Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 12, 23 June 1858 — HALE AHAOLELO O KA POEIKOHOIA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HALE AHAOLELO O KA POEIKOHOIA.

Iune II, 1868. Halawai naXiunamakaaina i ka hora 10 Eia ka poe i lawe mai i na palapala hookohu JVb ka Mokupuni o Hawaii. —G. M. RoBEHTSpN, no Kohala, Hawaii, — J. S. Low, Hamakua,—D. H. Hitchcock, S. Kipi, Hilo, S. Lainaholo, Puna, —S. Laanui, Kau.— j J. W. Kupakee, Kona Hema, — H. L. Sheldo.v, Kona Akau, jYb ka Mokupuni o Maui. —J. W. Austin, no Lahaina, Māui, —J. Richardson, Wailuku, —M. Kapihe, Makawao, —-C. K. Ka- 1 kani, Hana,- —-M. Kenui, Kaanapali,—E. P. Kamaipelekane, Molokai, —J. W. B. Kio- 1 LEA, Lanai. jy 0 ka Mokupuni Oāhu. —-J. J. Dowsett, P. F. Manini, J. H. Kaauwaepaa, J. Kahai, no Hoooluln, — G. P. Judd, Koolaupoko, —J. M. Kalanipoo, Koolauloa,—J. H. i Kaakua, Waialua, —S. P. Kalama, Ewa a me Waianae. No ka Mokupuni o Kauai.-—H. S. Hollister, Kona Kauai, —J. E. Chamberlain, Puna,—D. Nuuhiwa, Hanalei. Balpta na Lunamnkaainana i Lunahoomalu no ka haie a kohoia o G. M. Lohi- ■ kana. Umi kumamaha halola i hanwiia noj G. M' Lnhikana, a eiwa balota i haawiia no G. P. Judd. Ua hoohikiia, ka Lunahoomalu e D. H. Hikikoke a ua nohu o Lohikana ma ka noho Lunahoomalu. Hoohiki iho la ka Lunahoomāiu i na Luna o kela mokupuni keia mokupuni. BaIota hou ka hale nona luna eae .oka hale a oa kohoia o O. H. Gulick i kakauiolelo, a o A. Bishop i kahuna pule, a o j W. C. Parke i inakai no ka hale, Ua koi hpia no hoi o W. Chamberl9in i kakauolelo 1 kopo. ' ’ .. Ma.ke noi o J, W. Auslin ua hooholoia, o na rula o ka hale o ka makahiki 1856 oia na rula o keia hale i keia wo. Heluhelu mai ka Lunahoomalu he palapala mai a M Kekuanana, e hoike ana i ka I manao o ka Moi e halawai me na hale Alia- j olelo elua ma kona Halealii i ka hora rfmi- i kumamalua o keia )a. I I ka horn 1IJ, hele nui na luna a pau ma ka Halealii e hoolohe T ka manao o ka Moi; J I kjuhora I halawai hou na Lunamakaainana ma k<f hale Ahnolelo. 1 Ma ka noi o H L Sheldon, ua hooholoia I e ae ia i ka mea kakau moolelo no ka Poli- * nesia e noho mai mnloko o keia hale. i Ma ka noi o G. P. Judd, «a hooholoia e ae ia i ka mea kakau mnolelo no ka Nupepa 1 Jldvertiser a me ka Hae Hawaii e noho mai 1 maloko o ka hale. Ma ka manap o loane ualiooholoia e ko- 1 hoia kekahi komite wae nana e hoomakaukau i olelo pane aku i ka oleln a ka Moi. 1 A ua knhma o Aueiin; Judd; loane Richardson; Kalama; Sheldon, Ma ka ftoi o S