Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 11, 10 Iune 1857 — HE MOOLELO BERITANIA – Helu 2. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

HE MOOLELO BERITANIA - Helu 2.

Ke au iā lf iliaina 1. j I ku mnkaliiki I••(» >, ll! > hoūleiia » \N iliama j 1, no N’neem«mli, i k i pa|»*ilē alii, i Moi n»l Hniliuii». tn.'ili"('e. iliu 0 k‘ma iaiiakila ana! maluna o Hamlil ■ .Me ka liana olu.ilu i ke-' kaln wa, n me ka h >okamnalia i kekalii wa, ■ ua honpaa oin i ke anpnni o Beri(ania mma,l a no kana man keiki inaliope «na. A nialie iho la ke aupūai uiiini'i.li « kona lioom ilu ana li ii hou aku ia ia i N• •reuū»udi, e lum> iiiaha ni me kona poe. k.iiiaka ponoiN^ 1 ka ua'i liala aku la o Wiliama i Xoremamii, olunnii iho la na kamaaina o Hei ila-, nia, o |>e 'elii i na ma iliini a pan, e liookau- J iiialia ana malima o lvikou. Kolio lakou i ke-1 Ualn ia Sai)»iii, i ka lioin'piile, he inanawa 'i ■ nnik.uiknn ol'* m nn koa i ka lak'Oi inea kaua. ;• Aka, ii ' ka hoi koke aoa inaio Wiliama, hloj k" lakoii manao i mea o|c. Mai ia. manaw.i. ino -knemii la ka inanao o Wiliama i na; k oiiik i Bcritania, iiie he pne enenii la noiia.i Hniia iho la ia i na pa kiina lie nui iloko " Hmilaniii,’ a lioOnahelehele iho ln iii i iia iiina i o lakoil he mii, ma ka puhi an;i i na liale ii |i*i, a iiie ka Hao wale i ko l;tk"U mau' holo- : h'ihina. a kipaku aku I:; i na kanaka « l|<»B*| ine ka (lihu"t* i kiilu e. Lawe ae la li"i ia i> na aina o ka po<* iilea aiiiii, a huiwi ako la ij k"na pie luoa koa. Oia ka ho kumo aiia i na ohana alii o Beritaiiia, a hiki i keia ioanaoa. 0 m kupuiM " na ohana nlii Heiii.iiina e iioho nei, he poe lnna koa o W i'lamii I , mai N’oreinaiitli inai. Mai la iminawa mai , na hlo na kāmaaina i poe ilihune, aina "le, i lio'iwuhawaliaia e na maliliini e noho laiuikilā ( nna iii ilnna o liikou s j V | f ela h"i na lumi kiiliniiapule, he.poe : inali-i hini wnle lio lai>mi. ii malalo ilio p lakou ua; knlinnapiile kamaāi a. A pna> ke aupuni ia Wiliama; a loaa mai ka maluhia ma k" ahookaumaha ana malunn 0 na inea kue a pau, mnnao iho la ia, o iPilio pnmnikai, me ka hoomaha i na mnkahiki i koe n kona oln ana. Aka, ua knhihewa wale ko knnaka manao. Ua loua ia ia ke koe 1 kona Imomaha iwaenn o knna poe keiki po«oi, Ekolu ana mnu keiki knne,, n Rohaia. o Wi iaina a me Heneri. He ahi hookpa o Robaln, e like me kona makua; aka, ua ponoole kona naau, he huhu wāle, a me ka manao hooliaunael’e, a me ke kue i na kaikaina a ka makunknne nnn. I kn wa e lea iea puai na keiki, kioaku lana kaikaina i k« wai maiuna o Robatn, n no kona hnhu h a ia hua, unuhi.ae la in i konn paiiiknua, a lele aku la ia l«ua e pepehi in laua. . Mai make hua ia Robata, a ua hoopakeleia nae i k» Ukou makuakane. la po no, holo malu nku »Rob«ta me kona mnu kanakn i Noremandi, i #• ka manao e lawe i ka pakaua alii ma Rom . e: kipi i kona makuakane. Na kn f*u.a o ke kiaaina ma Kouena i h' olilo ■WkOlo ona i men ole, i kona panipaa ana fg*|Hika o ka pakaua, i komo ole ai o Ronae i pau ka huhu o Robnta i k>ma na kaikainn. Hooakoakoa ue; ikphkpoe mnkamaka, na’lii Not hoohuli ae i ko luk >u manao mukipi ia Wiliaioa i kona makuaA mahope lawe mai la o WiH-

