Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 42, 13 January 1858 — HE MOOOLELO BERITANIA.-Helu 33. [ARTICLE]

HE MOOOLELO BERITANIA.-Helu 33.

F; Kt ou ia lakoho l. M. tl I f>03 I®kobo VI o Sekntia, oi« o lakobo 1 o ke keiki a Maria, n ka mea i oki ia yke poo e Elizabeta, ka hooiiinu aupnui. Pn ■ipo ia i ka noho alii o Kuelaui me ka oluolu mai o na'iii a in« na kaunka « pau, a ua ho>>jwla kona aiii ana e ka uhaolelo. Aka, he p|titnu ana o kekahi poe e hoole ana ia ia, |pk»ete ia ke kume o ko lakou manao, a iP:k« hana a lakou. OLoGarei, Lo Kn..iHKlUāai. a me Sir W«lter Rulei na poo o ka Ua hoohewa ia lakou a ekolu e aka, ua kalaia ko l«kou make e ka mea o lakoh i hoopaa loa a nui oa makahiki, TOw kott'a poo Aka, aole i ku kdV a me na lunamakaaiH^mM«M : *«%ia ,mHl«lo' o ka ’ hkie l%|ite»tolika ekokua teiki hhu iih

iho la ia i knna manao. Lawe ae la ia.i ka palapala ia Salisheri i ke kuliiun aupuni, a hawi aku la o:.Saiiaheri ia mea i ke alii. Aole i hiki na’lii ahaolelo ke koho ike ano oia palapala, a nui ka piolōke o lakou. Nana iho la ke Alii i ka pulapala, a kohi) mai la he pauda paha maialo ka hale ke ano. He make i ka pnuda ka men i Imike ia ma ka palapala. Ua kauohn in o Sufokn ka luna ninlamn keena o ke alii, e huli malulo o ka hale e ike ika men mnlaila. Hoopanee kela i ka huli ana, a hiki i k» la mnmua o ka halawui nnn oka ahuolelo. 1 koua huli ana malalo q ka hnle, loan na palla pulupulu, me na lannhu, a me na pahu pai/da. Hoiiu iho la hoi lukou i kekahi kanaka, o Gai Paweke ka inoa, e hoomnkauknn ana i ka puiu, me ke.kukaepele e kuni ai i ke ahi. Pela i loaa’i ka hnna c make ai na mea he lehulehO. Aka, ua huna loa o Paweke ina inoa o na mea i hookumu i keia hana, e manao ana o nalo ka poe ohninu, ilokoo kona maka ana. I mai keh i kapoel h<>pu ia ia. “ Ina » puhi an ia nukou a pnu, a lele i ka lewa, ina ua pnmaikai au.” Ku weliweli ole h*A» in imua o ka ahakuka, me olelo ka hoo-. rry»Mna e hai r ;k<M»a ike ana i n« mea iho la ia, «

ua innii lima r a mama hoi kona mau Waw'ke Elua mea nui ē hoihoi ai ke kanaka i ka hana. I 0 ka loaa nmmni, no kana hai\a ana, 2, 0ka hana me kona mta loaa, tiikt 'ne konn makemake. Aole nae e pono i kekahi kanaka e hann i ka mea e poino ai na kanaka e. £ hoakuka mua i keia mau mea elua. ■ I. 0ka loaa mn' mot, n o kana hana ana, | oja kekahi mea e hoilmi nui ai ke kanaka i ka hana. Ina i mahele pono ia na aina, a hoomaluia na hana pono a pau, i mea e hiki ai i keia kanaka, i keia kunaka, ke noonoo mua, q imi i kana mea e mnkemake ai, oia kekahi mea nui. Aole nae e hiki keia, ka mahele ole oia ka waiwai. 1 j\o ku mahele ana tka xcaiwat. Ina pili ka wuiwai hooknhi i n« kanaka ho nui, alaila, ua nui ka hihia. Ina lawe kela niea, ke■a mea ma kona manao, alaila, huhu kekahi, a pono ole ka manno o kekahi. Ina hana pu na kanaka he nui, alaila, hanu ikaika kekahi a hana uuku kekahi. No ka mea, o ke kanaka hana uukp, a o ke kanaka hana nui, ua like v ko laua uku. Oiu ka mea e molowa ai na kanaka ke hana pu lakou be nul. IiA i maupnpo mua i kela knnaka i keia kanaka, e Hke ka nui o ka uku, me ka nui o lu hana, alaiia, iknika luknu ika hana. Nolaila, aola pono e uku iu ia mai lukou. Poao e kowale *M>okahl.

waiwni, Ua maopopo i keln kauaki, keia kanaka, kona waiwai ponoi, a nolaila, malama no oia i kank. Ikaika no hoi na kanaka i ka hāna, no ka mea, ua maopopo ko lakou. 2 £iu ka lua o ua mea • ikaika nui ai ka hann ana a na kanaka. 0 ka maiu o ka* waiwai loaa, e like me ko lakou makemak». Ina aolu i malu ka waiwaUoaa, ua make hewa k*a ioaa ana. Nolaila, ma na aina a pau, ina ike na knnaka i ka malu ola o ka waiwai, alaila, molowa iakou i ka imi. & like me ke kanaka hana ole nu k« maopopo ule oka l<>aa, peia no keia. Hana oli, no ka manpopo ole o ka paa. Ua manpopo k» pili ana o keU olelo t na kanaka o keia aina. Aole hiki ike kanaka ke hana i loi nui, a maikai, no ka mea, ma* kau iio o lilo, a laweia ka aina. n make hawa ka haiin ana. Aole hiki ia ia ke kanu 1kk ulu, ame ka nii», •me ka ili^hi,.« ni nk laau e ae, no ka me«, «oii i m«lu koM kNMk aole ia i iko ik«1« « iilo «i. Aol« r |m|j ■ kekahi konolfiki, • me kekahi hana ika hale>■« maluh«tO^0«ikai^£kv-. ha mea, he mea lilo ka mea liilii, e l[k« i ka ama « maikal. mMOĒĒĒĒĒmĒĒ ia H,

0 ka inalu maikai o ka waiwai, oia kekahi mea i wj|iwai kuke nu aina a (>au imalnma i ke Akua, a me ka una pom> i hoike mai ai. Oia kekalu ukn n kA\kya i haawi mai ni i ka iahuikanaka i makau nku la ia. Ina ponoke knnaka hookahi, a le malu ka waiwai ilaila. Ina elua kaneka i p«.n •. aole no c malu. Aka, ina pono ka nui, nlaila, ua iiialu. No)aiki, j pono i nn’lii, a rao na kal|ita.kā a pau, e itni > lkn mea ehuli ai na kanaka ike Akua. Oi ka aina ma'ama i kc Akua, ua malu no ia aina; oa ikaika ko laila poe i ka hana, a nui loa kolaila waiwai.