P. Kalama, ua hoopaneeia ka hana apopo i ka hora II, Iune 12, 1858. Halawai i ka hora II. ' 1 Heluhelu ia ka mooolelo a ua apono ia. * Pule.a pau. Hoike mai o Kaumaea i kona hemahema i : ka nele i ka palapala hookohu ole. Ma ke I noi o«S P. Kalnma, ua hooholoia e ae ia iu : Kaumnea e hoho pu mai maloko o ka hale a lona mni kana palapafa. H.e!uhelu mai ka Luna Hoomalu he palapala marka Hnle Ahaolelp Alii, e hoike ana 1 ua makaukau kela hale e hana i nahanao ka ; Hale Ahaolelo kau Kanawai, Ma ka noi p Kalama, ua hooholoia e k«»ho ia k* kahi komite nawa e kamailio me ka Luna Pai-o ka Hae Hawaii, no ku pai apa i ka mooolelo o ka Hale. Ma ka noi o Kalama.ua kohoia o Dowsett, Chamberlāin, a me lonoe Richardson,* i komiie e imi i unuhi olelo no ka hale. Mn ka noi o Kaauwaepaa, ua honhnloia e 1 ; kanoha ia ka Makni o ka hale e hoolako mai 1 j i ko ko hale nei me na Buke Kanawai. • J j Ma ka noi o Kalama, ua hooholoia ekau- | oha ia ka Mākai o ka hale, e kau mai i Watt 1 I n« ka h”le. I ■ Mh ka noi o Kalama, ua hooholom. e koho- 1 ia kekahi komite wae nana e hoomakaukan i huke o na nila e like me na hoolnli ana o na * Ahaoielo i hala ae nei, ae p»ii ia ielua haneri,kbpe. Ua kohoia o JVfpgsrg. Hitchcdck, 1 Kamaipeiekana, a rne Hoi!ister. ■ ' IHoike mai |*e komiie wae i ka olelo pane 1 iko' i ka a ka Moi. ‘ kfa ka not o S. Kipi, ua haawiia keia olelol 4%effeMiiC8 ***§ Wf« * ■ ; 1

Lilo ka hale i komite, Noho o Kalalna ma ha noho Lunahoomnlu. Ma ka noi o Kamai- i pelekane, ua heluhelu hou ia keia olelo pane. Ma ka noi o H. L. Sheldon, ua hooholoia e i hoihoi ia keia palapala hoike i ke komite wae. Ua hoopau ia ke komile o ka hale, a ua aponoia ka ke komile i hana ai. i Ma ka noi o Mr. Dowsett, ua hoopanee ia* ka huna a ka poakahi, i ka hora 11. Iune 14, 1858. i/alawai i ka hora 11. Heluhelu ia ka moolelo a uaaponoia. Pule a pau. Hoike mai ka Lunahoomalu i na komite mau ana ikohoai. Na Komite Mau o 1858. | Komile Waiioai.— J. I. Dowsetl, J. W. Austin, S. Kipi, S. Laanui, D. Nuuhiwa, Komile nō ko na Aina e.—H. L. SheIdon, E. P. Kamaipelekane, J. E, Chamberlain, C. K. Kakani, Z,P. Kaumaea. .' j Komile no na Aina Aupuni a me na Hana Hou.—J. S. Low, I. Ricbardson, P. F. Manini, S. P. Kalama, J. W. Kupakee. Komilenoke Aopalapala —J. W. Austin, R. S. HolJister, J. M.. Kalanipoo, J. Kahai, M. Kapihe Kopile no na JLhahookolo1cold.—J. E. Chami Bferlain, S. P. Kalama, O. H. Hitchcock, M. Kenui, J. W, B. Kiolea. » Komile no ke Kalepa.