Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 16, 20 July 1859 — OLELO AO I NA LUNAIIELU. [ARTICLE]

OLELO AO I NA LUNAIIELU.

NA KE KUIIINA WAIWAI ME KA PU O KA MOI. Ua kuuia i ka Auhau kuloko apau, kaMoi, ka Moi Wahine, a me na luna nui ona Aupuni &apau, a nie ko lakou mau ohua, i hai pono ia mai i ke Kuhina no ko na aina e. E lieluia na waiwai a pau maluko o ka npana kalii i waiho ai. Ka Aiuiau ma Waiwai Paa. Ua komo iloko oka waiwai paa, na aina a pau, a me na pahale, a me na hale i kukuluia maluna iho, a me e( ae e pili ana ; a ua auhau ia, hookahi hapaha no kela haneri keia haneii dala iloko, ma k& heiu ana. Waiwai Paa. i kok, — Eia, o„ ka waiwai paa o ke ( Aupuni, o k» Papa Hoonaauao, o na kula pualu, t me na i hoohuiia ma ke kanawai, ame Ua waiwai paā o na ahahui no ka p»no o ke Akua, i kahua halepule, a me na ilina, ame na hale hoonaauao, ame ka waiwai paa i hooliloiā no ka hoouaauao a me ke aloha ia hai, aole e auhau ia. Ka Auhau ma Waiwai Lewa.— Ua komo iloko oka waiwai lewa na holpholona a pau, ka lako hale a me ka waiwai lewa i auhau ole ia ma ke ano okoa, ka ukana, ame ka waiwai kah*pa, na moku o kela ano keia ano maanei, ā ma kahi e pahao ke dala a pau ma ka lima, a ua hooaieiapaha; na mora]j;i a pau, na palaplala’aie ake Aupuni; palapala kuleana iloko ona Ahahui; ame ka waiwai o kela ano keia ano, aole i komo iloko o ka waiwai paa; a ua auhau ia keia waiwai lewa, hookahi hapaha po kela haneri keia haneri dala, ma ka helu anai Na kaa u:ai.ea a me na kaa ukana.—Ua auhau ia na kaa a pan i kauōia e ka lio hookahi a keu paha, ae na miula paha, ame nā wakona, ame nakaa ukana i kanoia e ka lio hookahi a keū paha, a e na bipi,me na miulapaha. i mea halihali ukana, a waiwai kalepa paha, elima dala pakahi no ka makahiki. Koe: — Na kaa i hoohanaia ma ka aina mahi. Ka Auhau Kino,— Ua auhauia kela kane keia kane, iloko o keia Aupuni, mai ka makahiki umikumamahiku a hiki ike kanaono, mai ka *lianaa ana mai, ina he kupa a he kupa-ole pnha, hookahi dala pakahi no.ka makahiki. .’ Koe.— Na kahunapule o kela aoao keia aoao Kalikiano; ona kumu kula eao ana iloko ona knla oke Aupuni, a i loko o na kula pualu paha, eono malama a keu oka makahiki; na koa iloko o ka oihana ; na kanaka iloko ka oihana kinai ahi; ame na kanaka i kuuia ena Luna Helu iloko o na Apana, no ka ele. makule, ka nawaliwali, a me ka ilihune. Auhau Hoeohox/3n*a.■ — Ua auhauiā na lio kea a pau, elua makahiki a keu paha, mai ka. hanau ana mai, a ua loaa ole ka palapala ae, he umi dala no ka makahiki. Ua aahauia na lio kea i loaa ka palapala ae, a me n#"!kxkane a me na lio wahine e āe a pau, eluamakeu, hookahi dala pakahi no ka makahiki. Ua auhauia na miula a rae na iakaki, elua makahiki a keu, he hapalua dala pakahi no kaunakahiki. Ua auhau na ilio nui, a me na ilio .liilii a pau ( hookahi dala pakahi. O ka mea malama ika ilio a me ia ka ilio paha, ua manaoia nona ia ilio. Koe. —O na holoholona oke Aupani, a me ko na kanaka kinai ahi; ua kuu iaka auhau, a me na lio eluaolakou. Auhau Kula. —Ua auhauia kela kane, keia kane, iloko o ke Aupuni, ina he kupa ahe knpa ole paha, mai ka makahiki iwakalua ā i ke kanaono, elua dala pakahi no ka makahiki. Koe.—Na kahunaPule Kalikiano e hana mau ana i ka lakou hana; na kumu e ao ana iloko o na kula o ke Aupuni, akula pualu paha, eono malamu o faa makahiki; a rae na haumana e hele mau ana i na kula nui; na koa iloko o ka oih«na; na kanaka iloko o ka oihana kinai »hi| a me ka poe i kuuia e na Luna Helu o ka Apana, no k'a elemakule, nawaliwali, ame ka ilihune. Auhau Alanui.— Ua na kane a paumai ka makahiki umikumamahiku, a hiki i ke kanalima, ; ina he kupa ahe kupa paha, he auhau alanui, elna dala pakahi; ai ole ia, eono la hana ewalu hora o ka la, ma na alanui aupani, e like me kona makem Koe.—Na kahunapule e hanamaoli ana ika lakou hana; na kumu eao ana ina kula Aupuni. a kula pualn paha; eono malama a keo o ka makahiki; na haumana e hele mau ana i na kula nui; na koa iloko o ka oihana; na kanaka kinai ahi, a me ka poe i kuuia e na Luna Helu, no ko lakou nawaliwali. E nana i kkia :—Ua kaa ka auhau o na luina H»waii, ina he kupa, a he kupa ole paha, e ana i ka aina e, i ko lakou wa e kepa h; • nolaila, eia wale no ko lakou auhau,. ma ka waiwai paa, ama ka waiwai lewa, na holoholonn a me na kaa. _ Aole i kuu ia na Kanikela o na Aupuni e ma na kanawai o ke Aupnni Hawaii, a menakanawaiiwaena o na lahuikanaka.