Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 21, 27 July 1881 — KELA ME KEIA . [ARTICLE]
KELA ME KEIA .
He pane ia Iwilei , ua hookauluaia a keia pule ae. I Ua nui a lehulehn na leta i loaa mai, a keia pule aku pau pono i ka hoolaha aku. E nana; a'e i ka hoolaha a F. J. Testa (Hose,) ma kekahi kolamu, a e ike ia no he pomaikai. ' " He mau la omamalu mau keia o ke kulanakauhale nei. Ke helelei inau ■ nei noiioi na paka ua e hooma-u i na lepo o na alanui, Ua lono ia mai' ua make kekahi o na a Emepera Wahine o Kina/a no ia kumu i hapa ai na hae o na Kanikela,i lea Poapno nei. • . -* E na Luna, a me ka poe lawe pakahi ma na wahi a pau-— e hookaa koke mai ano i na dala o ka leakou pppa. 1 maopopo ka hoonui ia me ka ole ma keia hope aku. He uwea telefone ka Mr. Akana Kalauki, nana ponoi no i hana, ke mpe ala mai kona hale ponoi. a i kona keena hana. E hele ae a e ike i ke akamai o ke keiki hapa Hawaii a hapa o ka Aina Pua, \ i. '"■■■ ""'• • ■
\ Ma ke ku ana mai o Lehua i ka pi ; Poalima i hala, ua lono ia mai ua haule akt • la kekahi wahine mailuna aku o kom onelei , j a nalowale loa, mawaena o Maui a me MoI lokai. Auwel Aloha inep; i Nui loa na hauiyawa no ka auhau ia o'na I kanaka no na pala'pala hoomaikai no ka holo | ma na mokupuni e. E pono e nana pono ia ' keia hana kupono ole. Na ke Aupuni anei I a na na Kauka wale iho no paha keia hana ! hookaumaha wale ? I Ua hala aku la i ka make ma ka op o ka I Poakahi nei o Mrs. C. C. Havris, ka wahine ja ka Lumikanawai Kiekie Hailaki i make, |_kaikamahine a Komisrna Alani e noho inai | la i Amerika, a kaikuahine hoi o W. F. Alani. ♦nehinei kona manele ia ana aku i ka home |iope loa o ke kino. He mai loihi I iho nei kpnaa ukali aku la i kana kane. Ma na lono hope loa mai nei mai KapaI lakiko (naiua loaa iki he manaolana no ka palelmna o ka Peresidena o Amerika Huipuia, mamuli o na palapu i loaa iaia i ki ia ai i ka pu e ka mea manao ino. . Aka, he hiki ole ke olelo ia, ua hala na kipona o ka pilikia. 1 ke aumoe o ka po Poaono i hala, ua-ko-mo kolohe ia ka halekuai o kekahi pake maJ alanui Ema. He elua mau mea nana i kolohe. Ma ka puka mahope ke komo ana mai, a Ua hopu aku la kekahi o na kolohe i ka puana-i o ka pake,a hele hoi kekahi i ka pahu elala. lilo he umi daia'a oi. Aole mao popo na.kolohe. Ua oluolu ia makou eMr. Akana Kalauki e ike i kana mau pohaku Pele— kupanaha p hoouna ia mai Hilo mai Ua hoopaa ia he mau apana da!a iloko o ka pohaku, a he kupanaha ke ano. O ka oi, he wahi mea kukulu pua he pohaku pele wale no, ma he la i.hana-maoli ia e ka lima leanaka. O kekahi haiolelo maileai loa i ku ai iloko o makou ke aloha, oia no ka haiolelo a ka Rev. H. H. Paleka ma ke Sabati i haia iho la. Ua pololei na olelo a hiki i kahi i manao ia, a ua ike ia ka oiaio a me ka hooianamanao' o- na-w-eheweheana,.--Ke-lana_iieikQ makou manao, e pai ia kela kumuman' o ma keia hope aleu. ,/ Ma ka Poalua a me ka Poakolu o ka pule.i hala, i hookolokolo ia ai ka Makua Lakina imua o ke Jiure, no ka.lawe ola ma'inuli o.ka hina ana o ka liale kula o Sana Lui a make o D. Paahao. Mahope o ka lawe ana i nar olelo ike a me ka hoonohotVoho ana a na Loio a me ke ao a ka^ Aha, ua hoi aku-la na Jiure iloko o ka rumi, i ka umi minute i koe, kani ka hora 2, Ua puka pinepine mai lakou, a i ko lakou puka hope loa ana mai'mamuli o ka noho ana no ewalu hora paha, me ka olelo hooholo e kue ana; kahi i kahi. Hē 6 ma ka hookuu a he 6 kue. Ua hoopau ia ka noonoo ana no la hihia i keia ' kau, a ua hoo'piinee., ia a keia kau ae paha. i * f- **
.. . .. — ) Ua aihue kekahi poe luina eha ka nui. i o Likelike; i ka rama muwaena o na ukana, , ma kana huakai hope loa aku nei, a ua pau • i ka hopu ia, i nehinei hoopai ia. Ke haawi aku nei na keiki hoonoho hua i metala o ka Elele Poakolu i ko laua aloha i ia Peter Wainee, mamuli p kona kohoia ana . mai oia kekahi o na mea lawelawe malalo o ka Luna Leta Nui hou o ke Aupuni. O P. Wainee, oia kekahi o ko makou hoa o keia oihana, a ua nui ko makou aloha iaia. He leta ka ko makou makamaka Jos. Poe-„ poe mai Kohala mai; a penei na olelo o kekahi hapa : Ua ulu ae he hakaka mawae-* na o na palee o ka hui o Halaula me namakai a me ka poe kokua i ka po o ka Poaono aku nei lulai 16. .1 kii ia aku e hopu i ke puhi opiumaī me ka pili waiwai, ke kau nei na manumanu maluna o kahi poe, o Auwae k, kai pilikia loa, aole i akaka ka hope, ua kali ia ka hoopii o ka pake nana i kiko'u i ka ho, aia a akaka ka hope o ka mea i eha. Eia ke paa nei i kahi paa. O kahi, poe fake, ua kapi kepau. Be mau la ' ua keia,1^ na pulapula ko, ke iho nei. He nu paikini ke ike ia akn, nei i keia mau la^ Ua.hana ia na papale o na lede mai na Iipehe laau i kahi ia, a he keu o ka nani. Ua hai ia mai ia maieou, na ka noonoo a rne na iima Aliī ponoi o ka Moiwahine i hoomaka mua loa keia ano papale mai napapa -ikahi ia o ka hale alii hou. Ua olelo ia he mama a he oluolu ke poo, aka, oiai aole makou i hoopomaikai ia me kekahi o keia mau mea ūou, ua hiki ole ke hai ae ia mau ano. Ua lohe makou ua kapa ia keia ano -papale ma ka inoa hanohano o ka •' Papale Kapiolani." Ke hoea hou ua ano papale hou , o lca~m a kou inoa auanei hoi , o " Ka Papale Kaapuni^^onua." Nani kela.