Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 9, 30 Mei 1860 — O ka hana pono aku, a hana pono mai. [ARTICLE]

O ka hana pono aku, a hana pono mai.

E ka Hae Hawaii e—Aloha oe : Ua ulu mai ko’u manao e hoolauna ia kaua; a e kuka hoi, no na huaolelo ano nui i ? kakauia ma ke poo o keia wahi pepa, oift hoi, “ 0 kahana pono aku,ahana pono mat.” Aole no hoi p.’u manao ua pau like na hoa u kaua i ka hoomaopopn lea ana mai t ke ano o keia mau huaolelo; i olelo mua ia ae nei, “O ka liana pono aku, a hana pooo «101.** Nolaila, ke ninau nei au. Heaha la ke ano o ua huuolelo, hana pono aku, a hana pono mai ? Eia paha, “ He malu like ke ano.” i Ina un hoomaopopo lea mai lakou tke aoo , ona huaolelo, hana pono aku, a haua pono ; mai, He malu like kona, tuanite ratio iike; alaila, oia iho la no ka mea i makemake ia _ e wehewehe aku irnua o na keiki papa o ka aina hanau. Ma keia ano malu like ko ke Akua hana ina Maferia a pau. Ma naaina i Akeakamai a pau o ka honua nei e noho nei, ua hooia lokahi mai lakou a pau, i na kanawai kupono no na Materia ano poepoe a pau • ake Akua i hana’i, oka honua nei kekahiMateria aoo poepoe t/t hualala, e hamo aoa kona mau kukulu a pau. Ua houia ia mai ko Honua nei poepoe maoli ana, me na ikemaka ekolu. 1, Oka Uhane oka Honua e kau ana ma ka mahina. 2, Oke kaapuni ana o i na holoholo moku a hoihou mai la i ka Latitu ana i hoomaka ai. 3, Oka ike ia ana o i na pea oka moku ma ka huina Aouli, ike , ole ia kona kino. Aluila, me keia maopopo nna, ua poepoe o i Honoa nei me na ike m»ka t oleloia ae nēi; r< I pela no hoi na mea ano poepoe e ae. Eiala ■ ninau, heaha ta ke kanawai o ua maU fflea kino poepoe la e hele nei tna ko lakou inau • anapuni loloa, a puni ka La i kela makahiki • ,' . ■ i.i . , .-ii'- • ’■} i keia makahiki. Elua no kanamh no ano poepoe a pau. 1, Oka uemka i mHk

