Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 9, 30 May 1860 — KE KAHULI NUIANA MA FARANI. [ARTICLE]

KE KAHULI NUIANA MA FARANI.

[ Mt ka Mooolelo no Nnpolc6aa Boiiepatn. , Helu 9. i 1 JVb ko Honepale wa opiopio. i Ua hanau o Napolei*na Bonepate ma ko ; mokupuni o Komka, he aina inaloko o ke ■ Kaiwaenahonua, ma ka hema o Farani, i ka la 15 o Augate* 1709. No Ilalia mai kona kupunakanev A maiailn mai ka inoa B<>nepate. He inoa Helene o Napoleona, a o ko1 na ano, “ he lionu o ka waoakua.” He-oha-na alii ko Bonepate ma Ilulia, aka, ao|e i noho alii kona inakuakane ma Koaika. He > iuna hoomalu no nae ia ma ia aina. Ka lua 1 ia o na keiki kane a Kalo Bonepate. P«r , nei ka hanau ana o na keiki. 1. 0 losepa [ B'*nepale, ka hiapo, ua manaoia oia, he ka- ‘ uaka hoopono. U« noho «noi n<> ia ma Sepania mainuli o ko Napoleona hoonoho ana. , Aole nae he loihi kona noho alii ana. 2. . Napoleooa ka Alihikuua, a ka inoi o Farani, ‘ 3 Lukiena, he kanaka makaukau l«»a, aole i i emi kona akamai malalo o ko Napoleona 1 4. O Loi, ke aliio Holani, a ka mnkuakane 0 Lui Napuleona, ka mea e noho moi ana ma Faiani i keia manawa. 6, O Ierome ka hope o na keiki, a ua inake iho nei i keia ma- • kahiki ina Parisa. He mau kaikamahine hoi 1 ekolu o ia ohana, o Maria Ana, o Pauline, a ; o Karotina. Ua lilo hoi lakou a pau i mau 1 wahine kaulana. Aole i ike nui ia ka hana ana a Napolena , i kpna tva uuku, Make iho kpna makuaka1 ne i kona wa opiopio, Aole nae i ililiune lakou, he wahi waiwai no, aole no he nui loa. Ua hookomoia oia maloko o ke kula lunakoa kaulana o Beriene, ,e kokoke ana ma Parisa, * i kona makahiki 12 paha, e ao i ka oihana [ koa. He keiki ikaika kela i ke ao palapala, | a ua makaukau loa oia i na oihana e pili ana 1 ka haumana akaniai. Aohe nui o oa mukamaka ona, a me na hoa paani, ua lilo ia i ke ao i na mea e oaauao ai. Ua oi aku kooa ' makaukau mamua o na hoa haumaoa a pau. ! A nolaila, ua kohoia oia e komo rna ke kula ’ kiekie tna Porisa. He 14 oa makahiki ooa i i ka wa i komo ai oia i ke kula nui ma Parisa. ; He kino mama uuku kooa, aole oae he uuku loa. He helehela maikai, ua mahaloia ke nana ia aku. Ua pili kona manao maka aoao Repubelika, aole oae ia i.Iauoa me ka pop i hoino i ke alii. i I kona makahiki 17, loaa ia ia ka paiapala e hoonoho aoa ia ia i hope lunakoa maluna o 5 na koa pu panapana, a ua hoouna ia i ke ka- } na. I ka «a i hoopuniia ai ka hale o Lui, o 6 oa kpuaka haunaele iloko p Augute lO I702. ma ParijM ao ip, a ike ako I» i» i h» Ukou .