—G. P. Judd, J. I. Dowsett, S. Lainaholo, J. H. Kaauwaepaa, J. Kaakua. Koniiie uo ka Mahiai a me na Hana Lima. — I. Richardson, J. S. Lōw, S. Kipi, S. Laanui, M. Kapihe. Komiie no ke Koho ana. —R. S. HoIlister, S. P. Kalama, J. M. Kalanipoo, H. L. Shcldon, Z. P. Kaumaea’ Komile no ka Oihana Koa. —P. F Manini, G. P. Judd, J. Kahai, M, Kenui, E. P. Kainai|)elek»ne. Komiie no na Buke Hel'a.— D. H. Hileheoek, J. W. Kupakee, J. W B. Kiolea, J. H. Kaauwaepaa, J. H. Kaakua, Heluhelu mai o Kamalena, he»palapala lioopii mai Waialua, he 70 na inoa e noi ana, e ae ole ia ia Kaakuu. e noho i Lunamakaainana ho ka ApaiA o Waialua, no kona opiopio. Ua haawiia keia paiapala hoopii i ke komite no ke koho ana. Heluhelu maio Manini, he palapala hoopii mai Waialua he 140 na inoa, e apono ana i ka noho ana o Kankua ma ka Hale Ahaolelo o .ka Poeikohoia. Haawiia i ke komite no ke koho ana. Heluheiu mai o Kipi, he palapalu hoopii mai Hann, he 70 inoa, e kue ana ia Kakani no kona noho ana ina ka Hale Ahaolelo o ka Poeikohoia.- Haawiia i ke komite no ke kuho ana. Heluhelu mai o Kipi, he palapala hoopii mai na haole o Hilo e noi ana } e ukuia o H. Wessel.no ke kapili ana i ka uapo. ‘ Ma ka noi p Laanui. ua hooholoia e haawiia keia palapala i ke komite no na Hana Hou. Heluhelu mai o Kamalena, he palapala hoopii mai Puna Kayai, 99 inoa e nonoi ana, hoemiia ka uku o na Luna Aupuni a paa. .U& haawila i ke komiie waiwai. Hoike hou mai o Austin, i ka olelo pane aku i ka Moi, hoomakaukau ia e. ke koinile wae Ma ka noi o Kamaipelekaue,|ua aponoia ka hoike a ke komile, a ma ka noi a Kalama ua hooholoia, e kohoia keia komite wae nana i hoomakaukau, na lakou no e lawe aku imua o ka Moi. Hoike mai o J. I. Dowsett, no ke komite woe i kauoha ia e imi i uouhi olelo no kaRale a pau i keia la. Ma ke noi o J. I. Dowsett, ua hooholoia ekauoha ia ka makai o ka hale, e lawe mai i kanalima kope o ka Nupepa ** Commeicial Adverlxatr i keia pulek'eia pule..’( Ma ka nui o Kaumaea, ua hooholoia e kauoha ia ha makai o ka hale, e hoolako mai i na kanawai o ka mak. 1856, a tne naKumukanawai. , Ma ka noi e Kalama, ua hooholoia, e uku , ia ke kakauolelo o ka hale i elima dala no ka la, a me ke kakiuolelo lima poepoe i elima dala no ka ia. , Maka uoi oH. L. Sheldon, ua hooholoia e kapai ia na hana i hoopanee ia. Ma ka noi o Kalama, ua īilo ka hale »*ko- i mile e uounoo i ka hoike a ke komite wae no ka unuhi olelo. Noho o Kaumaea ma ka nnhn Lunahoomalu. . - Ua heluheiu ia ha k» hoike a ke lraante wae. ma.ka noi o Kafr—, tia apoooia kaho- .

