Ka Holomua, Volume I, Number 8, 22 Nowemapa 1913 — KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA—A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO [ARTICLE]

KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA—A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO

MOKUNA VII. Hanan ka Hoka i Kapakai i na Poe Mamuli o ka TSToeau oka Makaikiu Dona Lavena o ka Hema. "O keia ka nuni a kakou i ike m.ii nei i ka mahmalama kukui,'* wahi kekahi o na powa ia lakou īho no. He koele kikeke ana, eia nae, aole he weheia mai o ka puka. A mau, a hoomau ke kikeke ana, aole no he hemo mai o ka puka. "Puka hemo, puka hemo!" he oia mau no ka pipili. A no ka wehe ole ia mai o ka puka, nolaila, ua lalau maoli aku no kekahi o na powa i kela mea wili o ka puka a onou aku la i ka puka ilokd, aia hoi, ua malamalama aku la o loko o ua rumi la e nalonalo ole ai kekahi mea 0 loko. O ke kanaka nana i wehe aku 1 ka puka e paa ana oia he ipukukui ma kona lima, a mahope aku ona he elua mau powa me na pu-kaupoohiwi i makaukau no ka hanai kepau ana aku i ka mea a lakou i imi mai ai. E ka makamaka heluhelu a ho a hoonanea o Dona Lavena, ekahaha ana oe i ke kahaha i loaa ole ia oe mamua, a e mahalo, a e iini pu ana i ka piha noeau a loea o ka kakou hiwahiwa ma keia wa kupilikii loa o kona ola, nolaila, e makaikai pu ae kaua, heaha la ka kaua mea e ike ana maloko o ua rumi la iloko oia manawa. Ma keia wa i hemo aku ai o ka puka, ua ike aku la na powa 1 na mea a pau oloko, a ma ka aoao o kekahi moe i hoohiluhilu ia me na luhiehu like ole, ua ike aku la lakou he kaikamahine ui opio e kukulī a e kulou ana ma ka aoao o ua moe la, a nona hoi na owili lauoho e kuuwelu ana ma kona mau pooniwi a hala loa aku ilalo. Ua manaoio maoli no na powa e halawai aku ana lakou me kekahi mea a mau mea paha i lako me na mea kaua a i makau kau hoi no ke kue ana mai, a eia nae hoi, he mea okoa loa ka lakou e īke nei, he pua lililehua no EEopōe a he hanai kapu na Kamanonahu. E kala mai la makou n"o i keia komohewa ana mii nei,' | wahi a kekahi o na powa ī ke kaikamahme hookalakupua., oiai e kulou ana no ilalo a me ka pane leo hou ole <iku, ua puka aku lakou iwaho me ke pani ana īka puka mahope aku o lakou.

E ke hoa v puhenehei?e o ke k:t.eaēa o ka hema, e nana heaha keia? H"eaha la ka kau . e i ae ai ma keia \vahi i pilī i ka moolelo o Dona Lavena, a:>le aaei kaua e hooia iho ua pih a kohu maoh no kona kapaia anr. o ke ahikanana a o ke kaeae.i oka hema, oka elua hoi o manawa 1 pahu'a rī nii pow.-i L ka loea o_ ka kavia hiwah wa Lua ole o Dona Lavena ma ka inoolelo oua m'ikaiklu; 3. k it i ka heke ī ka-opoku ;> ,Sivan.., ka Weh ona poe pow.', a o k j akunlapu o ni pvi-ih puhi ra(>i.i hi'iha'i kmawii o n\ mokuan.i 0 ka hema. Ea, e ke hoa, I 1.1 ole no. Ma keia wa a na powa i han lele iho ai ia loko oua romi L-i me ke pani ana i ka puka m.\hope o lakou, aia no ka hiwahiwa, ka lei a mīlimili a kaua e ke hoa heluhelu ke kulou hoomau la no ma ka aoao o ka moe, a ma kona mau papalina waianuhea, e hs.iii ana na m>noaka hauoli. A hala ae la na minute he umī a me elua o keia kukuli hoomau ana a Doni Lavena, ua ku ae la oia iluna, a me na kapuai wawae mama a palanehe xne he dia opiopio 'la, ua pika aku la oia iwaho ma ka holo nui, no ke ake ana hoi e lohe 1 na leo ohumuhumu o na powa, a no ka iini no hoi e loaa ]aia he manawa hou e makaukau ai no kona palekana. e< E pii aku kekahi o oukou a lawe mai i kela kaikamahīnsHri£ lo nei, malia, ua ike -oia i kekahi mea e pili ana i keia mau kulukoko e hoohaukae nei i keia rumi." 1 Ma keia wa ua t>ii mai Ia ke kahi o na kanaka iluna, a i ka kakou koa hoomaopopo aku, o kekahi no o na powa i pii mua maī ai. E ku ana o Dona Lavena ma kekahi kuono i pilipu loa me ke poo luna oke alapii, a aole i emo ka nalo ana aku o ka powa maloko o ka rumi, ua puka hou mai la oia iwaho, a iho aku la hoi no lalo, kahi hoi a kona mau hoa e kali mai ana iaia o kona hiki aku me ke kaikamahine hookalakupua. "Aole ua kaikamahine la maloko o ka rumi ma keīa pii ana ana aku nei a'u," wahi a ka hoīke a ua powa la. j "Ke manao nei au ua hai [ mua iho nei oukou, ua ike oukou he kaikamahīne ko loko o ika rurm!" wahi a kekahi, a me he 'la, o ko lakou alakai īa. ! "Ua ike makou a haalele īho nei he kaikamahine 110 kq loko." "A ke ku'i ka hekili, ne-i ke olai a olapa ka uwila, alaila, oia iho la ka hoi oia mahea?" wahi a ka ninau. "Malia, aia no oia īluna, aka, aole me rumi a'u i hele aku nei.

