Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 19, 13 Iulai 1881 — Aloha o Mea Heluhelu. [ARTICLE]
Aloha o Mea Heluhelu.
Ua olelo ia e ka poe kakaolelo naauao o na aina e, " O ke olalap a lauwili ana o na kalaimanao a ka mea paio, he hoike ' moakaka ia no kona kupono ole e paio ia aku " Ua lawe mai au i kei». Aoie au e paio aku ana me keia Mea Heluhelu e huna ioa nei i kona inoa, me he mea hewa ala ke kamailio ana ma na nin ui pililaul'iha e like me kona manao ana he pono. Aka, e hoakaka wale ae no au e like me ko'u manao e lawa ana no kana mau ninau. « Ua olelo tnai nei oia, o ka mana o ke Aupuni, he ekolu maawe. Aia ka a hookui ia keia-mau maawe alaila lilo i kaula a pela ke Aupuni; ke hoole aku nei au aole ia he hoohalike maikai a kupono; a aole loa n$,, hoi e kohu. 'Ko kamea. oka mana Moi, he kaula okoa no ia, a he mau maawe kona i oi ae ka nui a me ka ikaika mamua -o na maawe o na kaula apau o ke Aupuni, He kaula okoa no ka Mana Hookolokolo, a he okoa no na maawe e kohu ai no m kaula; a pela no me kahi mana e aku. Aole e hiki i ka mana hooko okolo a kau kanawai a mana kuhina paha ke hookano aku a komo iloko o ka man . Alii, aole ioiu Ao.le hoi e hiki i ka mana o ke kuhina' ke komo aku iloko o ka hookolokolo, a aole loa e hiki i kahi mana aupuni okoa ke komo aku iloko o kahi. Nolaila, he mana ko ke kuhina, he mana pui a ikaika no ke Aupuni, he mana kuokoa mai na mana e ae, aole pili A ke hewa kanahana.al.ila, u- hewa ia mana o ke Aupuni; ke 'hoi hope oia, hoi hope ka mana Aupuni ma kana oihana. a oia ka" mea i olelo ia — mimino. A aole no ka hewa. heinahema a mimino ana o ka mana Aupuni o ka m hele mana kuhina oi > ka mea e aku ai o ia haawina like rn luna o na mana e ae - he noonoo papau loa īa. Ua ninau mai keia-me ke aha e hana aku ai i hoopau ia kela haiia a ke Kuhina t Pane-Me ka mana nana i hoonoho aku i ia ma ia mahele mana o ke Aupum. A īna e like me kau mau honkaka. he mau huaolelo jno loa ka.ka olelo ae— " umia "ke uho, ūa kakou no ke eo." Ua pono no k u ina he uiu kaua leo manawa, aka aole pela; !nolaiia, ua olii oe ma ia mea^ ina aoie oe . ke. Ua pololei au. abfe'«e i ike i ke kaona o k'a olelo o kou lahui makuahine.
No n« olelo opaia a waiwai ole a Mea Heluhelu e kukala l-o nui nei mai hoolohe i ka Elele mau olelo, o kana ke maliu aku — o ka hihui Hawaii ka mea kaupaona e ike ia ai ka mama me ka ole. Maanei ua makemake au e ninau aku ia Mea Heluhelu i pau kuhihewa o makou ka poe hupo, penei: Ma ka mana hea i hiki ai i ke Kuhina Kalaiaina ke ae i kekahi k>na« ka e holo aku i Maui me ke kapae ia o na Kula paa o ka Papa Ola ? He wahi ninau hoopokoie keia. Ina oia e hoakaka mai ana a ike ia kahi i man-. ai, kahi hoi i hiki ai ke oielo ia ua pono no ka hookuu ia ana o kekahi kanaka a hoole loa ia kahi, alaila pau kuhihewa o ka hupo nei, a e haawi ia na ^ Mea Heluhelu ke eo. Owau no me ka haār haa i na manawa apau, Kahikina Kelekona.