Ua hoopau ia ke komite o ka hale, a ua aponoia ka ka hale i hana’i. ,,Ma ka noi o J. I. Dowsett, ua hooholoia e uku ia ka unuhi olelo i hapalua dala no ka aoao hookahi o ka unuhi ana. Ma ka noi o Kalama, ua hoopanee ia ka hana apopo i ka hora II. Iune 15, 1858. Halawai i ka hora II. Heiuhelu . ia ka inoolelp a ua apono ia. Pule a pau. Heluhelu mai o u D. H. Hileheoek he palapala hoopii mai )rlakalau Hilo, 178 na inoa e noi ana i Lunakanawai Apana no lakou. Ua haawi ia i ke komile no na Ahahookolokolo. • Heluhelu.mai_o loane Richardson he palapala hoopii, mai na kanaka o Wailuku, 200 inoa e nonoi ana e paa ia na aina kami ia a pau. Ma ka noi o Kalama, ua haawi ia keia i ke. komjle no ka maliiai. , Heluhelu mai o Kaiiai ho palapalu hoopii mai Maunalua, ame Waialae, e nonoi ana, « 1. E hanaia i pnhu paa no na leta o ko lakou apana. 2. E hoololi ia na kanawai no na holoholona aea. 3. E auhau ia ka waiwai. 4. E hana ia i kanawai oolea no na kanaka noho wafe imi ole i hnna. Ua haawi ia ka Pauku 1 i kekahi komile wae, a ua kohoia oJ. Kahai, G. P. Judd. Ka Pauku 2, ua haawi ia i ke komito no na hana hoii; Pauku 3, tke komile waiwui, ka Paiiku 4, i * ke komiie no ke anpalapala. Heluhelu mai o Laanui he palapala hoopii mai Kaii, e noi ana. . 1. E weheia ke awa o Kaalualu. 2. No na kane i haalele i ka lakou mau wahine, Haawi ia ina komile. Heluhelu mai o Kamalena ho * hoopii mai Lihue, Kauai, e nonoi ana, e hoemi loa ia na koina o'na aha hookolokolo 73 na inoa. Haawiia ike komite ,no na Ahahookoloholo.» Heluhelu mai o Dowaett he palapala hoopii niai ko Honolulu 00 na inoa. 4 I. E nku na mea keiki i elua dala auhau * kula, a o na mea keiki ole e uku ole la^ou. 2 E hoololi ia ke Kanawai no ka alanui, e auhau ia na mea 4 nui ona hipi i, • umikumamalima dala, o ka rnea waiwai ole i elna 4ala. 3. E huopau ia ka auhau ilio. 4. E ae ia na kanuka maluna o na aina e hookou i ka lakou mau holoholona maiuna o ka aina kahi a lakou e noho ai me ka uku ole ika mea nona ka aina.> • , 5. R auhau ia na kino o ka poe waiwal i '■*•' $2, o ka poe ilihune i $L. 6. E hopu oie ia ke kanaka i inu i na wai 1 ona e hele malie ana ma ke alunui. . v7. Aole hoopaila na mea i moekolohe ke hanau mai ke keik-i a ola, a mahina eono. Oka Pauku 4, ua hoomoe ia ma papa, a o na pauku e ae, ua haawi ia i na komile. *• . * . Heluhelu mai o Lainaholo he palapala hoopii no Puna Hawaii, ana, e hāli- j hali ia ka eke leta ma ko lakou apana. Ma ' ka noi a Kalama, ua hooholoia e haawi ia keia palapala i ke komile wae no ka hoopii. no ka halihali ana i ka ieta ma Moanalua a me Waianae. Heluhelu mai o Shaldon he paiapala hoopii mai a Andrew Potter, he hope makai ■ •• mamua, e koi mai ana, e uku ia oia no fca hapalua o kekahi mau uku hoopai, o ua wehaia i hoohanaia, a ua waiwai ke aupuoi: ma ia hoohana ana, me ka loaa ole ia-iaik»M na hapalua i hookaawale ia roa ke Kana-M wai no ka makai nui. Ma ka noi a Kalama ua haawi ia kuia pa«;; .v lapaia hoopii ike komūe waiwai. .; o Heluhelu mai o Kenui he palapala hoopii - mai Kahakuloa, e nonoi ana, e auhau ia- kal waiwai ma ka hapa haneri. „ • 1. No ke kuai ana oka awa. f r 2. E hoeloli ia ke kanuwai no ke kodal« •,;•? ana ina holoholona i komo hewa. Haawiia •>. ina komiie. " : .