Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 19, 8 August 1860 — Kekauwahi o ka Olelo a ka Peresidena o ka Papahoonaau. . [ARTICLE]

Kekauwahi o ka Olelo a ka Peresidena o ka Papahoonaau. .

Aole pnno e hai nui aku i ka’u huna ma keia kaapuni ana, a ine na mea a’u i ike ai, o loihi auanei keia olelo; Eia wale no ke ano nui; ke hana nei na kula i ka lakou hana, ke ao ianei na kamalii a pau i ka heluhfelu, kakaulima, a me ka helu, Ua mahuahua ka maikai o na kula ma ka hele mai o na kamalii a me kn maluhia; malaila ko lakou homahema nui mainua, ma ka maluhia ole. He mea nui ia ma na wahi a pau, a maanei hoi, o ka hana hope loa ia i loaa ai na kumu; aka hoi, ua maikai maeli kekahi mau kula a’u i jke • ai, a ua maopopo malaila ka makaukau o ha ' kumu, a ma ka hana e hana ia nei e pau ai ka hemahema o na kumu, ua lana ka manao, e mahuahua auanei ke akamai o na kumu i ka hoomalu i na kula. v ■ Eia kekahi uno maikai o na kula a’u i ike ai, ua ao nui ma ka palapala aina i keia wa. No ka lako i ka palapala aina a me ka poepoe i oleloia mamua. (Ja manao nuiia ka palapala aina e na kanaka, a no ko lakou noho kaawale ana i na lahuikanaka nor,"he mea nui ia lakou. I kekahi mau makahiki mamua, ua waihoia keia hana no ka nele \ ka palapala aina ole. iH* Ma Kaawaloa, i Hawaii, ua ike au 1’ kekahi hana maikai. He kula wāe ko Nahinu, ke Kahukuia ikaika roa ia wahi, he 90 na haumaoa. Me kekahi kokua uuku o ke Aupuni, ua hana pu me kana poe haumana i k©-^ kahi hale kula pohaku, a me ka hale noho po 1 ‘ • ‘. I '

no k«na poe iiaumana, a me kekahi kula maoli. Me kahuahalu innikai k.onn i liaawiia e J. B. Parisa a e lilo ana i ke Aupuni. Wa kekahi mau Apana nae, ua nawaliwali na kula, pela rna Koolau i Kauai, Lanai, Maknwao ma a rne Hamakua i Hawaii. Ma ia.wahi, ua pau nui na makua me n.a keiki makua rna ka nahelehele, e ohi ana i ka pulu i mea kuai; ua manaoiu nae, aple liuliu loa keia pilikia Ma Koolau i Kauai a m'e Lanai, ua kauliilii loa nu keiki, a ua ilihune na makua, nolaila ka nawaliwali o na kuia’. Pela.no kekahi ano o na kula inaMaiii Hikina, Maknwa<3 ma; no ke kauliilii ona keiki, lie!e iakou rna ka.hi Ipihi.i ke kula; heinahema no hoi ka uui o na kumu ma ia mau Apann. Ua maikai no na.e kēkahi mau kuta malaila I kuu kaapuiii ana, ua hooikaika au i ua makua ma na kula Beritania; mahope nae olelo au no ia men.