Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 8, 27 ʻOkakopa 1880 — NA NIOI MIKOMIKO O PAKAALANA [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

NA NIOI MIKOMIKO O PAKAALANA

K noho 3 n;i knWnhi m;m kaiJviJinatini^ahjX!it- kanmu.i ko lakuu mau olohaka, maloko o 4 kekahi hale aina o kakou ; a he wahi alae |mud-hen] kekahi me lakou e aki ku pu ana i na io bipi. Hoea ana no o Huaa, a o ko ia nei heln koke aku lu no ia i ko lakou 'ia nui, a penei : Akahi, Ou, O-i, Ha, Pakini, Paele, . I kaua, Hookuke. Nana aku i ua poni la, pii ke kai i ka pahoehoe. Mumuhu " iho la ka iakou la aka. -H-k-aha -na leu n ka -po ? O ke niele o na Ilio a me na Popoki. ! Heāha ka;aoao maikai kō n a 11 a a k u ? 0 ua papalina nohea. 0 na kama^ii ka poe nana iHiookiekie loa , - .. ae i na nu.pepa, noka mea, me ia mea i hana | iho ai Iakou i mau lupe, a hoolele aku la i ka lewa. Heaha ka mea i like ai ka wahiim me ka Papale alii o na kane ? No ka mea. ua oleloia ; " 0 na wahine noho pono, he mau papale alii lakou no na kane." O na oiona ikaika, na maka poluluhi ole, a me na manao i nelei ka auwana, — o lakou na haku o ka lanakila. O kahi hea o Oahu nei kahi a kou moku e ku ai ke hiki mai Kikane mai ? Pela'.ka jiinau a kekahi kumu kula Sabati i ka,na mau haumana kula. (Ja pane ia-mai e kekahi o . kana mau haumana nenei P

" E hele oe ma Ewa, He Kikane kou moku." Kana aku i ua wahi kumukula la, lele lua iluna i ka huhu. Kulou iho Iakou la mala!o o ka noho e aka ai. Pela iho la paha ka Pegana a ke Kuokoa e nuu mai nei me he hua manago la. Hu ao la ka aka. Elua mau keiki malalo o kekahi lanai <; P'-e ana i ka ua, a-he kulu a puni ua lanai !« ; paiie ae la kekahi, he ua wale no ka hoi hoia ■ lanai. Akaaka kek'alii a i akii la, He' ".:i \v;ij" 1)0, aolie k'uiu r ;;.). ! - 7 Hia mai keia waiii nioi a J;;i Elele Pnako- } '.a. a e paunaau ana i;i! oukou : I ukahi, »ria- I :i«olo :2, jiuali h, pepee 4, kaiijiiia 5, ho'imua j u, i' iki 7, makalua 8, hoiliope 0, I]e,44io4'Pi •mi Hewa ia ia ey, * ■ : lioaliu la kn ni'ia i like ai k'o kak'ou Iluaa. i uu, k;i iilu uuku o ka. Nekina? Xo ka inea, ! ' ko-k'- una kelu i nu j)ine, a oia nei i na i Aioi, u pe.a iu nei i liuuheo i Jceia ; ■ • ; " Kā iki ulu i ka N(jtin'a; " ] 'iin-. i ko-ke na pine, j Pa ilio. pa aku, pa ae, ; Haajulu \a> kalma muilia." , , Ninau aku Ju' kekahi elemakule i kekahi j haumana ao kanawai jienei : " Hoaha Ja,' Jra mea e hehee ai ka ilee kanawai o oijjrou ke komo mau'ole oukoii' i'na kuka ?" w;,j Ja kekahi ma keia mau kumu. " I Haahaa ^ nu kulana keonimana o makou. 2 \U hooiae loa makou i na-poe oia ario, ' Hilalula. makou i lta noljo pu a launa pu me lakou', 4 Hehoopailua loa makou i na kan/ika komo ' ofe a pau i na kuka. Me keia rr>au mea e ' *. • *