-j ? ? i Heluhelu mai o G. M. Robertson i palāK 1 ! paia huike a ke komiie i kohoia e ka ielo o ka naakahiki 1856 e hoomakaukau k • - *• hoakoakoa i na Kanawai Kiwila. iia m»- i kaukau lakou e hoike naai i na rfkokm tnMā kumamalua. Ma ka noi o Sh«ldon ua hoo» ?il holoia e laweia ka hoike a ke Koante, t « ’ waihpia ma ka pupa. • *, Heluhelu mai di4S. HoUiater t kapfM v hoike a ka konūie oo ke koko auā,. ka lakou palapala hoopii no £afcauv niawaa> ; --?» km knmita e waiho ia-keia haopii Vm apono ia ka hoiki ' i»m

Hoike mai o Austin i ka halihali ana a ke komile i ka olelo pane aku i ka Moi. Hoike mai o i kona manao e hooriuka mai i ka la apopo i olelo ae like no ke; koho ana i komile wae ho ke Kanawni hou. i Ma ke not a Kaumaea, c hoololi ia e Ka-' lama ua hooholoia e uku ia ka tncu nnna' e hooponopono a nialama i keia keena nhaole-. lo i hookahi dala no ka la. | Manao o Kenui e kauphaia ke komite wai- • wai e hookomo ma ka Bila kalaiwniwai ii puu dala no ka hale Makeke nia Lahaina. | • Ma ke noi a Kaauwaepaa ua haawiia keia , i ke komite. rio na hana hou. j Manao o loane Richardson e kauohaia ke! komi'o waiwai c hookomo ma ka Bila waiwai! i $500 no ke alanui ma Aalnlolou, Maiii. I Ua haawi ia i ke komile no ria hana hou. | Manao o Laanui e hookomoia ma ka ; Bila waiwai i puu dala no ka Iliile hookolo-j kolo apanu o Kau. Ma ke noi a Kalnma, ua htioholoia e waiho i keia olelo ina ka| papa. ’ . I Manao o Knkani e kauoha ia ke komilei waiwai e hooknmo ma ka Bila kalai waiwai i $000 no ke alnhakn ma ka muliwai o Oheo, Kipahulu, a i $100 no ke alahaka ma ka muliwai o Kekoo. Haawi ia i ke komile no na hana hou. Manao o Kaakua e hookopioia nla ka Bila kalui waiwai 5 $500 no ke kahawai o Kipnpa. Ha awi ia i ke komile no na hana hou. I Ma nao o Kenui e hookomoia ma ka Biln kalai waiwai i $200 no ke alanui pali o Kahakuloa. Haawiia i ke komile no na hana ■ hoU. . Manao o Kipi e kauohaia ke komite waiwai o hookonio tna Ka Bila kalai wniwai i ’ $5,000 no ke alahaka o Wailuku Hilo Hanwiia i ke kohnle no na hana hpu. Mnnao o Kalanipoo e hookomoia ma ka Bila Jtalai waiwai i $25, i mea e kuai. ni i pāuda no ke alanui o Piliaamn ma Waimea. Haawiia i ke komile no na hana hou. Heiuhelu inai Lunahoomalu i ka palapala a Geo % L. Knpeau, e hoike mai ana i ka make nnaVkana wnhine o Julia M; Hoa, a e aloha mai nna i ko ka hale, Ma ka noi a Kapihe ua hoopanee ia ka hana apopo i ka hora II. * . Iune 16, 1858. Hal.nwai i ka hora I. _ ■ Heluhelu ia ka moblelo»a ua apono ia. Pule a pau. Heluhelu mai o Kamalena he palapala hoopii mai Kauai 105 inoa e nonoi ana e hoonoa ia ka ia ma na kahawai a pau. Ma ka noi a loane u.a haawi ia keia i ke komite no na aina aupuni a me na hana hou. * Heluhelu mni o D. H. Hileheoek he pnlapala hoopii mai ko Hilo 128 na inoa, e nonoi ana i haawina no ke alahaku mn ka muiiwai o Wailuku * Haawiia i ke