Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 7, 20 April 1881 — HE MOOLELO KAAO NO LAIONELA! He Nanea no ke Au i hala . HELU 1. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO LAIONELA! He Nanea no ke Au i hala . HELU 1.

āKA iko ana o kana kumu i keia, ua hauoli loa oia, a pane aku la laia. ' Ano, ke hookuu aku nei au ia oe e hoi. aku i ka poli o kou makua me ka naau haahaa a me ka puuwai hoi i hoopiha ia i ka hauoli. Oiai, ua hoike mai oe, ua oi aku kou makaukau imua o kau kumu ; a ua ili pu īho hoi inaluna o'u ka hanohauo, — maa--ka- i-ana_a.a, ma ou la e ola mau loa ai ko'u hioa a kau aku i kau mau pua. I hoike hoi no ko'u aloha a me ko'u mahalo no kou akamai, ke , haawi makana a]cu nei au ia oe i keia pu, a o kau mea hoi e iini ai e ki, aole auanei ia e hala. Mahope iho o ko laua lulu lima pu ana, ua kaha aku la oia no ke ala e hiki aku ai i kona home. laia e nanea ana i ka hoi, ua haupu ae la oia no ka mea a laua i hoohiki ai me koua luaui makuakane mamua o kona haalele ana iho iaia. līolaila, alawa ae la oia ma o a maanei no ke kumu laau, a ike aku la keia, ua hala ke kumu laau mahope ona, a eia oia imiia e hele nei. __ . Efu]i hope ae la oia a hoi hou aku la i ke kumu laau a hiki malalo o konamalumalu. Kana ae la keia i ka pahi a kona luaui, a ike aku la, oia mau no, oiai, aole i loli ae kona hele--helena iloko o ia mau makahiki loihi. Nolaila, hoomaopopo iho la oia, aole i ili aku kekahi o na ulia pilikia o ka manawa maluna o kona lnaui. īaia hoi e hoonanea ana malaila i ka olu kohai o na lala malumalu o ke kumu laau, pa-e ana ka leo ilihia o kona •makuakane, a lele aku' la keia e honi iaia. Iīahai aku la keia i ka moolelo 0 kona noho ana malalo o kana kumu, a me kaua makana i haawi mai ai ia1 a. . I ka lohe ana o kona' maknakane. ua lilo ia i mea hauoli 110 kona puuwai, a pane aku lai kana keiki, , Pehea la wau e ike ai.i' kou akamai ? Ia wa, huli koke ae la kona makua kane a nana aku la i ka hema, a pan( hou aku la iaia. Ke ike nei au i ke kahi mea kookeo e lele pohai mai la ka lewalani, he hiki anei ia o,e ke k aku ia mea. _ Aui.ae lakana keiki 'a napa pon< aku la, a ike aku la he, aeko e lele po 'p »> r , ■ ' " * 'i

hai ana mawaho ae o na kukuna o ka la. Kau ae la oia i kana pn a ki aku la. I-Ioko hoi o ka wa pokole loa, ua opeapea ae la ua aeko nei, a puhia ia mai la e ka makani kahakai a haule iho la ma na wawae o kona luaui. I ka wa a ka makuakane i ike ai i keia mea, ua hauoli loa kona puuwai, a hooho ae la, E hoomaikai iana Lani! Ano, lee ikemaka.nei au i ka waiwai o na makahiki elima o kau hooikaika ana. A malia hoi, na na Lani e hoike mai i manawa e hoihoi ia mai ai ka luhi a me ka iuea o na makahiki he umi o kou hoomanawanui ana i ka ike. I ka pau ana o ka ka makuakane oīēlo^wia kii au la la-ua-(v-h &i-aloiLa_iKL ka home. He makahiki okoa mahope o kona hoi ana mai i ka home. Lohe ae la oia i ka nune nui mawaena o na kanaka o ke kulanakauhale, no kekahi kumu laau kupauaha i ulu ae maloko o ka pa alii, ma ka puka hikiua o ka Halealii. Uakupuaekeia kumu laaira hohola ae la i kona mau lala a paa pono ka Iīalealii, a ua like hoi o waho a me loko o ka Ilalealii me kekahi ana hohonu pouliuli, a aole hoi e hiki i ka malamalama o na kukuna o ka la ke o akn i kona ikaika maloko aku o na lan a me na lala pepeekue o ua kumu laau nei. Holaila, ua ho-a mau ia kekukui maloko o ka Halealii i na.wa a pau. Olai, aole he ao malaila.