hehee wale ai ka ike kanawai, a poho makou." Kulou iho la ka hapauea a ea ae la, a ninau hou aku la, Na oukou nn nnei oia e uku ? Nui iho la ka lakou la mau puna. A puana hou ae la ka elemakule : "Aole paonioni ke a'loha — aole haakei — a aohe imi i kona iho — ina oia ke kahua- — ina la ua maii loaaolee hehee. Owai ia ku-la, e oi-o-io nei ?" 1 Ma ka Poakahi uei, ua noho ke Komite e noonoo i ka Palapala Hoopii Innhala i ke Kahu o Kaumakapili : ua kapae lakou i kekahi mau kuinu hoopii, a hookoe iho la i kej kahi kumu palaliu popopo i mea na lakou o j hooiaio iho ai. Ua hoopanee ua komite la j..a. i imiia oJca halawai ku i ka wa o ka-Aha-jhui Euanelio. o ka mokupuni o Oahu nei, ! ma ka la apopo. Ninau ia aku la ka P</ein'>nt, iaia e haa ana ma Alanui Papu, mawaho iho o ka hale kula a Kilikina a heo ae la, ma ke Sabati la 17. Pane mai la ia, i hele ae nei au i ka ahaaina i kela haiepule. o ka inu hoi i }-it wainā a Imm ae la ka ula i na maka, o ka ua hoi, nm aku nei paha ka wai o kahawai. He mau kii wale no-ko loko e kuku la, aohe papaaina, a e hoi ae ana au e noi aku, e mihi aku i~ke akea ma kona * inoa ponoi i kana wahahee i hana ai a lalau hewa ana au. Wili iho la ka aka a kahi ^J8lele Poakolu. Owai ke kanaka i owaia mau ia e ka lio mai kona la i hanau ai a hiki i keia la 7 0 D Kahauielio o Lahaina.

I Kt poai Iiou mai nei kela mai piva laij fota (Typhot fiva— Fiva Luai paha) ma ke j kukinakauhaiō nei ī keia mau la, ua looliia j nui ia kahi poe. Ua lohe mai makou, ua hou ia ke poo o kekahi kanaka Hawaii me ka pahi, e kekahi | luna luma pake ma Wailuku. Maui. Aohe | maopopo kc kiimu, akn, ua nawaliwali loa ; ke kanaku. : AIa kekahi *n;ui la aku nei ina Kaliului, ua loohia ia iia nhu . o kr kaa aln !>a j)01ll(, oiai e holo ;in;i im I ia r;nal-. im, a kokoke ma Puuneiie, (i r i owala. ;,.n ];L ,m »\jU> Kamahao" la, n. mokaki ;;lla li;i 0|mil JMI, M;1 j , i;, n _ Aohe ola i lirj j, j Kn u. k'A waihoia mai i ko makou j,apa kakau kma. nniau K;ui;u"vai, a. i,a Im . j,oe ike kanawai e welie mai, oi;i i he ninau aoo nui ka: l leaha ke ano o ka » Palapala Kuii Kino 7" ' iioakaka ia ma ka Pauku „ \ll; Kiimukanawai? A liealia kona [ioiio 7 Ilamuia mai,; hoi keia walii ,> na 0|f)|J(. 0 |<(; k;in;iW;ii.j J kekahi la o |.,e|a jmJt. a|{U flM() |J;j j jf j;| j kulialu kaikamaliine U;,])n Ji;ij<(. ;i)|;) I rne ke kapa jiake ,/ia \«> alanui, a ia manawa. ; i iionho ae a,i keJ(a.hi mau wahine Hawaii, e ( pono e hopn ia kela kaikamahine, no Imna koino aria i lea loJe wawae a me ke palalea, pake, ua pane la. Iiali i poe, aolie J<u)eana 0 hopa ai, iio ka inea, ua rnare ia oia me ka pia.ke- aHie kiileana kiploa pake e houkomoai ī ka lole jiake no karia waliine. PoJa io FJtnei / Na ku. jioe ike kanawai e hoike mai 1 ka pono u rrie ka porro ole. /

! i kekahi pule aku nei, ua hookolokokol® | ia iho la kekahi Sela o ke kuna Manona, o I i Kaiu kona inoa, iniua o ka A ha Hoomalu, a I ! ua hoopaiia he $1S.00, a me eono malama 1 mii ka paahao, a me $1 koma. Penei kana i iiewa ai oia : I kekahi holo ana aku nei 0 I ua kuna la, aia lioi, oiai oia ma ka moana, haawi makana ae la ua Kaiu nei i kekahi inau omole Lama Pake, e palua omole ana iwaena 0 na sela a me na ohua, a ua pau iho lakou 1 ka ona. Ua kahaha ke kapena a i me kekahi poe i kalii 1 loaa mai ai 0 ka la- , ma i keia poe. A i ka hiki ana i ke awa, hoomaka ka weiie ana 0 ka ukana, loaa aku la he 6 pahu huinaha lama Pake, ua nalowale, a i ka nmaniuau ia ana, eia ka 0 ka lama ia a Kaiu e lokomaikai nei ia iiai. Ma ka la 1S iho nei, ua make aku la ma Auwaiolimu, 0 Mr. William Hornblower, [PeniJ i kamaaina kahiko loa i na kanaka Hawaii ma kanaka hana he kamana moku. ma kahi 0 Emi, ma Ulakoheo. He 67 ka nui o kona mau makahiki o ka noho ana ma Hawaii nei. [Ja haalele iho oia he wahine, he kaikamahine, [ka wahine a Toma K Clark ona mahiko 0 Kipahulu, Maui,] a he lehulehu mau moopuna, me ka poai nui 0 na hoa'loha.