Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 47, 23 Pepeluali 1859 — No LAPANA mai. [ARTICLE]
No LAPANA mai.
No ka uuku o ka mea i ikeia maloko o ka aina o lapana, ua makemake nui na kanaka a pau o ke ao nei e ike i ko laila mau mea hou. Aohe haole i komo maloko lilo o kela aina ina makahiki 200. A hiki ika makahiki i hola iho nei, aole i ae ia na malihini e noho mauka, I keia wa, ma ke kuikahi hou me Amerika, a me na aupuni o Europa, ua aeia na haole e noho ma ia aina. Aole no e liuiiu aku, a noho maiaila na haole kalepa, n me na misionari o Iesu.
He poe pegana lakou, eka, ua makaukau no ina oihana ona aina naauao. He maikai na mahinaai, a he maikai hoi na hale o lakou. He nui ka lole maikai i hannia malaila, na pa, na kiaha, na koi, na pahi, na huke, ame na mea eae he nui. Ua maopo* po aole i pau na mea naaupo. Aole i hilahila na wahine ke wehe i ko lakou kapa imua ona kane, ame na malihini. I ka ma#lo ana ō na haole i kekahi hale auau, ike ia na kano a me na wahine olohelohe e auau pu una. A hooke nui mai lakou ma ka puka o ka hale me ke kapa ole e milimili i na malihini. Kuhi paha lakou he mea pono, ke wehe ka wahine i kona kapaimuao na kane.
I ka wa e hanaia ana ke kuikahi hou ma Nagasaki, ua noi mai na keikikane eiwa, e aoia lakou ika olelo Beritania. Lawe ke kahuna ia lakou e ao. 1 na malama elua, loaa ia lakou ka olelo a me ka heluhelu i na huke. Hiki wawe ko lakou loaa, no ka makemake a me ke akamai. Ua makaukau hoi lakou i ke ao i ka helu kakau ma ka olelo haole.
No ka makemake o lakou e lilo i poe mahele olelo, no na haole kuai a me na haole luna no na aupuni o Beritania a me Amenka.
No Kokina Kina. —He aupuni keia ma ke koinohana hema o Kina nui, e moe ana ma lea akau o ke kai o Kina. He poe kanaka lehulehu no lakou. He poe pegana e like rae na Pake. He mau misionari Fa?ani i noho malaila, aka, ua kipakuia lakou, a ua pepehiia kahi māu mea o iakou. I ka pau ana o ke kaua ma Kina, holo aku ka aumoku manuwa Farani ilaila, a koi aku i ko laila poe alii e hooponopono no ka make ana o oa ini—aionan Farani. Aole i ae iki mai na’lii e hooponopono, aole i launa iki mai ia lakou. Ke kaua no ia, a me ka lele aku o na koa Farani e hoopio i na kulanakauhale o Kokina Kina. I keia manawa e komo ana na Faraoi iloko o ka aina. He 3,500 na koa Farani me na Sepaoia. Ua loaa ka mai r kekahi poe o lakou, a ua make n* mea he nui. E hoomaka ana hkou i na iwaena o na ululaau, a e hana ana hoi i na pa kaua. Nolaila, ke manao nei paha lakou e hoopio i ke aupuni. Aohe launa mai na kamaaina ne iakou, a iaa loaa ia lakou he koa Farasi,
[iepehi koke mai no lakou ia ia. A ke pepehi aku nei hoi na Farani i na kamaaina ke loaa, i rnea hoopai i.ka pepehi ana mai i ko lukou poe. No ia mea, ina aole e lanakila na Farani malunn o ka aina, e lilo ana keia kaua i mea hoka loa.