komile no na hana hou. * . Helnhelu mai o J, S. Low, he mau polapala hoopii mai Hamakua Hawaii keknhi, e nonoi ana, i Kanawai e hoonohonoho ana i elua aha juro ma Hawaii, ma Waimea keknhi» ma Hil® kekahi. Haawiia i ke komiie no na Ahahookolokolo, He hoopii mai Hamnkua Hawaii, e nonoi ana.e hoopauia,na auhau a pau e noho nei, ao hooholoia ke Kanawai auhau waiwai. Hnawi ia i ke4comite waiwai. He hoopii mai Hamakua e noi ana r e hana ia » Kanawai no «a kane haalele i ka lakou inau wahine Haawiia i ke komile no na Ahahookolukolo. He hoopii mai Hamakua, e noi ana e hoololiia ke Kawanai no na lio kea. Haawiia i ke komile no ka mahiai. He hoopii mai Hamakua, e nonoi ana e hoololiia ke Kanawai auhau alanui, a e hoo- i hana ia na kanaka ma oa alenui i eha la iloko o Ianuari, a .i eha iloko o lulai, Haa- i wiiaii k« komile no na hana hou. Heluhelu hou mai oia he hoopii mai Hamakua e nonoi ana, aole e honkuu ia oa elemakule i hala na makahiki 50, ina he ikaika ko lakou raau kino. Haawiia i ke komite 1 no im liona hou. Heluhelu hou mai o.Low i ka hoopii mai Hamakua e noi ana e hoonohoia i aha <jure jma kela apaoa keia apana o 'Hawaii. Haawiiaeu ke koinile no na ahahookoloko'n. * He hoopii e noi ana e haawiia i $1000 no ke ahmui ma Aikuu Hamakua. Haawiia i ke komito rio oa haoa hou. i He mai aa haole o Waimea, e hoike aoa i ko lakou pilikia i ka bolo wslri*«fa a* holohoiona ano ino, makemake i hk# i k» maikai wale ao, Haawiia i ke i kom«4««u> Ka mahiai. Haluliehi jmi.o Imao ke palapela hoopii I mai Wailuku e.nonoiAoa m» J

ka Bila kalaiwaiwai i $500 no ke t>alanui o < Aalaloloa, $:f()0 no ka alalinka mn ka muli- ' wai i Wailuku, i $200 no ka alahaka ma i i Waieh'.i. Huawiia i ke komite no na hana j hou. 1 Heluhelu mai o Kakani he palapalā hoo- i pii'inai Hana e noi ana e uku mahina ia na •'niakui o kela'apāna keia apann. Haawiia i I I ke kmnile no na Ahahookolokolo. j He.luhelu mai o Kapiho he palapala hoopii 1 i mai ko Makawao e nonoi mai ana e hoopan | na mea hololiolona i ka po a ao, alaila hooj kuu aku, 26 na inoa. Ma ka noi o Kaumaea i ua' hooholoia e haawiia keia i ke komile no i ! ka ināhiai. !' Heluhelu mai o Kapihe he palapala hoo- I pii ma Makawno, e nonoi ana, o na dala o kn ! hauwina no na Koa, e hoilioi ia no na kula | ; ao i ka olelo Beritania. Ma ke noi o Kou- i ' inaea, ua haawiia i ke komile no ka oihana i | koa. • 1 1 Holuhelu mai o Low he palapala hoopii I niai Hamakua e n«i ana, e kau kanawai e I hoouku Iike ia na holoholona komo ma na i aina i pn ia i ka pa. ' Heluhelu mai ka Lunahoomalu i ka palapala mai ka Hope Kuhina waiwai, e hooili I mai ana i ka palapāla hoike a ke Kuhina I waiwai. A ua wailjo ia ma ka popa. i Hoike mai o Kipi no ke komile Wae no ka pai ann i Manao ke komile e | pai i£ ka moolelo ma ka Hae Hawaii, a e uku ia ka men hoopuka i ka Hae i $22,60 no na kope 300, a e hoolilo ia na aoao elua ] o ka pepa no ka moolelo. Ua aponoia ka i hoike a ke koinile. Hoike hou mai keia komile i ka olelo hoo’holo e uku in ke kakau moolelo hoolaha i I $I.50no ka la. A ua nponoia