Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 24, 9 September 1857 — Untitled [ARTICLE]

(IE MOOOLELO BKRIT VM\...Helo 15. Ke auia Henm IV. M. H 1399. I ka honpau ana o ka nhaoMo ia Rikade, koho noJakt.li ia Lanekaala, ma ka iuoa o Heneri IV. I k« akoakna ana o ka ahnolelo, un tnaopopo, a«le lakou e kuikahi mnmulio Heneri. Ua mokuahana lakou i elua.aoao, mamuli o ka ohaha o Lnnekasta kekahi. a u amuli o ka ohana o loka kekahi aoao.. Ke kumu ia o na kaua he nui i mokuahana ai ke nupuni a liuliu wale, Nui ka ohumu ku e o kekahi i poe alii, e hoole ana i ko Heneri noho aiii, a na koku'a mai hoi kekahi poe mamuli « He- > neri. O.ka homnaka kaua no ia i keia man ■ makahiki« loihi. I kekahi wa ua ianakila i kekahi aoao, a ua |io hoi kekahi a«ao. Mat hiope iho hoi, InnukiU mai kela aoao, a pio i ihu keiaaoao. XJa kapaia kela kaua ana, k»Ua o,na mee,” no ka mea, ua kohoi i i» ka pua i hoailona no kekahi i aoao. a lllo hw ka pua me ulaula I hoike no > kela aoao ae. .

» NolumetanR i ki M*>i, oole e hiki i« ia ke hele ike kaua 0 kana keiki, Henvri Perci ka mea nana e alakai na koa o Nolumelana. Hele aku kela ehuipu me kekahi poeo Wale, malalo oGlemiona kolakou luna koa I ka hui ana o keiii poe kaua elua, kukala ae la hkou i ko Inkou mau mea e houkaumahaia «i e ka Moi. I ka loh'e ana o Hencri i keia kipi ana, makau iho ia kela. Aka, ua makaukau no la e hoouka i ke kaua me na koa ona i hoouluuluia no ke kaua ma Sekotia. Wikiwiki ae la ia e hele aku me ia mau koa a iiiki i Sjb~ rusl>uri, kahi i ak uikoa ai na enemiona. 1 ke kokoke ana o ka poe kaua, imi ae la na’lii kipi i kumu e houkuikahi ai. Aka, iloku o ka ahaolelo ana, lilo ae la na olelo i hoopaapaa ame ka uuku wale. Nuku aku kekahi aoao he kipi a me ka huopunipuui. Olelo inai hoi kela anau, he hookaumahu a me ka lalau wule iko hai aina Ua like pu na koa o kela aoao a me keia aoao, he 12 paha na tousani. He uui ka huhu o lakou a pau, aohe mea nnna e uwaa mawi.eua. Nulaila, hooukn lakou i ke kaua. He nui kn muke iloko u if ka ia ana,- no ka ikuika oka inanao e kaua. Uh ike ia o Heneri me kana keiki e hele ana io a ia nei e hooikaikn ana i na kanaka e kaua ikaiku. Ua eha o Heneri o pio i ka pua i panaia mai a ku ma kona papalma, aole nae la i hualele ike kahun kaua. Pela hoi o Henen Percii ka mea i lanakila ni ka Moi, a hee aku la ka i poe kipi. Make iho la ia la na kanakn ewalu tansani. He nui hoi nn’lii i inake ia ta. I ka wa e kaua anu lakuu, ua ola ka mni o Noiumelann, a hele mai me na koa ona me ka manao e ina kipi Ua pau e nae lakou i ka hee. lohe kela ua hee lakou, hoihoi aku la kela i na koa ona, no kn hiki ole ia ia ke ku e aku i na kna lanakila e lehulehu mai aua. Hnlo aku hoi oia a pee. Aka, no ke iiIuhIu ikuika ia mai mahopeona, holo kelo, a mihi imua o ka Moi, a nni aku e aloha inai ia la. Kala mai ka Moi i kuna hewa. Ma ia mau mea, ua pau ka nuionapilikia 0 Heneri, a lana kona manaoe nnhomaluhia ana oia ma ia hope iho. Hana oluolu aku no ia i na’lii a me na kanaka ona, i alohaia mai oia e lakou. Haaleie no oia ina bo»koikoi ana t hana’i mamua, a iilo i alii hoomaiu maikai Ua ae mai nb oia i ka hale lunamakaainnna, e luwe i ka mana e ho>>punopood i ke dala o ke aupuni, mn na mea i aeole ia h na’lii mamua. Iko lakou hooholo ana i ka Bila waiwai, koh» no lukou ina kahu o ka hale-waiwai, a e l.oike mnkahiki mai no i& lakou i ka-haawi ana i ke dala ma na mea 1 oleloia iloko oka bila. Kau lakon ina kanawai.no ka hoomalu ana i na ohua o ka M»i, a hoohoto ia ahaolelo i na kanawai e malu pono ai ke aopum mamuii o ka MoiAka, ia wa o hoohoponopuoo ana k« Moi iloko o kona aupuni, lilo ae la o Henen ka hiapo o ka Moi i mea hana kolohe nui waie. Aole ia i ho6)»he i ka leon kona makua e nohn Aule ia i manap ike kiekie o ki.na «T<nho ikdlaikekehi,poe hoa lealea. i poe hele Ulau pu. me ia iloko o \ kipDiiānii;« pod»Iatni.;cD^.Jtele : iwb k« al«hoopakeleia lakou. no k* mea. uaala* :: ■;■■ ■ :; : v.

no ke kolohe. Huhu no o Hentri opio iua lu* „ nakanawai ia, a kui ahu ia la iloko oka aha. ; No keia kui ana o Henen opi», hoopaa iho' < la ka luna ia ia, a hahao ia ia iloko o ka ha* lepa.ihao. A lohe ka Moi i keia paa ana o kana keiki hiapo iloko oka halepaahao, pane ro:<i U» me ka hau'-li, " Pomaikai ka Mol ’ nona k« lunakannwai ikaika, makau olo I ka hooko kanawai inalima o keīa lawehala, aua * pomaikai hoi oia nnna ke keiki e hoomanawunuianu i ka hoopai ia no kona hewa " He oiai» no, kakaikahi wale oo nt luoaka,nawai o kela manuwa i makau oie i ka hoopai i na'lii i hewa. He poe k<>kua ka nul ii na lunakanawai o ia manawa i na*lil iloko o ko lakou kolohe ana a meka hookaumaha mm. Nolaile ke kaulana iua o keia lunukanawai hoopono. \ Aole liuliu ke ola ana o Heneii IV ma ia hope ih<» E nawaiiwali ana kona kino ia muu mnkahiki i ka mai i kau mai ia ia iioko o ke kuua ann, a mona pilikia ona* 1 kekahi wa ua popule oia, a mahope iho, make iho ia kela ina Winekeaa, i ka makahiki uoa he40, a i ka 14 o kona aiii aua.