Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 18, 4 August 1858 — Untitled [ARTICLE]
HB HOOOLIiLO BERITANIA.«Heln 56. Kt oa ia Oeoki+III. M. H. 1765.. wa pono keia no ka ahaolelo e hoi hon i ka hana oluolū ia Amerika. No ka mea, . ftnua o lakou ka hoopii nna ,a ka Ahaolelo Amerika, a he pde hou keia ahaolelo i koho hou ia, Aole lakou ka poe uana i kau ina kanawai auhau, a nolaila, manao iho la ma Amenka, e oluolu paha lakou e hoopau ia - mau kanawai koikoi. Aka, ike akoakoaana oka ahaolelo, hooholo lakou ika ae like. He kipi aua ko Amenka ma kauwahi, a ua mak kaukau loa e kokua.i ka hoopau ana. Haeikaika nae kekahi poe e hooluolu i ka tnawo ikaika o ka ahaolelo, aka, he hapa lakou, poe ma ke kaua ka nui, a o ke kaua iho U ka olelo i holo. E lioho ana na koa Bosetona, a ua makaukau lakou e hana i mea i kauohaia mai mai Enelahi mai. ■ 'Lōhe lakou aia ma Konekoda e ahu ana na ou a me ka pauda o ka poe Amenka, a i ka rpō 18o> Aperila I755 r ua hoounaia’ku keka- • hi poe koa mai Bosetona aku, e lalau aku ia te«a ma JTonekoda. Hiki wawe ka-lo-o na kuaama i keia hele ana, a akoakoa ta lakou ma Lezinetona i aakahiaka eku ii kmi. Kipu mai la na koa i na jnroeō akn lakou me ka eha a me Hele hou aku na koa a hiki i 1*§jP&»l5Ada,.a hoopau aku lakou i na mea U lakou. Aka, ua lawo malu .ia ihk ōolō na kamaaina, a huoa iho la. Ika ■ -. ?f. ' *
hoi ana ae o lakou ma Boselona. Holo hui mai na kamaaina koa a pau o ia mau aina a puni, a puni mai la i na koa Beritania, kipu mai la ia lakou. I ka pilikia, o lakou i na enemi, hoouna lakou i Bosetona, i na mea kokua. Hoounaia mai la na koa hou e kokua, a pela no lakou i pakele ai. A ahiahi loa, hiki hou lakou ma Bnsētona, ua make na itoa o lakou he 65, a ua eha 180, a ua pio he 28. Oia ka hoomaka ana oke kaua. A lohe ia keiā hookahe mua ana o ke ko- | ko, hoomakaukau kuke iho la na Ameiika :• mai oa o e hele i ke kaua. Lalau hoi iat kou i na mea kaua o Beritania I loaa, a hoolilo iho la i mea kaua no lakou. Hoopio na Amenka i na pakaua o Tikonderogā a ine , Crown Point, a iawe tilo inai ta i. na puhuniahi a me ka pauda i loaa ilaila, a lawe aku e kaua ai ma Bosetona. Ua hoopuniia ua kulanaknuhale la e na koa Amenika. > Hiki mai la hoi na koa hou mai Enelani mai, me na Lunakoa o Howe, Burgoina a me Kalinelona. Mamua mai o ko lakou hoo- | maka hou ana e kaua, kukala mai ta ka Lui nakoa nui Berilania f*ha kanaka o Amerika, . e haalele aku i ko lakou manao kipi, alaila, 1 e kalaia ko lakou hewa. Aka, hoowaha- ; waha iho la na Amerika ia kukala ana, O ka puu o Bunka Hila, mawaho mai o Bosetona, ma kekahi aoao o«ke awa ku mo1 ku. kahi mua i hooukuia’i ke kaua maoli ana. Ikapo o luhe 16, 1775, hele aku la.ke- ; kahi poe koa Ameiika iiaila, a eli ihu la i kekahi auwaha e hoolei ana i ka lepo iluna i a kau aku la ina pukuniahi