Ka Elele, Volume 9, Number 18, 15 November 1854 — PALAPALA MAI FATUHIVA MAI [ARTICLE]

PALAPALA MAI FATUHIVA MAI

Oomoa , Fuiuiva , Aug 5, 1854. Aloha oe e Mr Kalaka, a me na makamaka o makou mai Hilo, a hiki i Niihau. Eia makou na kumu mai Hawaii mai ke noho nei ma Fatuiva ka aina o Malunui i noho ai. Eia o Fatuiva ma ka aoao Hema o ka Poaiwaena 18°27 degcre ama ke Komohana 138° 49 dcgere. He aina wela o Fatuhiva ; He nui ka wela ma ka malama o Sep. Nov. Dek. lan. Feb. O ka wa e wela ana o Hawaii, oia koouei hooilo ; a o ka wa hooilo malaila, oia ke kau maanei. He aina ua nui e like me kuu aina hanau. Kelekole wale na alanui a inoino no Iioi. He ano poepoe o Fatuiva e like no me Lanai ; He aina pali o Fatuiva, he pali ma na aoao a puni; hookahi nae alanui mawaena o ka aina ; a maluna o ka waa e hele ai makai. He aina kahawai he wai ono e puni no o Fat«iva i ka la hookahi ke holo ma ka waa. Na kanaka ma Fatuua. Hookahi noano o keia lahui me ko Tahili a me ko Hawaii, ano like loa na ili ; na oielo ana, a me keka|ii mau tab i ; A i ko’u manao wale ana; hookaI hi kupuna o keia moana. i He ano puipui na kino ona kane ame na ; wahine ; he auo nunui na kane ; a o na waI hine kai uuku. Hc poe makemake i ke kaI kau uhi, oia ko lakou mea nmkeinake loa. ; He malo ko na kane, ahe pau ko na wa1 hine. He ano like me Hawaii mamua, aoie lakou i nele i na mea aahu. 1 He ulu ka lakou ai nui, oka hua ona ulu ; 1 a i pau ia aia hoi ka ulu i waiho ia ma ka I lepo ; oia ka ai e ai ai i ka \va aole i hua Ka I ulu ;ua kapaia he mo . He ai awaawa. J\'a hana lealea. Oka hula ka mea nui, I l, u l a i ta po, hula ke ao ; oia ka lakou la lealea i nui na mea ala ma ia la. O ke toina kekahi, lie kuu wale ka mai o ina wahine; a hula iwaena ona kanaka a pau, i aole o lakou liilahila.

Oka inu rama. No ka moku kekahi ana kekahi haole Beritania i hana kekahi, o ka wai o ka niu. Paila ia a o ka hou, oia ka rama, oka moekolohe. He mea hilahila ke hai nui aku, eha wahine, hookahi kane. Oia ka hewa i mole loa maanei. Oke kaua ana. Oia no ka hana mau o keia mau lahuikanaka mai na kupuna mai. He kaua ino loa, a lilo rnai ko kela poe i keia poe, pau i ka ai maka ia me ka poi ulu. “Momona wahi a lakou.” Aohe momona oka puaa, A e lawe ia ke poo na ko lakou mau akua lapuwale. JVa akua o lakoiu O na kupuna o lakou i make mamua loa, oia no ko lakou mau akua. Hookahi akua malihini, oia o Pele ; no Hawaii mai oia» He anopoe paulele ina akua 0 lakou. Aole hoolohe mai ika makou. Ke ano o ka noho ana ; he alii no kela mea keia mea i kona manao iho, a nolaila mai ka nui o n i kua. No na Kumn Hawaii. Eia no makou ke noho oluolu nei aole maimai; aole nae he huli mai o na kanaka ; miku wale na kanaka hele mai. Aia a haawi i wahi lole ; alaila e hele mai ai. He pilikia iki malaila, aka, na ka Uaku nae e hooulu. E noho makou a e hana ika ke Akua hana ma Fatuuhiva nei. He nui kuu makemake palaj>ala ake ia oe a 1 na hoa o'u aka, no ka holo koke o ka moku i Nuuhiv;a , aolee loihi keia palapala ia oukouO makou na Kumu Hawaii e noho ana rn#i Fatuuhiva. Aloha oukou a pau. Na S. Kauwealoha, Ko oukou hoa aloha