O ka lua hoi o na mea e nune ia ana, oia ka punawai, no ka mea, ua maloo kupanaha wale iho no ka wai e huahuai mau ana maloko o ua punawai la. Kolaila, ua ilf iho keia mau pilikia papalua maluua o ke alii a me kona ohana. Nolaila, kuahaua ae la oia imua o kona mau makaainana a pau penei : 0 ka .. mea, a mau mea paha - nana; e okioki a hookaawale aku i ke kumu laau kupanaha e ulu nei ma ka a.oao hikina o ka H'alealii ma kahi e, me 'ka eli ana i lua wai hou a loaa ka wai , puna aliali e like me ka punawai mua ; - alaila, e hookau no au i ka inoa Keik^ - Alii maluna ona, a o laua paha. Aka^ 1 kupono ole ia i ka iini o ka mea - a mau mea paha, alāila, e. haawi no 3 au i kuu kaikamahine i wahine na ka - mea e hooko ana i keia mau olelo mai luna ae. A ina hoi nana mea elua.a i oi aku e hooko, e mahelehele no au i ka ekolu hapaha o ko'u waiwai max^waēna o na mea- JiLiia a oi aku paha. Iko Laiouela ike ana i keia kua- ' ■. f>V

■» ■■ — — — — — — — — — • haua a ke alii ma ria alanui, halia waIe mai la no iaia na olelo ana i olelo aku ai i kona luaui i. ka makahiki i hala. Aka, mamuli o kekahi kumu, aole oia i awiwi koke e hooko i ka iini a kona puuwai opio. Nolaila, hele holoholo aku la oia ma na alanui kikeekee o ke kulanakauhale, me ka manao hou ole ae no ke kuahaua a ke alii e pili a i ke kumu laau a me ka punawai . - Aka, iaia e hele nei, uahiki akuīa oia mawaho ae o ka puka pa o ka Hale alii, a ike aleu la oia i na kanaka he lehulehu e kakahe ana iioko, me na koi ma ko lakou mau lima. I ko Laionela ike ana i k'eia poe, ua īnā op opo" k oleeīho la . i aia-e — hele-aua : keia poe e hoao i koīakou ikaika ma ke oki ana aku i ke kumu laau a me ka eli ana i punawai, i loaa ai ia lakou na makana a ke alii i hoolaha ai. I na kauaka hoi e komo makawalu nei iloko o ka pa alii,. ua komo pu aku la keia iloko o ke aluka kanaka a ku ae la maluna o kekahi ahua kiekie. la wa, ike aku la keia i kekahi kanaka opio kino puipui i ka helē ana aku a ma ke kumu o ka laau a waiho iho la i kana koi malalo o ke kumu laau, a w-ehe ae la i koua kuka me ka uuuuhu pu mai i ka lima o kona palule iluna, a tfaiho wale mai la kona mau lima puipui, e hoike.mai' ana iaia he kanaka oia i maa i ka oihana . kua wahie no ka uka waokele. ' ~ Taia e haka uono anā maluna o ke *

kanaka opio, lawe ae la ua kanaka la i kana koi a oniu ae la maluna o kona poo, a kapoo aku la ka maka o kana koi iloko o kekahi lala nui e ulu ma ka aoao hikina o ke kumu laau, a lele aku la i kahi e. Hnki hou mai la oia . ikanakoi me ka manao e paka ae i ka lua o ka lala e ulu ana ma ia aoao, aka, ia manawa no nae i ulu hou ae ai he lala hou ma. kahi o ka . ^ lalamuai moku a mohala koke ae, la kona lau e like me ko ka lala mua. I ko kā lehulehu ike ana i keia mea ano hou, ua hoopāhaohao loa ia ko lakou naau no keia laau pupanaha. -®|ai, e like me lea nui o na lala i moku aku i ua ka.nāka opio nei, pela no - ka.nui o na lala hou i nlu ae ma kahi 0 na lala mua. Mamnli o ka ulu kupanaha ana ae o keia mau laia hou ma kahi o na lala 1 moku, ua lele like aku la.kekahi poe e paa ana me na koi e oki i na aa o ua * laau nei, oiai hoi kekahi poe e okioki ana i na lala a me ke kumu. A keia pule ae. , ^ i \ ' \ /• . - \