Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 30, 24 Kepakemapa 1856 — KA HELE KAAPUNI MA HAWAII. [ARTICLE]

KA HELE KAAPUNI MA HAWAII.

Helu 3.

? Luhi kn hele ana nmi Kona a Kau no kv alanui ole; piiikia na wawae i na pohaku . oiui; eha na wawae, luhi ke kino, a kauma- ■ iia ka manao, no ke alanui ino, loihi, wai *»le f hale ole; » hiki i Kahukualaila, hoomaha 1 iki a h«>oIuoIu i ke kino i ka wai a me ka'ai. | He wahi aina oluolu o Kahuku; he aina kulo, a ine ka ualu inaoli, a ine kn uala kahiki, ke kanu ia; akn, eiu ka hemahema oia aina, aole kanaka, uuku wale no; aole kanaka noonoo a me ke akainai a me ka iknika; ho'-kalu, a ehia paha kanaka noonoo iki, » TTtr»-mii o na kanaka o r ia wahi, ua nele maoli lakou no ku imaupo, » me ka palaualelo. Noluila, aole lakou e hiki ke kuai i kei» aina maikai, 110 ke «lala c»Ie.—Nui ka aina mahiai maanei, a nui no hoi ka aina holoh»»lona; a in» ua pau ka nauopoa me ka palau alelo o ko Kahuku poe, ina ua )ilo koke lakou i poe waiwai maoli. Eia kekahi mea maikai ma Kalmku, o ka halepule hou. He hale poliaku a maikai ka hana ana o keia hale, ua mahalo uku au i ka pne nana i hana i keia hale pule. i ke kakahiaka o ka la 17, oia ka poaha. hikiaku.au i Waiohinu, i ka hale o Rev W. C. Kipiiimna.—O ka hele ana inai Kooa a Kau, ua like me ia ka hele ana o ko i-eraela poe ina ka waon;ihele; a hiki i ka puu kokoke ma Kiolokaa, a nana’ku )a » Waiohinu, ka aina oluolu » ka maknni umlie a me ka wai mai ka mauna mai. a me ka haie pule pohaku, me ka hale noho ai; a kn nana’ku i keia kii nani, me ka inanao, malaila uo ko*u makamaka aloha nui, a inalaila i»o ka wai uno, ka wai inu a ine ka wai auau, malaila no ka ai maikai a me ka moe nolunolu; olioli loa ko’u naau, pau ka eha o na wawae, pau kā luhi o ke kino, )>au ke kaumaha o ka manao, a holo mama no an me ku j»anao e loaa koke ka pomaikai oia waht pilikia ole. —-Pela ka hele anu o i.a keiki a ke Akna ina ka waonahele o keia ap, ke hele nei lak«»«> me ka eha a me ka luhi. me ke kaumaha a ine ka pilikia, ine k» pololi a me 1 ka makewai, me k« mui a me ka waimaka; 1 m« ka makau a me ke kanalua, a hiki i k« ■ mulūoni o ka t*ake; a nana’ku la ma kela aoao, i ka poe aahu hinuhinu Hoko o fce hdannkauhaU o ke J$kna\ alaila, pao ka makau a ine-ke kaoalua, pau km luhi a w»e ke kaumaha, a kikoo aku 4a i ko lakou ihau lnna me j ka mawao iana £ komo kokeiloku o ia wahi i he«nol»*l6. Nui Ww aloha i keia aina, o Waiohim». — < £ia ka «nrhi npho ai o Kini, ka mea » «lo-l hanuiia, a maaoei no ke kopapau okana keiki liiii», a ua make ia laoa, wa make kn |»ua 1 knau kino, a ke moe nei kekahi ma Waiohi bu, a ma Kalip«»n«a no kekaM; aka, ke ola be» ko laua mau akone hemolek ma ka lani, j n keooho p» ne» Uin nwlaihk mopo na anela, 1 me ka olk>h e hiki ole ke kai ia *«. I A<4e »eie ko Kau poe'i ke kaaM Ole i keia } w*. Ho kami» mauli o Kipimaw»; 0 ik»ik«n

no laua i kela hana keia hana maikai. Aneane like o Kipimana'me Kini, i koua ikaika a me kona mnkaala a ine koim hoomanawaj nui ana — Ua «kamai oia ma kela hana keia - hana maoli, a me ka hana miaionaii no keka- ... ■■•/..; ,■■■■ i Eia kekahi hana nui a laua, o ke kula Beritania—O.ka nui o nu haumana iloko oia i kula, he 50, he mau kekahi a - ine oa mea liilii np hpi. i He kula maikui no keia—Ua ikoika np aa - kumu :i akauiai no h»»i —Uamakaaia oa hau- ; mana a nui ko lakou makeinake i ke kula.— i Ua pua na kanawai o keia kula e like me na . kuiu inaikai ma Amerik«i Huipuia, a uu «oa.luenaia nu kanawai e na haumanu. i U& holo ku hunaiiuko o keia kula, hikiooi i kekahi haumana ke heluhelu i ka olelo . Hei iiania u like me na haole; a ua akaka ia lakou ke ano o ka inea i heiuheiu »a. —1 ko’u . manao, ina uu uiau keia hann no na makaUiki ekolu paha, inu ua loaa mui, mailoko , in»i o ia kula, i mau kuiou kula Beritauia, t kumu iuakaukaii, akainai a me ka poioiei no hoi; nolaila ea, e hoomunawanui oukou,e nu kuiiiu a me na haumaua o ke kuia Beritani» ma Waiohinu. 1 ka lanoa: oia ka la 21 o lulai, hele aku . la au i Kahuku, e lioike i na kuia o kelu ao- , ao o Kau —2 kula wale no m& iu wahi. Ke kula o Kanekapua rna Kuhuku, he 30 na hamnana.—Hc kuinu hou o Kanekapua. a i u ke kuinu mua, he kanaka inoluwa a me ka . laiau; nolaila, ua lilo ke kula i inea ole.-— Aka, i keia wa, ua hooinaka hou ia ka hanu iioku o keia kula, a ke nana’ku, e holn no ia uia keia hope akn.—Eia kekahi hemahenm o ia kumu, o ku ikaika o k<mu leo, me he ; inea la, he huhu, a ua pono ia ia ke hoolu<>lo i kona leo, o pilikia na keiki liilii i ka makau. , No ke kula o Kam&na, Kahooio* ke kumo, 2% i>0 haomanH.—Hemahemu loa keia kula, aole inakaukao na haunmna i k.i heluhelu, elua wale no makaukau iki. pela i ka Heiu uiiau a m« nu mea u pau; a ua hto ia keiu kula i mea ole. No ka palaka a me ka uauupo a mt! ke alohu ole o ke kumu, keia hi - mahema nut.~ Heuha ka niea e hoopau ai i na hemahema o na kula Aupuni? Eiu ko’u manao. loa uu lo&a na maikai, ina ua pau koke na hemahema o na kula. Nolaila eia ka nioau nu» i keia wa; mai hea mai na kumu, maikai no ha kula o ke Aupuni nei? E ka poe inakeiimke i na kula, kokua uiui oukou, o pau na kuia Aupuni i ha kumu ule.