keia e ka I hale. i Hoike mai o D. H Hitchcock no ke komite wae no ka pāi ana i* ka Rula, e makau- i kau ann paha na rula i na la mua o kela i pule aku. Ma ka noi a Chamberlain, ua i aponoin ka hoike a ke komile. I HePuhelu inai o Austin i ka nlelo ae like i no ke koho ana i mau komile hui o na hale 1 elua no na kanawai hou. I Ma ke noi a Sheldon ua kapaeia na rula i n ua heluhelu elua ia keia oleloVe like'. Ma I ke noi a Kaumaea ua hooholoia e kope mai- i kai ia a ,e heluhelu ek’olu ia i ka la ap’opo, Manao o Kenui e hooholoia e haawi ia i I $150 no ke a'ahaka ma ka muliwai o .moalii i ma Lahaina, Haawiia i ke komile no na i hana Imu. Ma ke noi o Sheldon ua ae ia ia e helu- i helu mai i ka olelo ae like e hookaawale i ana i $12,000 no ka lilo o ka Ahaolelo o ka I makahiki lj|58. i Ua hapai ia na ru)a a ua heluhelu elua ia i keia olelo ae.like. Mn ke noi o Kalama ua I hooholoia e haawi in keia i ke kornite o ka | hale a pau i keia la. Ma ka noi a Kamalena ua hooholo ia e ■ kauoha Sn ke komile no ke Aopalapala e < noonoo i ka pono o ka hoonohonoho āna i 1 kula nui no na kaikamahine Hawaii. ‘ Ma ke noi a loane ua hapnija na hana i < hnopanee ia. Lilo ka hale i komite, noho o i Laanui ma ka noho Lunahoomalu. Ua he- | luhelu ia ka olelo.ae like no ka hookaawale ana i na dala rio na lilo o ka Ahaolele. 1 Ma ke noi a Knumaoa. Ua hoopau ia ke i komile, a ua hooholoia e kope mnikai ia keia Biīa a e heluheln ekolu ia i ka la apopo. I Hoopanee ia apopo i ka hora II. I * Iune 17, 1868. I Halawai i ka hora 11. I Heluhelu ia ka mooieio a ua apono ia. Pule a pau. | Hoike mai ka Lunahoomalu i ka loaa ana i mai o lta hoike makahiki a ka Lunakanawai i Kiekie, ma ka manao o Kalama ua hooholoia e pai ia keia palapala hoike, | Heluhelu mai o 6. P. Judd be hoopii tnai | Koolaupoko'27 na e nonoi ana7 ~*v < 1. £ hoopau ia ke Kanawai no na lio kea. ■ 2. Ina i oi aku na holoholona a kekahi i ka lima alaila e anhau in, ina i emi mai ma- I laio o ka lima ka nui b na hoiohoiona aole | auhau ia. I 3. £ hana hou ia na Kuleana, i kukuluia i na hoike mo ka loaa oie i na palapaia alodio. j 4. E ae ia i ka poe mahi i ka awa e kuai aku i ka awa, a e mahele me ke nupuni. « 5. E hoonoa ia na kapa o na alanui no na maauauwa i wahi e hooenaha’ai. 6* £ hoopau ia ka auhau ifio. 7. E hookaawale t* i $IO,OdO no ke alanui pali o Nnoaau. Haawi ia na pauku »3 na komite. * Heiokelu mai o loane he hoopii mai Wai- « lukū 23 na iooa e noi ana, « -koopaa ia ke * Jtanawai e hoopaa ana i na kanaka HawaK * ‘

e hiki ia lakuu c holo wale i iin aina c; e hoohoa ia ka Holo ana. Ilaawiia i ke kornite no na A liahookolokolo. Helnhelu mai o Lainaholo hc palapaja hoopii mai Piina.54 im im»a c noi ana c hnnaia i kanawni no na kane haalele waliine. Haawiia i ke koinite no na Ahahookolokolo. Holnhelu hou mai o Iminaholo he palnpula hoopii «naj Puna' e noi aua e hoopan ia nn auhau e nuhn nei, n o auhan ia ka waiwai. Haawiia i k« koinile waiwai. Heluhelu mai o Kipi he («alapala hoopii na ku poe hanlele wahine a haalele kane.. Haawi ta i ke koiuiU; no