Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 9, 27 Mei 1857 — KUMU MANAU. [ARTICLE]

KUMU MANAU.

Heaha la na haua a kn Hawaii nei e hana ni i na Pake e noho ana ma Hawuii nei i hoohuli ia ae.ai lakou mai ko lakou auao Pegana ā i Kristiano oiaio, I Ua hoomaopopo ia paha ke ano o keia mau hua olelo Pegnna a me kn Kristiano, a me ko luua kue ana paha kekahi i kekahi. Q ka Pegana, oia ka mea ē noho ana iioko 0 ki pouli aaki o ka po. A o ke Kmiiano oiaiohoi, o lakou no ka pne e noho ana iluko d ka malainala e niahuahua mau ana i ke awakea lo'a. Ina hoi i hoohalike ia paha laua kekahi i kekahi alaila e ikea ae nu ko laua kue kekahi i kekuhi. K like hoi me ke kue ma o ka aiia i ka wai ke huipuia lauu ka pono hui ine ka hewa, a pela aku. Nolaila ma ka ninau’ ua hiki ke noonoo mai i mau nonnoo. Mahi. Henha la ko na Pake hemahema? M'ia Na hana a līo Hawaii nei e hana’i. Mahi.'Hiuha la na hemahema ona Pake? Aole paha hemahema i na mea o keia ao oia hoi na men i ike maka ia. a he mau niea hoi o oluola ai k» lakou noho ana, Ina e nana aku ika hapanui ona Pnke ma Honolulu, a me Lahaina a me na wahi kuaaina no h«i i ike ia.n» lioi, he poe hemahema <>le lakoii i na niea » keia a», pela no 1 na Pake a pau p nuho mai nei ma keiu muu Mokupuni. | (a ) A ina pela. Heaha ta auanei ko lakou hemuhema? O ko lukou ike »le i ke Akua niuio, oia aunei ko lakou hemnhema nui, iio ka mea, ke hnakua m i nei lnkuu ina mea I e nui kupono ole ke hoomana ia. 1 . Penei paha. Ina e liele kekahi kanaka i ka waonahele; a no ka lehulehu loa o na ahinui, nolaila hili oia a lalau hoi; eia ke kumu o konii ike ole i kona ala. Peln no keia poe Pnke, no ko la|knu ike ole i ke Akua, nolaila ua lalau lakou; a inā pela o ka ike ole i ke Akua, oia kekahi hemahema 0 iakou; #• («.) Kn lakou hoomaopopo ole i ko lakou hemahema a lakou i hana’i No ko laknu ike »le ana i ko lakoii hewa Iho a lakou i hnna’i, noiaila he hemaliema qui |a qo inkou nn ka mea, aole no e hiki ke ike lea māoli «e i ko lakou hewa no ka mea, o ka luna « ke Akua il»ko o lakou, aole lakou 1 hana e iik* me kona kuhikuhi aua; aka, hoopi» lt«hu -ia, a ‘nolaila moīeuia no kelu (it)naikfhjila. aoie ikfjka k»na kue nna i ka hewa) aka, in kajMi« nui e pau ai keia hemahema. el» Bwb«la no ia. (».) Aka, o ka Baihala no ke kolu o ko lakou hemahema, no ku ik« ole. Me keia hemahema rto na Pake e noho mai nei i keia manawa, m« Hawaii oei. Ua ike no paha luk»u t ka Bu'bula, aole pae hlki aole hoi i ik«,i n« Kaouwai 10 o|t«iAkuv v &lehi»viakpu i ike i ka waiwai o ka »iib«J»,Jtan»ea nonu kahoike ana mai i ke ola maa AM o ka Uhane, ka haule ana 6 ke kaahke i U hewa. "'\ik ika mea hoi« Muffea Mke kauaka me keĀkua. ,■ —, , Anle no hoi lakou i iM |\ Qt J||qoolalo be noi wale i'ioko oka HaihaU, — K« pomAikai hoi o ka po*»tntoio i k* ||g|^ :■ Na hau« A.k® Hej|eii $$ * aa Pake i Mu4itib «ī Wki |