MOKUNA VIIL 'Ka Pn Ana o ke Ahikanana Dona Lavena ma ke kulana i Makaikiu Kaulana loa iwaV J ena 6 na Poe I-ia'īha'i Kinawai Like Ole Eia nae, a hala he makahiki a ukah .iku he makah»ki, a oia'nuunuu wale na makihiki 1 aku 1 pooko'i mau īa ai o Dona liaven;i a ma keia hma, a nanaia aku oia e ka poe aiaik.n .■> maleee 1 ka matuhia o ka lehulehu ma ke ano o ka "L,a Alohi o k* Pono." O ka hiwahiwa Dona L;vena ke Ahikanana, ke Kaeaea a hanau kama a kaua e ka makamaka heluhelu, he wahi keiki makua ole oia 1 kona wa luln, a he keiki hoi na kekahi K.onela o kaHema i make, oiai oia e alakai ana i kekahi o na regimana , o na Geogiana. ! O ka umi a me ekahi ona makahiki o ka kaua koa, oia ka wa i haalele mai ai kona makuakuakane iaia, a pale kau, pale hooilo, pale ka la o ka īke hou ana i ka makua, ua uhi kapapouh a pale na maka. Iloko o keia mau makahiki opio wale no o ka kakou koa, ua hoike mai no kona mau helehelena i ke kulana • kuoo, a , oiai, aole ona ohana e hiki ai ke hilinai aku no na kokua ana , mai, nolaila, ua ulu mai ka noo- ! noo kanakamakua iloko ona e aku no mua, e paio no ka lilo ana i kanaka waiwai, a i ole, i kanaka kaulana. ; Ika iwakalua-kumamakahi o na makahiki o ka kakou hiwahi- , wa, a oiai, e noho ana oia iJoko 0 ka pualipualu o kona Mokuaina, ua paa ihp la iaia i ka hopuia kekahi kanaka kaulana loa ma ka lawelawe ana i na hana pepehikanaka. j Mahope iho o keia, ua komo pu iho la oia me ka puali makai no ka hopuhopu ana i ka poe ha'iha'i kanawai e noho ana ma t ke kuahiwi, a ma keia huakai no | ka hooko ana aku 1 ka makema,ke o ke kanawai, ua lukuia īho la ka pualimakai holookoa, a ' t koe hookahi mai o Dona Lavena me ka hueha kukonukonuia. !No keia pomo weliweli i loaa aku ma ko ke Aupuni aoao, ua ala mai na makaainana o ka Mokuainei o Geogia, a haawi ae la he mau makana lehulehu i ka mea a mau mea e hopu ana 1 ua puali powa 'la. Mamuli o ke kanawai a me ka makemake o na makaainana, ua hooko aku o Dona Lavena, a iloko o eiua makahiki, he lehulehu o na poe ha'iha'i kanawai noho kuahiwi i paa i ka hopuia, a he lehulehu hoi i lilo i moepuu na kamake mai ka hma aku o ka kakou hiwahiwa a me kona puali.

Na nei mau hana a ka kakon hiwahiwa i hookau aku iaia mā ka makamua loa o na kanaka wiwoole !oa ma na'Moltuama o ka Hemi, a hiki mai i keia wa, eia oia ke ku nei ma ke kulana he Ahikanana, he 'Kaeaei a he Poo no ka Oihana Makaikiu o GeoiJia. Oiai ka kakou koa ma kana hdna, aole, aole loa he manawa i īkeia ai ua hoopahvi'aia oia ma ka hooko an h i ka mukemake c ke kaiieiw.ii maluna o ka poe hana karaima, a iia oi aku w?Lua e ka poe hi'iln'i kiliawai m.imu.i o k.\ pualikoa Aupuni c hahai ana mahope o ko lakoA: meheu. Ma keia wa o ka weheia ana. o ka. moolelo o ka kakou Dorta Lavena, e noho ana he pnule: t nui a iehuiehu o ka poe puh: waiona rna na kuahiwi o Cxeogi£ oiai no hoi he lehulehu wale e ,na hana karaima e hana ana ma 0 a maanei. "No na manawa lehulehu_ ' hoouna mau aku aī ke Aupuni he puulu o na agena no ka Lopu : ana i keia poe, a hiki mai nae 1 j keia wa, aole he poe ha'iha'i ka* ■ nawai i paa i ka hopuia, aka, us , lilo aku na ola makamae o keia ' poe agena, oiai, e hooko ana 1 ka lakou hana. , Mamuli oke kauia ana oke ( kanawai e pili anā i~ke puhi ana 1 ka waiona, ua kau pu ia no hoi he dute maluna oia oihana, aka, o keia puali kue kanawai a lima koko, ua paie ae lakou ia mais mea a hoala ae la i na hana e : kue ana i ke kanawai, a i makaj ainana o ka Mokuaina. J Ma keia wa ua ulu mai na noonoo ana iloko o ke Kiaaina ', no ka mea pono e hana ai, a ma kahi o ka hoouna pualu ana aku i ko ke Aupuni mau kanaka mahope o keia poe ua hoohola 1 iho la oia he hana pono a ku i ■ ka naauao ka waiho ana aku.i na mea a pau iloko o ka poholima o ka kakou Dona Lavena a nana aku i ka hopena o kana - mea e hana ai. Iloko o ka ma-lu loa ka ho©- » ( lalaia ana no keīa kumuhana, a ■ eia no naē, iloko no o keia ma-lu J loa ua puka aku la no na hoike i ana i ka puali puhi waiona no 1 keia mea, a oia ka lakou i ku-a-,ki ai me ka inaina nui.