na Ahahookolpkolo. Heluhelu rnai o H. L ShehIon he palapala hgopii mai na haole kuai waiona nna Honoluiu e'hoike ana im.ua o haie, ua uuhau kaumaha loa ia lakou, aka aole i'hoomalu pono ia lakou e k« Aupuni, • ua kauma ha loa-ko lnkou uku i ke Aupuni, nple nae. hoomalu pono ia a na Inkou wale no ke kuai i na wai ona. Ma ke noi a Kulama ua haawiia keia i ka unuhi olelo. Heluhelu mai o Kamaiena he palnpnla hoopii mui Punu, Kauai, e noi ana e hnemiia ka auhau alanui. Haawiia i ke komile no na hana hou. * Hjsluheluimai o Kakani he palapala hoopii maj Hana e noi ana e aūhau ia ka waiwai. Haawiia i ke komite waiwai. Heluhelu mai o S Kipi he palapala hoopii mai Hilo m«i, e noi ana e hookaawaleia i $5.000 no ke alahaka rp a ka niuliwai o Wailuku. Heluhelu mai o Lainaholo he palapala hpopii mai Puna mai, e noi ana e hoouoa ia ka ia tna na aina konohiki a pau. Haawiia i ke komile no na hana hou. Hoike mni o Kamalena no ke komile no na Ahahnokolokolo, uo ka palapala hoopii mai Hoholulu, e noi ana e hoolollia ke Kanawai* ho na wnhine moekolohe a hanau keiki, manao ke komile ua pono no ke koinile e noho nei, a e wniho ia keia palapala hoopii ma ka papa. Eia hoi, e waiho ia ma ka papa ka hoopii mai Puna mai, e nonoi ana e hoopau ia na koina o na Ahahookolokolo. Ma ke noi a Kamaipelekane ua apoho »a ka hoike a ke komite. Hoohalahala o Mr. 11 ol 1 ister no ka olelo o ka Nupepa \idvertiscr no ka hoike a ke komile’ no ke koho ana. Aole i kulike ku mea I hoolaha ia me ka lioike a ke komite.‘ * , Ma ke hoi a hapaiia na hano i hoo.pahee ia. Lilo ka hale i komile e noonoo i kn. Olelo ae like no ke koho ana i mau komite hui o na haie elua e noonoo i na kanawni 1 hoomakaukau ia e ka poe Komiaina i kohoia i ka makahiki 1856 Noho o Kahai ma ka nnho Lunahoomalu. Ua heluhelu ia ka Olelo ae like, a ua hoololiia. Ma ke noi n Kalama, ua hooholoia e kope maikai ia keia Olelo ae like, a e heluhelu ekolu ia i ka la apopo. Ua hoopau ia ke komile, ua hoike mai i na hana a ua aponoia Lilo hou ka hale i komite e noonoo i ka’ Olelo aejike e hookaawale ana i puu dal« no na lilo no ka ahaoielo. Noho o Kamaipelekane ma ka noho Lunahoomalu. Ua heluhelu ia a ma ke aoi a SheIdon ua hooholoia e hookomo ia ma keia Bila i hua olelo “me na lilo o ke komite hui.” Ma ka manao o Lopikana ua hooholoia e hoopauia ke komile, a kope ia keia Olelo ae like a e heluhelu ekolu ia i ka la apopo. Ua hoopauia ke komile a ua aponoia ka lakou hana. Heluhelu mai ka Lunahoomalu i ka palapaia mai ke Kuhina Kalaiaina e hooili mai ana i kana hoike no na makahiki elua i pau aku i ka la 31 o Dekemaba, 1857. Heiuhelu mai ka Lunahoomalu i ka palapala mai ke knkau oleio o ka oihana Kaua, i hooili pu ia mai me ka palapala j»oike a kela oihann, a me ka palapala hoike o ka Buro o na hana hom * * Ma ke noi a Kalama ua kauohaia ke kakaaolelo o ka hale e palapala aku i ke Kuhina Kalniaina e hoouna mai i mau kope o kana palapala hoike uia ka olelo i mea e ike ai na luna i ike ole i ka olelo Benlaoia. Ma ka noi a Kipi, ua hoopanee ia ka hana apopo i ka hora 11.