A ina ua hemahema lakou, alaila o ka po* no e kuhikuhi aku ia lakou i ke Akua oiaio, i pau ae ka moowini o ko lakou noonoo hrp<> aoa, a iike me ke kanaka iwaena o na pilikia. ponakokua ia ia, i pakele ae oia mai kona pililM ana. Pela no i naPake, ka poe i ike ule iwe Akua nui. £ lulukulii pono aku i ke Akua oiaio, ma ka iaai kona Akua ana; ma kana mnu h»na a paula m« knna olelo ao hoi i hoike ia mai A il p kokua mai-ke Akua, alaiia g pau ae no fcia hemahema; e kau ana i ka poe Pa«, ē noho ana ma keia o Hawaii nel ' {*.) ®ko lakou ike ole i ka moleū. S No kalakou ike ole.ana i ka Palapala Hemolele. I - Eia ktena kanaka Hawnii nei e hana’i, e ao aku iialakou i kaawale loa aku na hua o ka hewa |iai o Inkou aku, e wehewehe mohnla nkiilhoi i na mea pili hohonu ma ka Baibala, i ina i kokun ia ka hana ana, e pnu 11,0 ka henmhema e ili inai ana maluna o keia poe Pake a pau. Ua ike ae hei no hni kakou mamua, aole hiki la lakou ke hoomaopopo i ka lakou muu hewa i hnnn ai. (i) Oia kekahi hana oka hoopau i keiahemahema. E kuhikuhi mnhala nku no iloko o ka Pailapala Hemolele; no ka mea, malaila ka mokolukolu a me ka hohonu o ke akaka ke huliia maluila, nlaila e pau ia ia hemaheina o keia poe Pake, e nolio maHina i keia Pae Mokn. E liln hoi ko Hawaii nei i poe kumu hon-. halike no na Pake, E noho pnno lukoii imua o lakou, e kuai oluolu, e olelo oluolu e hana olu"lu pu.e hana Hoi i nn hana pono imua o lakou a a ina e hana ne ko Hnwaii nei, alaila e lil>> no ko Hawnii nei i kumu ho<>halikc maikai no kela pne Pake, a e hoohuiiia ae pahn lakou mai ko lak<>u aono pegaha ai ke Keristi»n,o. Ein hou no h»i 0 ka imi i ka mnlu like, oia ko ke aloha aku aloha mai, ka hana pono aku hana pono mai • Penei oaha. Ina aia kou hoa i ka moekoloh>* ana, a e aihue nna. ■ Heaha la auanei kau e hana’i, eia o ka hopu nku ia ia, me ka olelo aku, ua oki! ua okif niai lawelewe i keia men ino. Ina hni he kokoke pilikia kou hoa, e hoopakele aku ia ia ke hiki, n me ,na manao e »ku no e pili ana i keia manao o ka malu like, O ka pule oia keknhi hana kupono a k<> Hawaii nei e hnna aku ai, i na Pake. No ka mea, me ka pule ko kanaka kamailio pn ana me ke Akua, a inn e hnolohe mai ke Akua i ka pule a k<» Hawali nei; alaila, e hnohulim ae no lak"U rpai ko lakou aoao Pegana, a i ka aoao Krisiiano, ka mea i makemukē ia hoi e imi. Ma keia mau mea i wehewehē~ia pa mohala ae no; a ua ma<>p''po hni kn oiaio o na hana e hoohnli ne ai mai kn lukou aoao hemahenia, oin h<>i mni ko Inkou aoao Pegana; u i ke Kri»tinno ka mea i makomnke ia. Na KAPALI KALANIKILO. Lahainalu.na, Mēi I8pt ‘ ,