ama i nn koa kiuia ona maj Fuiel ini a Xon*- / m.'iiiil , a hoopio iho la in i ke kipi :ma o l.ikou; ■ Ika pau ann o k«*ia kau.a,. nnke i*»o I i ke| aliiwaiiiiio. oMiilileia, ka inakuawahine oj Robat.i ma., A ia wa iho, lohe o W’i.liama,| he haiioaHle kipi ma N"remiindi. I ko"aj h'ilo iiiiii iliila. e kiiun ho»i, liiii'a iiiai iii ia in,i i) ka Moi u F'āiain ke kumu o keia . hāuhaele | ho%aoir o kouā .uiua .no kona mak-ma.ke e hoonaWiihwali in W iliamn, mn ka ho.uiiokml ahaiia i koua nupuni. Huli.u loa o\\ ihāmii j i ka Moi.o Farani. a hoounn aku i ka olelo ia! ia, “ Fi puhi ana oia i koiia nupuni i ke ahi” j I mea hooko i keia olelo, hooakoakoii aej la ia i ka poe kaun uui, komo aku la i. koipi i aiua, e liao ana i ka waiwai «> F.iraui, a e p.'ihi ana iim .kuianakaiihale. Akā. i kona liele ana maluiia o kona Ii<> kāua iloko o kekahi k'ilniiukāuinle i puhiia e ia, ku iho la ka'\yawae o. ka iio' iiiiiloko o ka lelni, wein, a , ■hikilele iho ia i ka eluy o kawawae, a ei>ā ■ hm ih" lii « W’iliauia Miahi "i o ka nolio.lio., j ā inni ilio la. A halaTkekii(ii iimu lu., muke ; iho la ia i lle alii hnokaumaha nWiiiama 1. He nui’ loa na kiinaka i make ia ia ilokoo kona kaua ana. He nui Imi kn poe i pilikia loa ika la-l wo wale n o.ko lukou mau nina a im* oa w.;u I wai. IMa ka aiiia n uie ka waiwai nui konaj man io, ao ke kāili wale ,kn uien e lona’i i j kohii ināniio ana Oia ke kupuiiii o kekaiii | mooalii o Bei itauia. nmi ia manawa mai a j hiki ia nei, he Ht)I) na makahijd. Anhe naauao o kaimka Bai ilānia <> ia ināimwa, he iiiunipo im, a me ka hookauuiaim wale ke; iiiii), 0 iiii’lii walo iu> kii poe luea aiiia, e j uoho anā ii 'ko o na pug kaua me- na k >a a me ka (muolmno 0na makaaiim, ua nolio! aiaiiin maliope o na’lii Nn lakon i nmhmi.i a hookup((l ikh lakou waiwai i nn’lii. 0 na' ’lii wule no im luim hoomalu, hnoknl"kolo,: hookāumalm, a auimu wale. Pinepine ke' knuii ana •> kekahi nlii me knhi alii, a iloko nl ia hmu kāua, uu pepeiiiia na makauina, a hao ia hoi na waiwai o lakou. - . . Ma ka hiiomaiin, ho poe Kalolika lakoū, a me im aupuni a pnu o Eumpa, Nuika ikaika a me ka wāiwai o nā kumu Kaiolika oin manawa Aka. no'e. i aoia na kanaka ika olelo a ke Akua, nole hni i hoolalmia ka Rnihnia ma ka nlelo Beritahia. Ma ka olelo Roma wale nq ka Bailialn. A o- na kHhuna wale no i ike ia olelo. iNoluila paha ka naaupoo kanaka.