Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 40, 3 December 1856 — KA MAKERELA. [ARTICLE]
KA MAKERELA.
He ia maikai ka Makerela; ua ai na kanaka Hawaii i keia ia. He ia kupanaha nae keia na kai o Am. Huipuia. I kona manawa, paapu loa ke kai, a alo ae ana kokoke i ka ili o ke kai; aole hohou i lalo.I kekahi manawa, aole apo iki. Piha loa ke kai i keia ia, a kuu ka lawaia i ka makau, aole apo iki; a hala ia la, ia mau la paha kuu hou ia ka makau, o ka apo koke no ia, a lawe nui ka lawaia i kausani a kausani i ka la.
Eia kekahi; i kakahiaka nui, ka wa puka mai ka la, oia ka wa apo ka Makerela i ka maunu; a e napoo ana ka la kekahi. Kuikahi na Makereta i ka apo ana a me ka haalele i ka makau; me he mea la, he alii ko lakou, e olelo ana, “ e apo,” a e olelo ana hoi, “ uoki,” aole apo, a hoolohe like ka ia. He mea makau ka ka Makenela i na mea kani; ina kani ka pu, o ka nalowale koke iho no ia ilalo. Ua pili loa keia ia i ka aina, aole i loaa ma kai loa. He ia kupanaha ka Makerela.