Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 24, 16 Pepeluali 1881 — Ka Pane a ke Kahu Aupuni . [ARTICLE]

Ka Pane a ke Kahu Aupuni .

[Eia malalo iho nei ka pane a ke Aliiwahine Kahu Aupuni, i na Olelo Hooholo a na Makaainana i waiho aku ai imua ona, ma o ko lakou Komite he Umikumamakolu, e uwalo aku ana i ka maliu mai o kona aloha alii i ka leo haahaa i piha i ka walohia o na makaainana. Ke noi nei makou e heluhelu akahele ia, a e hoomaopopo pono ia keia manao alii.] E NA KEONIMANA; Ua waiho mai oukou imua o'u i kekahi mau olelo hooholo o kekahi halawai makaainana e pili ana i ka Mai Hebera, e ike ia nei iwaena o kakou, a he mea ia e ulu mai ai o na manao hopohopo ia kakou a pau. O keia mai ka mea nana i luku i na lahuikanaka iloko o na au kahiko i hala, a he mea hiki ole ia kakou ke manao e pakele ana kakou i na wa a pau. O, ka manawa mua i hiki mai ai keia mai ia kakou, ma ka makakiki 1853 no ia, he wa aole i ike na kanaka i ke ano ine loa o ia mai, a ua nui ka poino i ike ia, aka i kona hoea hou ana mai i ka makahiki 1863 a me 1872, ua maha ka lahui mamuli o ka loaa ana o kekahi o lakou i ka mai ma ka makahiki 1853, a ua oi ka oluolu o lakou a pau e hoolohe i na olelo ao, e hana i na mea e pale aku ai, aole no i laha nui loa, aole no hoi i laha nui ma ka hoea hope ana mai ma ka makahiki 1877. Ma ka mahina o Dekemapa i hala aku nei, ua ku mai la kekahi moku mai Kapalakiko mai me ka ike ole ia he mai ko luna, a ua lele mai kekahi ohua a mahope ua puka mai kona mai hebera.

Ma ka malama akahele ana, aole hiki ke pale ia aku kekahi ulia wale o keia ano, a he mea ia e hoike mai ai e loaa ana , no kakou i na mai e like me ka loaa ana o na lahui e ae. Aole i laha hou aku ka mai mai keia kanaka aku. O ka lua o ka manawa, oia no ka mokuahi Cassandra mai Kina mai, a mai ia moku ua hoopae malu ia mai kekahi kanaka me. ka mai hebera, ua hoike mua nae ke kapena aole mai o na kanaka a pau maluna. Ua huna ia keia kanaka maluna o ka moku aole i hoike ia i ko kakou mau luna, a ua hoopae ia iuka i ka po. Ua ikaika na mea i hapa ia no ka malama ana i ke oia o ka lehulehu, a mamuli o ka hooko pono ana o ia mau mea aole i loaa ka poino mai ia kanaka mai. O na mai a pau i ike ia iho nei ua maopopo no ka mokuahi Quinta mai i ku mai ma ka la 12 o Januari me ka hoike mai aole mai oluna. He eha.mea i make ma ka moana, a ma ka ninau akahele loa ia ana i ke Kapena, ua hoike mai oia aole lakou i make mai kekahi mai lele, aole no hoi i loaa kekahi kumu mai ia manawa, e manao ai he oiaio ole kana i hoike mai ai. Aia mahope iho o ka holo am o ua moku nei, ua hoike mai kekahi poe mahuka mai ua moku mai, ua make ka poe i make ai i

ka mai hebera, a ua loaa elua mau pake ma ke alanui Moi i loaa i keia mai ma ke ano mama. Ma ko'u hoomaopopo ana, aole i ike ia ka mai mawaena o na ohua pake o ua moku nei mawaho ae o keia mau pake elua, a mai na luina o ua moku nei i hoolahaia ai ka mai i ko kakou lahui. Nolaila, ua maopopo paha ia oukou a pau aole ma ke kiai makaala ana a ko kakou mau luna kiai e pale ia aku ai na hoike oiaio ole o na kapena moku. E hoomanao iho oukou ua piha ko'u puuwai i ke kaumaha, a ke manaolana nei wau aole e laha aku ana keia mai mawaena o kakou. Ke hana nei au a e hoomau aku ana i ka hana ana i na mea a pau iloko o ko'u mana e kaohi i ka laha ana. a ke noi ikaika aku nei au i na mea a pau e kokua pu mai ia'u ma ka hana ana i na mea a pau e pale aku ai i ka mai, ma ka hoolohe i na ao ana a ka poe ia lakou ka mana. a me na Kauka Lapaau, a ke koi ikaika aku nei au i na kanaka e hele nui ma na hale kahi e o ia ai, a e hooki ka halawai pu ana ma na wahi i akoakoa nui ai na kanaka, a e hoike aku i na Luna Aupuni i ka poe i loaa i ka mai. Ma keia mea. ke makemake nei au e hoomaopopo pono loa ia. Ua ike pono au iloko o keia mau la i hala ae, ua hoao ia e lawe aku i kekahi poe, a ua lawe ia kekahi poe a huna ia ma na apana mawaho, kahi e loaa ole ai ia lakou ke kokua ia e ke Kauka, a lilo i mau wahi e hoolahaia aku ai ka mai mawaena o kekahi poe e loaa ole ana paha i ka mai. Ke ninau nei au ia oukou e ko'u mau hoa'loha, Heaha ka pomaikai o ke kiai ana me

ka maakaala, ina e hana ia ana keia hewa naaupo loa o ka huna ana i ka poe i loaa i keia mai? Ke noi hou aku nei au ia oukou, a ke paipai aku nei au ia oukou e ao aku oukou i na kanaka e hoike i na mea a pau i loaa i keia mai, a e kokua i ka poe i hoonohoia e kiai i ka lahui, a e hoomaopopo iho oukou e hana ana au i na mea u pau i hiki ia'u, e loaa mai ai na kokua maikai e loaa ana ia'u. * | Kakauinoaia.] LlLIUOKALANI P R.