Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 4, 27 ʻApelila 1859 — Halawai o ka Ahahui Mahiai o ke Alii. [ARTICLE]

Halawai o ka Ahahui Mahiai o ke Alii.

I ke ahiahi o ka la 13 iho nei, halawai ia Ahahui rna ka halepule nm Kawaiahao. Aia ilaila ka Moi, ka Peresidena ma ka noho lu,na hoomalu. Pule i kc Akua a nou, ua heluheluia ka moooleh» o ka halawai mamua, a ua aponoia. Kahea mai ka Peresidena i na palapala hoike a na Komile; ku mai o Limaikuika, l?ekahi o r.a Komhe no ka hana ko, ma Oahu nei i kohoia i kela makahiki, a hni ae, ua noonoo na Komile ma ia mea, ua kaapuni o Wiliama Webster, i keia mokupuni. e nana i kahi kupono, no ka hana ko, a me ka wili no hoi. Ua loaa na wahi maikai, kupono, ma Kaneohe, a me Waialua; momona ka lepo, nui no hoi ka wai, e hookaa i ka wili, a e ulo ai ke ko. Eia nae ka pilikia, o ka nui o ke dala e loaa ai ka lako, oia hoi ka mila nana e wili, a e paa ai na hale, e pono ai; ina he $20,000 a keu,. pono no ke hana, a inn hoi emi iho, aole pono ke hana. Nolaila, kanalua na Komile no keia mea. Ua manao ia nae ina he wili, a he mea puhi e ae a na na kanaka, na lakou e kanu i ke ko, a na kekahi poe c puhi. Mamuli paha loaa ke daln e hoio ai keia hana. Hai aku no hoi o Limaikaika i na hana mahiai i holo i .keia makahiki iho nei, oia hoi o ka palaoa ma Makawao, a me Kau; ke mahuahua mai nei i kei.a wa. Ua 16,000 na basela i ulu ma Makawao a me Kula, iloko 0 1858; a i keia wa, ua kanu ia 144 eka ma Kau, a ua ulu maikai no. Akahi no a hana ko Kau i keia hana, a ua holo no Ua mahalo nui ia lakou no ka ikalkn i keia hana me ka lako ole; ua hemahema lōa, aole nae kanalua. Ua nui ka aina ma Kau, i kupono 1 ke kanu huita. . ( Eia no kekahi hana holo lea, i keia wa, n ka mahi a me ka puhi ko, ma Lihue, Koloa, Makawao, Haliimaile, a ke kanu nei no hoi ma Haiku. He Ahahui hou ka poe hana malaila i keia wa, a ua komo ke Alii iloko o ia Ahahui. O ka pulu hapu kekahi; he mea nui ia i keia wa. Ke ohi nei na kanaka o Hilo, Hamakua, me Kohala i ka pulu, a ke lawe ia nei i Kalifonia, a me na aina e ae. O ka hulu hipa kekahi mea e holo nei. Ke maikai nei ka hulu hipa e kuai ia noi, aole like me mamua, a ua pii ke kumukuai O na hipa o Mopila, ma Kahu ku, kana mea i ike, he nui a me ka maikai. O ka bipi paakai, a me kope kekahi mau mea e holo nei. Nolaila, aole pono ke kanalua; e hooikaika no ma ka mahiai. Pau in, ku o Maikai, a hoike no na uku haulele. Ua hana no na Komiie ma ia mea, a i kona manao, e like me na uku kaulele mamua, pela no e hooholo ai, a ua aeia no ia manao. • Pau ia, ku o Robikana, a hoike t ka nui o ke dala iloko o ka waihona. O Kohiknna ka Puuhu. He $169 44 no e waiho nei. Hoike no hoi o Robikana n« ka pa aina, i haawiia i kekahi mau Komite mamua,e like me ka olelo hooholo mamua, e ukuia he $30 ka mea imi a loaa ke kanawai kupono no ka pa aina. Ua palapala ia no kekahi, aole nae pom> loa ke kanawai ana i hoomakuhau ai.