Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 52, 25 Pepeluali 1857 — NO KA PAU ANA O KA BUKE MUA. [ARTICLE]

NO KA PAU ANA O KA BUKE MUA.

Eia mai ka Helu »52 o ka Hae Hawaii. A 6ia no ka pnu ana o ka Btike mua o ua pepa nei ; a holaila, eia ka.manawa kupono ia kakou, ke noonoo i na mea pili i ka Hae t no ka makahiki i hala. G ka nui o ka poe Inwe i ka Hae i ka makahiki i hala, hc 2,400 no ia; aka, he 2,000 wale no ka nui o ka.poe i hookaa p.ono mai i ke dala ho ko lakou mau Hae, a o ke koena, he $400, he poho wale ke Aupuni no ia mau .dala; no ka mea, ua laweia ia mnu Hae me he aihue la. A no keia lawe wale anu a me ka palaka o kekahi poe, ua kauia he kanawai hou no ka Hae t oia hoi, “ O ka hookaa mua i ka uku, alaila e loaa ka pepa. ” He kanawai paa no ia, a ua maopopo iamakou, ho kanawai kiipono keia no na kanaka mnikai, a oia no ki poe noonoo a hana poloiei, a oia. no hoi ka poe makemake nui i ka Hae, :ft.e loaa ka waiw ai maloko mai o ua pepa la, Aka, o ka poe i lawe wale i ka Hae mn ka hookaa olo mai i ka uku kupono, oia no ka • poo naaupo e liko me ka poe lawe ole i ka Hae, a he poe aea wale kekahi, i o a ia nei, ino ho mau holoholona la, e imi ana i na mea e ai ai, he mau ka ilihune a me ka naaupo o lakou. He oiaio keia olelo a ka pbc kahiko “ O ka pohaku kaa, aole c pili meia ka lepo momona.” Pela no kc kanuka aea wale, aole o pili meia ka waiwai. JVo na mea t paiia iloka o ka Hae. O na manao nui iloko o ua pepa nei, h.e mau manao in e pili me na oihana o ka Mahiai a me ka Hoonaauao. Aia inaloko na olelo akainai a ko k'akou Moi e paipai ana nu ia mau mea i oleloia maluna, a ua olioli ko’u manao, ke lohe mai, ua mahaloia kana mau olelo e ka poe nniruno a me ka poe ponoo ka aina. Aia no inaloko na miinao o ka mea Kiekio Ij. Kumehameha, a me Limmkaika, na hoa kuka a me ka Peresidena o ka Papa Hoonauao, aia no hoi ka maua mau olelo h.epiahema a m* ikai iki paha, no.kela mea kem moa e pili me ku pomaikai o ka lehulehu, a me ko Auiuini o ko Hawaii nei pae aina; a me na mea|iou no na nina e mai; amai hoopoina i na mahao o kela mea keia mea i kokua inai i ka lunu hoopon<*pono o ka Hae, he mau man&o maikai na lak- u e paipai ana i nu kanaka e nolio pono a e hana me ka noonoo a me ka pololei; n ua piha un pepa nei i keiu mea mnikai, rne he mau mea ai nauu. a. ina e ai kekahi i keia wahi ai a maona konanaau; aJaila e uIu mai maloko ona iln> f he iiiau mnnao mnikai a kupono no kona n.*ho nna n Ii6na ana no hoi. Pela no; a ua'maopopo ia knkou, oole nrle ka //oe Hawoii o 1851) i ka liua ole. Ma keīu Apāna keia Apann o ka ainn; ua h mai ko makou mau kokun, he miiakaala kn poo lawe i ka Hae, ua holo ka lakou inaii hana: ua mahu&hua ka mahiai aha a noi na'hua 9 j i (oaa i na knnaka hana mo ke ano noonoo a,j ue ka hoomanawaoui. {

Pela. no ma Waimea, ā me Kolon, Knuai; pela no ma Maui a puni, ame Molokai keknhi, pela no ma kekahi mau Apana o Hawaii, o Kau, Kona, Kohala, a me HamaKua. Nui ke kopea me na alani i kanu ia ma Kona Hawaii, i*a makah.ki i hula’ku nei, nui ka ualu kahikl a me na akaakai ma Kohula, a nui n»> popapa ma Hamakua. Ma Maui, ke holo ka hana a ka poe kanu i ka huila; nui ka aina i inahi ia, he 2,000 na eka ,a keu paha i kanu ia i ka huita, a ke ulu maikai nei no ia. He hana nui keia, no ka huita, aua akaka I««a ia kakou i keia wa, aole he kanalua i koe; e hiki ia kakou ke mahi i ka huila, ke wili i ka palaoa, a ke hana'i ka berena no na : inoku,; Ile hana nui no. He $5(f,00D, a keu paha, ka nui o ke dala e pili me ia hana.

Eia hoi kekahi mea e waiwai ai ka aina, o ka hana i ka bipi miko ika pāakai, ke*hana nei o Mnki ma i ku hipi miko maikai lōa, a nui'ka makemake o na Kapena moku i k e?ia hipi, ua oi aku kona maikai mamua o ka bipi nb ha aina e mai. ;

Nui na manao i koe a’u e makemake.e hai aku; aka, e luhi paha oukou i ka heluhelu, a nōlaila, ua pau, Eia wale no i koe, o ka olelo aloha i ka poe lawe i ka Hae Aloha oukou a pau, eka poe luwe i ka Hae Hawaii, ua hala kā makahiki hookahi o ua pepa nei, a ua Hala namea a pau oia makahiki; a nolaila, ea,. mai hoopoina oukou i na mea i ao ia iloko o ka makahiki i haia; aka, e haalele in mau mea a pāu, a e holo inua oukou a e.imii ka pomaikai o keln makahiki e hiki mai ana. Aloha oukou. • J. PULA.