Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 24, 13 August 1856 — KA MAKE O Z. KAAUWAI. [ARTICLE]

KA MAKE O Z. KAAUWAI.

I ka po aliuia ilio nei. oia li.oi ka la 8, make oZ.Kaauwai.ka luna kanawai kaapuni o Maui Komohana ; ma Makawao kahi i mako ni. Ua loihi kona mai ana. Ma Honolulu oia mamua oku nei n mai no ; he wela, he kaumaha ke poo, a nawuliwali maoli; pohala ae, a hoi i Maui. me ka mauao lana. e ola ana, Ua mako ka I •Aolo pau i ka pilapalaia kana moolelo i k’eia la. Ua kamaaiiia no nao au ia ia ; un noho pu maua raa Wailuku ; na luuna pu ma ka pono o ke Akua; ua hana pu ma na hana maikai a pau mn Wailuku.'mai ka makahiki 1334 a 1840; ua imi pu maua i ka olelo a ke Akua, n ua hoormyia pu ia ia me ke aloha a ine ka olioii maoli. He hoaloha a Kaauwai no’u; nui ko’u aloha ia in; a lohe a» i keia la ua make. nui kuu uo ka halawai ole o pnaua ma keia ao ; uka, ua Inna ka manao"«Si halawai ana ma ke ao

pau ole. la’u i noho ai ma Maui i Kinohi, o woi ke kunaka o Hoapili?oia kona hope ma |ca oihann Kiaoina. ’ la ia kana haha, naha e iuhau i na kanaka a nana no e ohi i k?da|fa£ amo ka wniwai. Uamanao nui o Hoapili ia ia; no ka moa, he kannka- olulolu, n ma kn* nana ku, ua kana polalei. 4Ja aloha na kanaka q Maui ia ia; a kaapuni oia ika aina, e hana i ka hnna a ke kiaaina, paipai nhhoi oia i na ma ka pono : c imi i ki nanuno, c huli; i ka kc Akua olelo, me kal hKlamn, mo ka haalele i na mea ano iao i> p&u. Ikaika o Kaauwai ika paipni ia wa ; t a no ka oluolu o kana olelo ann, paP jelo hui na kanaka ma kana olelo, a h'uli mā ka pono. Ikaika no hoi oia ia wa, i ka imi naauao nona iho 1 ? he kannka inakua no t hele nae i ke kula, i kela la i keia In, e aoia ma ka 4ielu, ma ka pnlapala lima, ma ku hoike honua, ma ka Huliknnaka, ma ka B*iba1a ik pela ’ku. . Aole oia i malowa i ke aoia, o Uko kekahi poe ; onolaila na toam.ia iu kekahi maa hana kiekio me ka hnnohan<4 • * ■ ’ m . maloko ke aupuni. Ua kohoia oia i luna hooha kuleana nina ; ā hana oia malaila ; 1»« kohoin i lunakanawai ma Wailuku. a raa- • . * ■ •

|iope>Tnai nei ua kohoia i lunnkanawai kaa-| Ūa.koho pinepino ia no hor o Kaau,wp| v Ipnamakaainana ma ka balota aha, a >a «anak,a aao koikoi ao oia iloko oka AhaM* keia mau hana |wT : il#e r paha kaawale ; A«hea ko kan*Ul>eicX •M ’ Aka, ovi ko aa6 nui o ka66

ma kona nno knnakn, 1i me kona aho hoaha000’- ua maemae o* Kaauwai. Kakaikahi paha na hoithhnau oi aku ka pololei, a pe ka maemae.

Ua ikaika no a me ka maknala o Kaauwai i ka imi wainiiai, a ua loaa no ka waiwai ia ia ; a mnhuahua no, he mau aina, he mau hale, he holoholona, he da!a; aoIc nae nona iho wale no kona imi ana i ke dala a me kn waiwai; ua hnawi pinepine oia i ke du)a, e kokua i na hnna mhikni, c hanai kurnu, e hnna halepule, halekula, c hoolaha i ka pono ma na nina e, e kokua i ka poe pilikia, a peln wale nku.

Ho kanaka aloka i ka liale o ka Akun « Kaanwaii, Gw«i ka mea iko ia ia, e noho wale ana ma kona hale i ka lā Sabati ? Aolo. I kona wa mai wale no, a pilikla paha. A!e ho mea la, oku lmle o4ehowa, oia kona wahi haomaha; a olioli no hoi oia i ka lohe ana ika olelo maikai malaila. Aole au ia e hiamoe ana iloko o ka halawai; he makaala kona, e lolie ana i ka olelo, no konn (panao ana he oiāio. Mc keia olelo mālhna, ko*ū iko ana*t keia hoaluha i make iho nei..' Aole nae pau Kuu inakemako e elolo nona, nurna olelo i koe ; no ka mea he kanaka nui keia n me ka Inaikai iwaena okpnaka Hnwaii. Ua hanau o Kaauwai i ka wa nāaupo, a noho naaupo, iloko o ka hooinanakii a hiki i konn wa nui, a ua komo maoli nae oia ihiko o ka naauao, a me ha hanohano oinio; na noho ma kahi kiekie, me ka hookiekie ole uae; me ke ākahav.no, a ua hele.aku me koha inōa maikai Ua lana loa. ka manap, ua hele pomaikai aku, e noho pu ine kona*Hak<i. f.!MAJKAIKA,