at \ ke kikoxoaena. 2, O ka ikaika makemake i ke kikmoaeha. Mh keia inau kanawai kupono no na inea ano poepoe i pleloia ne nei; ua akuka ko ke Akun manao ilaila. E hana i na mea a pau ma ke aouli, me ka malu like. * Penei hoi, aole e hele nna o Honua nei ma kona ala iho, a hihiu nku la me ka huikau la Manaka, kekahi hoku hele e’ku.; pela hoi o Holoholopiuaau,. i kaapuni ni ma kona aln ino, a huikau aku Ih me luhika; aolo pelu ko ke Akua hana ana i na mea a puu, ua hana no oia i na mea a pau, na mea nui a me na mea liilii, me ka Hui pu ana me kona aloha; 0 kona imi -ona no ia e hoopoinaikni i na mea ' a P au * Ua ike mai la no kakou n pau ma keia knmakamaiiio ana, no kn hana pono aku, a liana pono mni. Ua iko no hoi kukou a pau, ma na rula o na kanawai o ka pono Keristiano. Ma na kanawui o ka pono io maoli, ua akaka ko ke Akua makemake nui e loaa ka malu like iwaena o na Uhane i ini i ka oiaio. Ma ia mau rula i olelo nui ia ae nei, onakanawni he 10, ua maopopo. Ina i kaiu.ha ia mai kekuhi pono; alailu, ua kauoha ia rnai na hiki mua, ā me na ukali o ua pono la i kauoha ia. Pela h<*i ina i haua ia mai ke'i ’ # I kahi hewa, alaila, ua kauoha iamni kona pono kue—Penei paha, ina ua papa mai ke Akua ia A., ** mai nioekolohe” alaila, o ka mulama ana o A., i nahiki muu; a me na ukaii, o ka hoowalewale ole e moekolohe; oia iho la ka pono kue i ka hewa. No keia ano inakemake o ke Akua, e loaa ka malu iike ilnko o ke Aupuni Uhane; nol&ila, pono ke Akua e hoolaha i ke kanawai umi mai Sinllr mai Me keia ninau a ku nuau 1 paulele i ka oiaio; pela nuanei e hoolohe ai na mea a pau, “ Henha la ke kanawai oi o | na kanawai n pHu ? ” wahi a ka mea ninau aku. Ma ka Baibala, “ E aloha ia Iehova i kou Akua me ka naau a pau.” 1 like ai hoi ka lua pela, “E aloha i kou hoalauna e like me kou aloha ia oe iho.” Ina ua malama pono iu mui keia rula gula iwaena o na Aupuni a pau, me na lahui a pau o ke no nei. Auhea Ip na Ahahookolokolo ? Auhea la na paio? Auhea la ke kaua ? Auhea la nu hana ino e ae i papa ia ma ke kanawai gu!a i olelo ia ae nei. Aole, a<>Ie loa no. Ina ua maopopo lea, o keia “ malu like,” ka men nui, a pookela iloko o ke Aupuni Uhane; alaila, ua nele aiiei keia maiu like iloko o ke Aupuni kanaka ? Aole, ina pela, eia ka mea honkaka il>ko o keia wehewehe ana, iluko o keia Aupuni i ao ia, ka mea a oukou e o’u mau hoa nloha iloko e ka hale o ka Poeikohoia, e nana mai. Ma ke Kumukanawai o keia Inhui alnha ia, ua haawiia na pono a pau; oiai lakou i hookupa ia, a me na kamaaina a pau* o ka aiuu. Ua like na i pono a puu, e ioaa ana ia lakou, mai ke kanawai mai, Ua ae ia mai la no hoi ma, ua Kumukanawai la; ka hoomana ana o ke kanaka i ke Akua me ka manao ua pono. Aka, ke ike nei au, aole i hana pono ia ke Kumiikanawai, ke houku ia nei kekahi hapa o ke Kumukanawai, ma ka poe i hookupn ia 1 mai na aina e mai; aole i hookoia. maluna o na kanaka o ka aina Meaha la ia pono i hooko hapa ia i na haole i hookupa ia; a nele na kanaka o ka aina hanau; wahi a ka mea ninau mai ? O ma Luna halihali lela. Ma keia pono, aole i ae ia mai e ke Aupuni kona luna halihali leta, e lawe ana i na eke leta ma na apana kuaaina, a i ka hale o na kauaka Hawaii; aka, ina ma kahi kuuaina loa kahie noho ai kekahi haole hookahi; ua laweia nae V kana leta e ka mea Iwe leta, a hiki i koaa hale; a o ka leta a ke kanoka Hawaii.ua . waiho loihi ia mft kahi i kauohaia ka eke le- j laewehl. I

1 ko’u ike ana i kekahi letn a ko’u poe makamaka; e kauoha mai ana ia’u e holo i Honi'lulu, he mai pilikia a inake iho; uka, ua waihp loihi iu nae ua leta la mn Uahi i olelo ia e wehe ka eke lēta; maluila no kahi waiho ai, a.hula na la 10:3. A i ko’u ike ana i keia palapaia; ua hala ka wa pono i kauoha ia inai ai; a ua niuke aku la ka makaiuaka me ka lohe ole. Auwe ! Aloha ino ! ! , Eia Imi, aole i hooi ia ae ka auhau-o na haole innmua o na kanaka Hawaii, e hooi ai la hpi na pono o keia Aupuni e loan ana ia lakpu. Ma keia inea, ua ike mai la no oukou ena hoa aloha oka aina hanau. Ma keia hana ana, aole i loaa ka inea maikni i olelo rnua iu ae nei, “ O ka malu like.” Oia hoi ka hnuu pono aku, a hana pono mai; Nolaila, ko’u mauao ia oukou e na hoa aloha, iloko o keia kau kanawai ana; e ku ae oukou, hooponopono no keia. No ka mea, oka kakou mau wahi lela no ia e wailio loihi ia nei ma na hale lela oke Aupuni. O kahi rnanao ia o kou wahi haa aloha e Hae Haieaii. , M K*.