Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 2, 16 Malaki 1881 — Ha Hoopunipuni o ka La. [ARTICLE]

Ha Hoopunipuni o ka La.

ā r r \ He hoopunipuni ka olelo ia. o \Kauka kiei " ka inoa o ke leauka mua iho nei 'o ka Papa Ola, o ka oiaio o Nanakealelo. Aohe oiaio o Jra olelo ae, e " hele i kai o Piheka, heaha ka ar e ai ai, lihilihi pau i ke akua," no ka.mea, aohe wahi o kaio piheka ka inoa, a aohe ai i kapaia he lihilihi pau i ke akua. E aho ka olelo ae, i "kai o Kalia, pake pae i kula." He waha-wai ka olelo ae, ua like o Makai Helu 4Ik o Kamoiliili me ke kii o Pakaka, no' ka mea, he pokake nui no hoi ma ka umauma o ke kii e lei nei, o ko ia nei noho 9 (■

malie hoi — he apana kepau nui ma ke alo o 'ko Aloiiiili kii, a o ka wahako'u hoi. Fīi: palau ka olelo ana he Luna-kalaima-nao o Uali no na makamaka ma Kalawao, i Molokai. Mai puni i kn o'elo ua haawi ia ka laau inake i kahi noe ma K'ahakaaulana, malia paha he hniim hoohiamo" aku la. Nawai i olelo mai o ka pane rnai a ka haole 1 kukamoni iu," e i mai ana ia, " aloha oe ?" O k-a pololei e olelo mai ana, "ka-

kahiaka maikni ne " ; i He hoopunipuhi ke kapa ana aku i na Jei e hooluu ia mai nei he lei mamo ; no ka mea ua lohe ia ka riuk,unuku mau ana o na manu aipilau j ka pau o ko lal<ou mau hulu i ka hukihukiia, a pela no hoi me na moa a me kaka ma. He wahahee-Wala no ka nlpln nna, ina ka e halawai aku oe me ka makahelei ma ke alanui, he pakalaki ka hopena — Pelap-iha. makika. O ka oiaio loa nae hoi, he walania. Aohe oiaio o ka olelo ae he ma-M ka ihu upepe ke honi aku. 1 pono no paha la i kahi upepe ae nei, aka, ina he upepe e like la me ka ihu o ka ilio pulu a Keoni Polapola, Pehea oe ? Nawai i olelo mai he mahuna wale iho ' no ka ili o ke kanaka inu awa a pau wale ae no ?< Kai no o kn piheekelo ka luahi o na maka ? Hele wale ia la a kohu kamaaina no Aiiapaakai ke kihe'ahe'a. Owai ka mea aa e olelo mai o Waimanalo kahi hana ia o ka waiu bata — pehea keia' olelo ? iManue.la,' Waikakalaua, namhana waiu bata. Nawai no hoi ka palau e olelo ana, no ke kulana pololei ano lapuu ole iho a ano koa o Nalimaapa i kapaia aku ai leona inoa o Kenela Makuke. Aohe oiaio o ka olelo ia, i malama na pake 1 ko iakou mau huelo mahope o ke poo no ke kaa ana o ko ke keko m'ahope o ke kikala. He wahahee ka olelo īa aohe naau o ka Naonao. Ihea ka ia e huna ai i kana ai ? Aohe oiaio o ka olelo ae he wai holoi pa ka ke ti hapaumi o kahi-mau hale inuki o na Pake e kuai nei ī na kanaka. Eia nae, he ma-uu no ka puu o kahi poe i ka wai a ka naulu. _ He apuhi wale no ka olelo ua loaa ia o Demorara i ka mai hepela, o ka pololei nae ua J.oaa oia i ka huhewa. He hawawa ka olelo ana aia ka noonoo o ke kanaka iloko o ka naau. He okoa no ka mea iloko o ka naau, a he okoa hoi kahi o ka noonoo, oia ke poo, kahi o ka lolo, ' He wahahee ka olelo ae he kinikiiwilu , kahi makani o LeleO ; o ka pololei, wilu. launa ole ke kopa o Leleo. He waha-wali -ka olelo ia ua hoopuka ae ko makou Professor ; rna ka he Popoki m«ai kana aole oia e ae na na kauka mua iho

nei o ka Papa'Oia e lapaau. _ _ He wahahee ka olelo ana, he loihi ka naau o ke kuapuu ; he makau ka mea i manao ia me ke aho loihi. He alapahi ka Elele Poakolu i kaolelo ae, ua holo ka Likelike i Hawaii i kela pule ; o ka mahaoi nae o Lehua kai wini aku nei» Heepa wale no ka olelo ia no . PahmLka^; pipale nui, o ka alapaHi nae, no Hanamaulu- - ka papale Ooma. He hauhili ka olelo ia he moe pu no o Pihikani me na Mano oloko nei o ke awa ; o ke kukahekahe loa nae hoi o ka i ia ae, ua lawe malu nnai oia i ka ili o ke Kala, oia ka mea i nakeke ai kona ili ke noke mai i ka wa'uwa'U.