malunH. I kakahiaka, luhe 17, nana mai la na Eei ilania ma • Bosetooa ia puu kaua, e kokoke ana ia lakou, hoouna mai ia lakou i na koa e’ hoopuehu ■ aku la ina Amcrika eku ana ilaila. Hoolele mai la lakou i na poka mai na moku mai, i hiki aku na poka iluna. A . pae na koa Beritania, pii aku la lakou iluna 0 ka puu, a kipu aku na Amenka ia, a ua pau lakou i ka hee ilalo me ka make a me ka eha. A hiki hou mai na koa hou, phhou ipai lakou iluna, a puehu hou. Aka, ike kolu o ka pii ana o na Beritania, ua pau ka pauda o na Amenka, a hee aku ln lakou mai ka puukaua aku. Ua oi aku nae ka make o na Beritania iloko o keia kaua ana. He lauaani a keu na kanaka o lakou a me na luna koa he 79 i make iloko o keia hoouka ana. Aohe nui loa na Amerika i make ilaila. A ike pono ka Ahaolelo Amenika, he kaua io ko Beritania e hana mai ana, koho iho la lakou ia Geoki Wasinetona i alii koa no kona kaua ana, Hoouna aku la hoi lakou i oa kaua elua ma Kanade e hoohuii mai 1 kolaila aina mamuli o ko lakou aoao. Aka, aole iko kela mau kaua. Make iho la o • Mongomere ma Kueheka, a hoi wale mai o i Arenola kekahi luoakoa me ka poho ame ka nelgk • Nu H. 1776. Ua hoopuniia o Bosetona e • na kon o Waainelona, a ua pilikia na. Beri- ■ lania iloko o ke kulanakauhale. UaJoaamai i ka lakou mea ai iki mai ke*kai wale mai. • Pela ika wa hooiloa pīTo. Ai ka hoi ana . mai o ke kau, hana iho la na Amenka i na i puukaua elua maluna o na puu elua e pili i ana t ke kulanakauhale, a hoomakaukau e i hoolele ina poka maluua o na Beritania a me i na moku o lakou malaila. Alaila, haaj|ele i ako la na Beriiania ia Bosetona, ee ma na l Mokn, a holo nlui Mu. A komo akōla o Wal Mneloon ma iloko, oa hoonaikni im mai M* e •W* _ •' •■;;■* » , »- •;■>< • ••■■ ■•. .• ..•■■; ■"; :■ '• '■.•'■. ‘a ; -• • . ' .Vii -■■
na kamaaina i mea hoopakele ia lakou i na enemi. I ka la 4 o lulai, 1776, kukala ae la ka Ahaolelo Amerika ma Piladelepia, i kou Olelo Aelike, '* līa 'kuokoa na Mokuo Amcrika." Aka, oke kaua e hooko ana i keia olelo hoolaha, i koe. Aole lakou i lanakila ia w.a. E holo mai ana ia manawa he aumoku manuwa nui, a me na koa he 10,000 e lele mai ma ka aina e hoopio ai i ka poe kipi. Aole nae i poho ka manao o na luna Amerika no keia mau mea. Hoomakaukau lakou i na mea e pale aku ai i na koa e pae aku ana.
Holo r mai la o Generala Howe me na koa ona, a pae ma Nu loka, a hoopio iho ia ku- ,, lanakaulmle, e hoopuehu ana i na koa Amerika e nlo ana ilaila. Pela hoi ia e alualu , aku ai'ia lakou ma Nu Ieresc, a holo na Amenka ma Penesilevahia. Lana ka raa- % nao o na Beritania e pio koke ana o AmeriUaia’lakou. Aka, aole i pio na Amerika ilaiia. Ika wa hooilo, a nanea na Beritaoia ma*Nu Ierese, hoi koke mai la o Waeinelona, a kipaku aku la ia lakou, a pio iho la ia ia na koa 900. Pela i pau ai »a makahiki.