Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 25, 23 Pepeluali 1881 — Na Mea Hou o Molokai. [ARTICLE]

Na Mea Hou o Molokai.

E ka Ei.ei.k Poakolu ; Aloha ; — iVla ka I a hnpanui o na pake ina Molokai oia lea la iwakaluakumamaiwa o lanuan o keia makahiki. Ua nui loa ka ona o na kane a me na wahine ; o ka poe i liele aleu i ka ahaaina a ua poe pake nei i ka la i olelo ia ae nei maluna, o na mea ona i ike ia, oia ka Parani, Gini, Waikeke, a pela aku, o kekahi poe kaulana a naauao o keia mokupum kekahi i hele aku i keia la o na pake, eia ka ninau a ka mea kakau, ua ae ia anei keia poe lauoho loihi e haawi i' ko lakou mau ■ ppn in„ i na kanaka Hawaii ? Aole ; aole loa no ; ua papa ko kakou mau kanawai, 1 i na kanaka Hawaii aole inu rarrva. a pehea hoi keia poe pake e haawi nei i ka mea ona. ; i keia poe Haw.iii.ua noa an.ei ; oia paha kekahi hewa iki o ko kakou mau kanawai ; ae ia i kekahi poe, koe ka poe hona ka aina aloha o Hawaii ponoi. _ __ Eia keim mea hou, ma keia mau la nui ka ua a me ka makani ma keia moku pu n i , aka, iloko no oia ino, ua oehu aku la no na keilei imi kenikenio keia-jmokupuni no Maui maluna o na waapa me ka lakou mea leuai. he i-a. Eia hou mai no keia mea hou. Ma Kamaln, ma ka la 6« n lanūan. lllo aku la'he waa no Nakeleawe i ke kai.a nalowale loa,

ma ka po nae ka lilo ana o ka la i olelo ia .mttluna, aole i loaa a hiki i keia la. |.. Ma ka la 29 o Ianuari, holo aku la o Ka- ; , te moku mai Kamalo aku me ka manao e , hiki i Honolulu, he mau hora wale no kona , « holo ana ma ka moana, ua pau na ppa ī ka j nahaehae, huli hoi mai la no Kamalo. j No ka.mahiko o Kamalo, -ua makemake j .nui na ona o leeia mahileo i na lima panha- j na Hawaii ponoi haha pololei, nui no nu | o'pio-Hawaii ma leeia wahi ho poe moloa ha- j. na. Aole 'like me kahi opio hana Lokana, a j meheahi wawao eha,Kekaula, na laua i pu- j lumi., mai a pau na ko o Kawela, auli ae la j ka iaua mau eke i na pohaleu poepoe o na j opioo ae o Knmalo, nana nku l;i, i kai o.leahua, O ka hapanui o na panhana o keia mahiko h(f mau Kiribati, he poe kana a r'lea oluolu l ikou. Ih; oluolu nn luha « m nn haku hana, a lu; oluolu na, liuna a hft'pn j no lea, uleu. la no ka poo hniin pololh, iim bo | " poo e mnkemalee mia e liele mai o ikh i"nku : i pau kuhihewa. , ! O ke nlanui aupu'ui o kuia mokup'iin ma-i : ' " kulii j hoomnka mui ui n hHw i •Kamulo. "mi- ; kui ko ulanui. Uu- |>oi|o nu iā k-uiaku ma in walii, walii a'ka moa lenknu. Uu hoiko o l'h Kaulann UiloikaWili «» lh)nouliwni inu, kele'alii o k<> l>n.knti uma niipi. jxi, no kn pono ol" o kn i ij;i l»i in.i ana a ki.iu Imnaka i kekalii npma h knn,. ImnH': om l)0i kn oihana lela, i ka welu: in i ke ulunui. 1 Polelei no iu, im kekahipim nne i koi nleu iuin e welu,v"'i rm nii)>e)in, omi o ka wa k.upo '"no ia wihi u laliou, aole Iine ) un v>>> ,l P'i11. Ua olelo o kauka Nilouoim oia ke kaulm

<T>, 0 na lepera ua loaa o llikaalani wah'ine i ka mai hebcra aia rrm Kainalu Molokai nei. aka, ua oluolu iki. Eia ka mea apiki o .ka hoomalu ana, aoie i hoomalu pono loa' ia. Ua hookuu loa ia kela rnea keia. mea e hele 1 leela l.ale. Olelo ke kauka e laha loa ae ana ke malama ole ia. 1 ha la mua o keia mahina ua kapu na waapn holo i Maui maluna o na olelo a Kailamuku o keia inokupuni no ka mai .heberay a pukn nai; ka mai hookuu ia na waapa e holo i Maui. .VI a ke ku ana mai o ke kuna Kate ma Kamalo ua kipaku in aku e holon hoole mai la ke kapena me ka olelo mai t( ainokea mai puupuu liilii," o ke kakahiaka Sabati ia. Pōakahi ae ua hele rnai na Lunakanawai a me ka Lunamaikai no na ukanah a me lee kauka. Ua olelo ua Papa Ola pale mokupuni nei' e hoolei mai ka ukana a nialuna o ke kao ! ukana e waiho ai a na ke kauka,e hoomaemae, me ka uku aku o ha ona na lakou ka 1 ukana he , iwakalua- elala, leu mai o Lehua ; hoolei i kāhā ukana me ka " hōomalu ole ia ' me ka uku ole la hoi, ua papa pu ia na poe a pau aōle hoopili aku me na poe o ka moku. Oia na mea hou. D. NaiheauKau.