Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 19, 9 July 1856 — "KA HOKU LOA." [ARTICLE]

"KA HOKU LOA."

He nupepn hou keia i hoea mai nei, i ka’ la 2 o lulai. Na H. M. Wini i hoopuka. Ma ka olelo Beretania wale no kekahi pepa, a o kel.ahi hoi, he olelo Hawaii ma ka aoao hope. He helehelena maikai ko keia pepa; he mea. hoi ia e hoolaha i ka ike; e hoonui i ka naauao ma keiā mau mokupupi, a e hoala i.fcct noonoo o kakou a pau. He waiwai maoli ja no ka aina. Eia malalo nei kekahi olelohoaknkn a Wini no keia pepa; ina i hookpia, pomaikai: 1 ' “ K pai ana ao i na (a Ponha o na hebedo- : mā a pnu mai ka mua o lulai aku nei, i kekahi.JV*upepa, ma ka olelo haole, a ine ka olelo Hawaii, ekolu aoao ma ka Haole, a hookahi aoao ka Hawaii. Eia na mea b paiia’na mai.oko: <1. E lawela'Ua ka puhop i pai ia ma ka hoole iioko o ka olelo inaoli, i ike ka Hawaii i ka manao ana o ka haole.* 2 Ona mea hou a pau’ e hanaia’na ma keia pae nina, i ike ka mep e noho ana ma Hawaii i ka mea i hanaia ma Kauai, a ma Oahu. 3. O na mea hou ma knhikimai, mai AmeHka, Enolani, Farani, Rusia, Kina, Knliponia, p me na wahi e mai'; i ike pouo ai oukou i ka meā a ka haolo e.heluhelu nei, me ka lealea, a pela hoi oukou e heluhelu ai, a naauao. 4 Oke ku ana mai ona moko knhiki a me nā mOlfu Hawaii a pau, oia kekahi pnu,.v i .'■ '• ; I 5. ;B pai ia ka t>Ie)o hoolaha a na Kalepā e kuāi nei iim waiwai o lakou ,i loaa koke | Ini maUhini e pae mai ana kana mea o ipekemake aī, . ». »• paaa no boi na Kanawai heu | kao ia, i;ike-xnaopopo ai oukoo i ko oukoa pono i kl Mol ame ! . c

E pau ia.mau natea L ka paiia maloko o kOia Nupepa hou. Pehea la ko oukon manao? Ke makemako nei anei i ka pepa e like me ia? make- .. mako oukou e mahuahua ai ka ike, a e Ulo i poe akamai a waiwai^ E ninau mai paha oukou, heaha ka uku no keia mea hou? Eia no ia. Ua like pu ka uku no ka haole n no ka Hawaii. JS uku mai ann kela i na dala eono ($6) no na popa he 53 iloko oka makahiki. Pela like no ko ke kanaka Hawaii. Aka, i makemake kekahi e lawe i keia pepa, aole nae e hiki ia ia ke uku i $6, e hui pu no ia me kona hoalauna, n e uku like laua i na Dala ekolunoka pepa hookahi. Aole e hiki ke hoolahaia keia pepa no ka uku malalo o na Dala 6; nolaila, e noonoo ponp oukou, e ka pōe puni uanuao, a e pale ae ana i ka naaupo, ka poh makemake e ike i ka aoao o na haole,a $ lilo i poe noiau a me ka mahaloia, e noonoo, pono mai oukou, malia paha e hiki no ke uku ina Dala eono no keia mea hoti, Ke hooiaio nfcu nei au, ina e makemake oukou ia ; mea, a e heluhelu pono oukou, a me ka ou- , kou mnu ohana, e loaa mai ia oukou ka waiwai nui ilnihi. A i makemake kekahi oka poe © heluhelu ana i keia olelo hoakaka, e lawe i ka 'Hoku loa o Hawaii , c hiki np irf ia ke uku aku i na dala 6 i kekahi o j(tf 06 i hai ia malalo aku nei, n e loaa ia he 52 iloko o ka makahiki, e hooiliaa’kuma ka Luna lawe leta mo ka inoa o nann ka pepa. Eia ka poe lawe dala. O Mi Kipimana, no Kay, Hajraii. Ō Mi Laimana, no Hilo, Hai^aii. O Mi Laiana, no Waimea, lfewaii. O Mi L. L. Tobata, no Makawao, Miul. O Mi C. S. Bato, Luna Duto o LahttiQa # Maui. v b •. O Kauka Kamika, no Koloa, Kauai. . A 0 ka poe e hele mai ana i Honohilu aei, e haawi mai i ka lakou da1ala ia, e hikl no ia pela, a e hooili ia f ku ka Par pa ia lakou tna ko lakoo mau wahi. aloha, a me ka mahnlo. HENEKI M. WINL r