui no i akaka ka pono o kona noao, a me ko na Makaainana, E na Mukai, E ao ! ua ike no oukou, ina o ku hana oluolu oia ka inea o makemake ia, a ina o ka hana ino, ua ike no oukou, “Hookahi noo Hawae, lau hue Kona,” i lohe oukou, a e maluma i kalii hanu e kolili ana i ka j)iika ihu, i alua lauoho e like ine ko’u, Aloha oukou e na Makaainana. Il|.