Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 8, 27 October 1880 — He Moolelo no Uilama Harbottle. [ARTICLE]

He Moolelo no Uilama Harbottle.

i/ '' Ua hanauia o UiLama Harbottle ma Ho- ; nolulu, Oahu, i ka la 5 o Maraki, m h 1808, na Johri'Harbottle me Naapu, kana wahine mare ma ke ano hoao. He kanaka Sekotia ma ke Aupuni Hui o Beritania Nui. 1. a noho oia me na Moi mua a hiki i ke au ia Kamehameha HI ma ke ano Huiumanu. 1 ka manawa i hiki mai ai ■ o Binamu ma i Hawaii nei, oia ka 12 o kona mau maka- . A hala he inau malama mahope iho, ua hoonaauao ia oia e Binamu (w) a me Einamu (k), a me Kakina (w), ma ka olelo Beritania, ma ke kahua o Kawaiahao e ku neh_ . _ _ " , * .- 1 Ua m h 1826, holo oia i Kalepom i ke o / " hulu Sila, a i ka m h 1,827, hoi mai no Ho^ ' ,, nolulu. la hoi ana mai, komo hou o'ia i ke N . |cu]a au ma ka noli'o kumu ao ana a . Kuke Bolabola,no Tahiti mai ; ke noho Hu- \' lumanu la no oia malalo.o Kanieliāmelia III. O .keanookeia inoa Huliimanu, he iliahi r\, i makemake ole ia. Oia ka manawa i oki ia ai ka laau ala ma Waoala.. Ma. ka m h 1828 mare oia me Kalaimnku lāi'na wahine maie mua ma ke ano hoao. ^ '• - ■ Mahope ihom ka niā'ke aiia o Kaahumanu ;■'" ... lilo oia-i Kumu AopāikSu nā kā Moi Kam^ \-i ' liameha lli a iue 'na-Lii n pa-U:-n noho •'niuK; \ i aiia me ka 'M oi/ lm mau malamā kona a. V'' ■ ana i na'Lii, lilo oia i . Kumu Paikpii. na iui 'N."" Koa-kuināu o ka Moi ho 8.00, ka nui. ia ma- ■ ' nawa. i hoomāk'a ai' ka haunaole a Kaojni f j |<ji māko ana o Nāliienaona 4 ka m i f / _ 1.8136 , i ka īnalamā o J Je knrnaba-;.-Iaiai iiip \ '' " 5 ka lVl.oi ia Kai lu; moku kalepa, a i ka lile ana i ]<a Moi, kapaia oia lm moku manuwa a oia kainanuwa .miia () 1 lawaii nei. Ua hookoliu kolee ia iho la o Kapena ,UI lama llahala i kapena a lilō wale no ua rno ku la i k<! kuai ia, Ma ia manawa irjai, ū« /*»V . >|l0i Uku la oia no Kokele i Kaneohe, e kani ko, kope ; ua poho oia. A hoomaka aku 1« • •>«•* oia i ka hanai holoholona ma ka 1839. 1 lu wa i hiki mai ai o Lo Kepki i ka mh 184.3 ua kaheaia o Oapt Uilama Hahala e hoi ma | Honolulu rtei. Ua hoomaka hou oia e la . ■ ' :;k||8| • o ■ I>4\

welawe hou ma kona ano inau he Kumu-pai- i 1 kau. Elua la o kona hiki ana mai i Hono--lulu nei ; ua hele oia imua o Mataio Keku- 1 anaoa, Kiaaina o Oahu. Penei oia i ninau _ akuai ia Kekuanaoa : O ke aha la ka pono? • 0 ka hoolohe anei i ka Lo Keoki, a e hoole. 1 naha i ka ka haole ? Olelo aku la o M Kukuanaoa iaia,— o kā hoolohe ka pono i ka ka haole. Pela oia ilawelawe ai malalo- o.„L.O_„ K'eoki iloko o ka Papu ;. a .hiki i 'ka hoihoiia -r ana mai o ke Ea o ka Aina e Akimarara 1 Tomaki. I keia noho ana o Uilama Hahala I malalo o Lo Keoki. ua kapa'mai o Kekua- ' naoa iaia he kipi. I ka pau ana 'o ka hau- 1 nā©tē^ā~tc>~Ke5fetr'«ia'hpi oia i Koolaii i kā -I hanai holohoiona, a hiki i ka make āna o Kalaimoku kana wahine mua i ka m h 1847 > [ Maanei e hoakaka iki ka meā kakau moolelo i' ke kulana o Kalaimoku.} 0 ko Ka\aimoku ,w kupunawahine ka mua, oia o. Kekaulike, na Kekaulike o Kumumu k, na Kumumu k aku keia Kalaimoku w, o Kumumu k noho ia Namahana w loaa o Kalaimoku w, aoUilama nonakeia wahi m.ooielo : Ma ia hope mai, holo-oia i Hawaii a. mare me Kealoha Kahaialii, no Makalaweiia, he mau alii no Waimeā, mai ia manpwa mai kona hoho ana me ia wahine a hiki i keia la, ua mare ia laua e Rev. L Kamika i ka la 7 o lune, 1S55, mailaila mai ko lauā noho ana mp-ka maikai a hiki i ka"la 6 o Pekemaha, 1875, ua loohia i.a pia i keia pilikia e noho nei, oia ka haule ana mailuna iho o ke kaa lio, a haihai na iwi o ke kino, a oia kona mai e noho hei a hiki i keia la a ko oukou mea kakau e hoopukā nei. ' , , ^ •. He kanaka oluolu oia. a he heahea i namaiihini e hiki ana i kona home 'nāni ma Kapalama uka. DK Kamohai. '. .M.a*ka auina ia Poalima nei, ua iiooko ia ka hookuku kini popo nui a na Keiki o ka , inan'uwa- Amcrikii i ku iho nei, i kaena ,ae ai ao'le o lākou mea nana"P'aa aleū. . Uaaakoke āku lā na. keil?i , H-awaii e paan.i. no kā hookaulana ana. kko lakuir_ orie= oiwi. I ka hoomaka āna, .ekolu eo i na 'keiki p.ke kai, ^ aohe-a ukā nei ; o ko ku-muo keia nele ana, ( ua ake-loa ku. [Haw.aij.ari. Tiger,[ rhea ■ hopu PopA_W'ii"liu"~She'ltitrii i ko ano-o-^ka.nou-ana, ] ke au o ka lima, a me kā lawena o nā io u'ala o. iai nipa. nou po)io 'o na keiki o kai, ā i [ ka maopopo anā iaia. lVJ.c ka ulumahieliie; 1 ua 'haawi ae la ia ' 'ri-; kiUI()li:i ' !{fl m(iil nou ) popo o uiui lioi, ii ua liookoia. ia manāwu i lioolei paii iho ai ka Popoki 0 kā Aina i ko- ' nii akainai npi o, ka hopu popo ana iluna o . ke kuh.ua mokomoko, a pela i lilo ai ke eo i na keiki • o ka aina he 1,8,'' 'a'.ho 8 wale'no o nā' leeiki o leai: Owai np la ka aea e aa mai x ia Hawaii ? " Ua 'pale ia na maka o ka mea i hopu popo o kai me ka pale uea hakahaka, a i o ko uka nei aohe pela. • Ua komo mai ke anu o ka hopohopo i ko uka nei poe no ke i eo ekolu mua ia kai, aka, ua loli koke ae la . au oka lānakilafia Hawaii. „ . ; ' ' ■ ' ■ . *'■■«-. ' • . : ' * 1 A' '■ ' . ; ' ' , ■ ■ i