hana ana, a me ka holo ana o Lui rne kana: ohana ika hale ahaoleloi e maln ai, Aole'no ia i komo iloko o kela mau haunaeie, a ua (>iha kona naau, wahi ana, i ka hoowahawaha i ka poe j lele aku i ka hale alii. Aka, ma Toulona ka hoike mua ana o Bonepale i kona makaukau oo ke kaua ana. He kulanakauhale ia, a he awa moku ma ka hema o Farani. Ua kipi kolaila poe kainaaina i ka Kepuhelika o Farani, no ko na īakohina pepehi wale ana. Hoomakaukau lakou e kaua me Farani, a noi aku i na manuwa Eeiiinnin e kalewa ana mawaho e komo mai iloko oke nwa e kokua ia lakou. Komo mai no na inanuwa Beritania,.me kekahi mau tuusnni koa, a hoopili i na pakaua e pili ana ma kapa oke nwa. Iloouna aku In o Farar ni i ua koa o lakou e hoopuai i ke kulanpkauhale ame ke awa e hoopio iho. He loihi ko lakou kaua ana malaila, aole no i hoopio no ka hawawa ona iuaakoa' Aia hiki aku o Bohepnte mplaila, a ike iho la i ke hemahe ma oka liikou hana ana, hoomaka iho la ia e hooponopono. Ua ku loihi aku ua pupanapaua, aole i hiki aku na poka i na moku no ka makau iko lakou kipu mai. Kukakuka no ia me na luua koa a noi ia lakou e haawi inai ia ia ka hana ana i na papu mawaho aku o na pakaua i kapa o ke awp, Kuhikuiii no kela'aole o pio ke kulanak iuhale, a pio ena pakaun ma ke awa. I kona hooikuika ana e makaukau e lele inaiuna o na pakaua, huna iho la. ia i kana hana ana i kekahi pakaua ma ke kua o kekahi ululaau. A makaukau e kipu nui aku. a lele nui aku o Bonepate me kona poe koa, a hoopio aku la i kekahi pakaua nui, a lilo i na Farani me ka make nui ona enemi o lakou. A ike mai ia na Beritania, ua pio ka pakaua e malu ai ko lakou auoiokp manuwa e ku nna maloko o ke awa, a makau iho ia.i na pokaa na Farani e leie mai ana maluna o na moku, haaiele nui aku la lakou ia Toulona, e lawe ana i.na kamaaina kipi ia Farani ho 12,000 na kanh me na wahine o lakou, maluna o na moku kalepa i hulo pu aku me lakou. Pela lakou i pakeie ai i ka make, a noho iho la lakou ma na aina e. Aka, oka poe kipi i hiki ole ke ee aku a pakele maiuna o na moku, ua pau lakou i ke kipu ia e na koa Farani, i ko |akou komo lanakila ana maioko o Toulona. Aole nae na Bon'epate iapepehi, na kooa mau lunakoa oo, He oui ka mahaluia o Bonepate ma ia kaua akamai ana, no ka mea, nona wale iho no ka manao e kaoa pioi keia mau pakaua mawaho i mea e pio ai ke kulanakanhaie. Ua hookiekie ia ae oia e na iuna aupuoi i Generala maioko o ka aha koa no Itaiia, a ua hoouna ia aku ia e hana i na pakaoa ma o Farnni, e pili ana i ke Kaiwaeaa-

: honua e kokoke ana i llalia. Ua ikaika loa kana hana ana malaila, e hoomalu ana inf wuhi pae i lele ole mai na enemi mai na moku mai maluna oka aiua. A pau ia, hele aku oia rna kahi e noho aoa na aha koa uia na palena o Sadinia. He aina mauna ia, o Alape, e kiekie ana mawaena o Farani a me Sadinia. He mau pakaua ikaika ko Sadima maluna o na mauna, a he mau mea ia e hoomalu ana i na alanui mai Farani aku, a pale ae i na enemi e korno ana iloko o ltalia. Makaik'ui pono aku o Bonepate ia mau aina mauna a pau, a ike iho lu i na mea hana c hiki ai ke komo aku iloko o Sadinia me ka aha kom. Ua |jl<> keia maknikai ana i inea pono 110 kona kaua ana iiaila, i ka mukahiki mahope iho. i kona lilo ana i alihikaua malaila, I ka wa e noho ana o Bonepate ma ia mau wahi, u'a hnokahuli ia ka poe lakohina ma Pariaa, a make iho la o Robespiere me n« mea e pili ana ia ia. Ua kuhihi ae la o Bonepale maloko o kela kahuji ana, no kona lauha pu aua m? ke kaikaiua o Robespiere, a ua hoopau ia kona lunakoa ana, e ka poe lunakoa oke aupuni. Hoi hou aku la kela i Parisa, me ka imi i hana hou iloko oke kaua. Aka, ua kue mai o Generala Auberjr ka Peresidena o ke Komite.no na koa. Aole i ae mai ke Komile e haawi ia ia i ka haua. Noho nele no ia ma Pariaa i kekahi mau inalama, e kuli ana i ka manawa e loaa moi ai ka hana. Noi aku oia ia Baraaa me Feresona na luna aupuni i hana, aka, aole wahi kaawale nona. la manawa, ua kue na kamaama o Parisa i ka ahaolelo, no kekahi Bila kunawai no ke koho balota, e hooholoia ana. He nui ka hoopaapaa iwaena o lakou. Mahope iho ko kau ana ia kanawai, akoakoa iho la ūfi kanaka o Parisa, a hoomakaukau lakou e hoopuni i ka hale ahaolelo me na pu a me dji pahikaua e koi ika ahaolelo e hoopau ia kauawai. He kanakolu tausani paha o lakou * akakoa e kue mai i ka ahaolelo. He mau tausani koa hoi koka ahaolelo, he ehiku paha n? tausnni o lakou, me na pukuniahi 200 e pale aku ai i na kamaaina kue. Aka, aole o lakou iuna i makaukau me keip poe uuku e pale aku ai i kela poe nui. l|pko o keia pilikia, imi iho iakou i lunakpa akamai. Noouoo iho la lakou ika oiea e pono ai ma ia hana. Pane mai la o Barask ikp ahaolelo, •* Ua loaa ia’u ke kaoaka e ppnp ana no oukou. He wahi Geoerala uuku, aka, he mea makau ole. O Eonepale kuna inoa.” Kiiaku la lakou ia Bonepate, a ku mai ip imua o lakou. Ninanioau lakou ia ia i ka pono no ka -hana ana. A paoe mai kela i kooa manao. Aoo ko lakou mākemake i kona manao, koho Ukon ta ia i luna ao ke kaua ie t*k£aaaataa • f*ari»a.