Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 23, 6 August 1856 — HE OLELO PANI I KA MANAO O A. M MANAOHAUOLI. [ARTICLE]

HE OLELO PANI I KA MANAO O A. M MANAOHAUOLI.

E ka nae Haieaii ■ Aloha AUAJfei op m —Ka luna ahai lono iinua o ka poe naaoao, ke akamai, ka noiau a me Jca loea o kahi kuaaina, ke hooili aku nei au i kou manao ia oe a nau ia e hoolaha ae.

- L T a ike au ma kou aoao buke I, helu !*2, aoao 45 o ka Hae Hawaii , i hoolaha ia e A M. Manaohauoii, “ No ka Holomoku,** e olelo aua i ka oi o ka hona o ko Kamehameha IV., noho Aupuni ana, wahi a A. M. Manaohauoh:. e like me ko Kamehameha I, noho * aupunl ana, “ E hele ka elemakule, a mc ka luahino a »oe i ke ola,” a pela me Kamehamehall ka hoohiolo ana i na knpu kahikoi a me ka ai noa aiw,” n pela no hoi o Kamehameha III, “ O Kona haawi wale ana i ot apana aina kuleana i na makaainana,” a ma lalani 16 ke heluia mai lalo ae, penei; •• E ia hoi kao e paipai ai, o ka hooholomoku, oia kau hana oi, e wniwai ai kou lahnl, e pau ka hune e waiwai ai ke aupuni.*’ A ma keia hopuna olelo maluna i puka mal ai ko*u manao e hoike me keakaka, o ka

hana i oi aku o ko Kamehameha IV, hoho aupuhi o ka “ aole o ka hooholo moku oia kana hana oi wahi a Manaohauoli, a ma kana olelo kuhikuhi ma ka Hae Hawaii buke 1, helu 4, aoao 14, ua nana au malaila me ka noonoo nui, he manao paipai-waie no ia i ka poe mahiai ole, molowa, hiamoe, olioli i na kaao kahiko,puhenehene, hula. pepa, a pela aku o kela ano keia ano, he olelo ao mai keia i ha lahui kanaka opiopio mai Hawaii a Niihau. k Aole no keia o ko ka Moi manao o ka hana i ka mokuahi e kuhikuhi mai i kona lahui kanaka, e nana oe e A. M. Manaohauoli ma ka Hae Hawaii huke I , helu 1, “ Ka olelo a ka Moi imua o ka ahahui mahiai i ka la 5o Feruari, 1856-,” mai ka mua a hiki i ka hope o kana olelo, oia maoli kana, a oia kana hana i .01 mamua o na hana a pau o kona noho aupuni ana, a makua ana no ka lahui kanaka o kona aupuni, e like me na hana a kona kupuna o Kamehameha I, i haiia ae la maluna, a me kaha mau keiki o Liholilo, Kalanikanikeaouli, i ko laua noho aupuni ana. . . Auhea oe e A. M. Manaohauoli, mai kuhihewa oe oia maoli ko ka Moi manao 6 ka hooholo moku, aka, he kauwa wale no ia na ka poe mahiai io, e halihali ai i ka hua oloko o ka lepo o ka houna ma Honolulu nei, a ma kela aina keia aina e kuai ai i ke dala o ka poe kapu ko, huita, raiti, fiku, alani, akaakai, kurina, uala inaoli, ipu pu, uaia kahiki, maia, ipu-haolMO kela ano keia ano e kupono artā i ka e loaa auanei ia lakou ka waiwai, ka lako, ke kuonoouo, ka hanohano, a ine ka mahalo ia o ko kakou aupuni, a me ka Moi o ko Hawaii pae aina. Aoie nn hoi keia e pili i ka poe palaunolele, molowa, hiamoe, pepa, olioli, noho -wale malale iho o ka )a, ai a maona, kuu ka ulunn, huliu ke alo ilunn helu i ka*aho, uhi ke kapa a hiainoe o ka hana iho la ia n ka lilna lewalewa, akaaka mai o 8olomona, penei kana, “E ka inea fiiamoe, e hele oe e naim i ka nonanona, e hina iki oe, e p6lu iki ac a hiamoi,” a pola aku. Oia ko’ii manao, me ka mahalo aku. - .

S. KELIIKAAPUNl. Kewalo Kai; Hvnblulu t lunē 16, 1856.