Ka Elele, Volume 9, Number 3, 30 March 1854 — Untitled [ARTICLE]

KA OLĒPO A KE K \ 1 11 NUPEI'A .HaOIK “MIIIĪA A!tGPS,” KA I-NO\, NO KA IIAHA, MOEKOl.O HE, A MR NA KULA. O Ahenihania T , ornander kona l:ma hooponopono. Olelo ua i4iberaliaina F. nei ma kona nnpopa o Mar. 9. iho nei, e pono e hoopau kn Ahaolelo i «a pauku kanawai papa i kapuhi rama a me ka hana i ka waina. No ka mea oke puhi rama a me ka hana i ka waina, ka mea e hoihoi ai ka manao o na kanaka i kahana; a e nui ai hoi ka waiwai. Ina i naa ka hana waina aole e hala na mak. eono wahi ana, a oi ka waiwai pukama laila mamua o ke ko i keia wa; a i na hoi i puhi ia ka rama ma nn aina puhiko e noho nei, oluolu koke na meamahi ko a pau koke ka olelo a no ka nui o ke dute ma Amei'ika Huipuia. Pehea ko oukou manao na kanaka Hawaii i keia? inaikai anei ke puhi rarna ma Hawaii nei? Heaha ka mea puka maiaila? o ka waiwai, o ka inaluhia, o ka hanohano, 0 ka naauao ancff A o ka hehena, ka ilihune, me ka palanalelo, mc ka naaupo, a me ka hilahila? Pehea ko oukou manao, e na luna makaainana? Makemake anei oukou i ke puhi rama? E na kanaka noiau, e hai mai i ko oukou manao i ka Elole, no keia mea? Eia kekahi olelo o ua nupepa nei, e hoopau i ke kanawai hoopai ma kc ano karaima, i ka hookamakama a me ka moekolohe ; a e hoolilo ia hewa, i hoojpii waiwai wale no. E ia ke ano, aole c hoopai ke aupuni i ka moekolohe; na kela mea, keia mea e lioopii a c hoopii ole c like me kona manao, no ka moekelolie o kana wahine, kana kane, a pela aku, i uku ia niai oia ma ka waiwai, no kona poino. īna manao oia aole e liopii, oia iho la no. Pela ka manao o keia haole pai nupepa. Eia kekahi olelo ana, e hooloii ae i ke kanawai hoopai i ka poo ona. Aole no e hoopai, ke kolohe ole ka mea ona ia hai. Ina hele ka mea ona ma ke alanui, hikaka io, ianei, olelo iuo, hana pupule, aole nae e hana ino ia hai e waiho no,'aole e hoopai. Peliea keia? 1 ko kakou naaupo ma Hawaii nei, ea, be mea hewa ka ona, a e pono no e 1 koopai ia i ke kanawai, i maluhia. Eia kekahi; oielo keia nupepahaoie, I * pau ka oihana Ao]iaiapala; e hoihoi

ia na kula i na makua, na lakou e ma- I lama, aolema ke anpuni. Pehea ia? Holo anei ka naauao i na makua o Hawaii nei? Ehia na makua, lEanaomui i ka naauao o na keiki a lakou, a kokua pono i na kumu, liana i halekuia a liookomo i na keiki i loko o na knia ke oie ke kanawai? Eiiia? E hai mai ka poe ike. Ina i haaiele ke aupu ni i na kuia, aole anei e hoihope hou na kanaka i loko o ka pouli kahikoi O keia haole, ea, ka mea pai pinepine i na olelo hoino i na Misionari, ua kapa ia lakou he poe puniwaiwai, puni hanohano, haalele i ka 'lakoa hana. Pela no lioi kana olelokue i ke kuhina Aopaiapaia, hoowahawaha i na kula, wehe i ka rama, oleio e wehe i ke kanawai hoopai i ka moekoiohe. Oia no nae ke ano o na nupepa kue i na kumu ma keia.pae aina, i k-e ia mau makahiki i hala,he nui wale. No ka mea, ua makemake kekahi poe e hana ma ko iakou makemake ilio, me ka pilikia ole i ke kanawai. Aka, o ka maluhia, ka pono; ka noho malie, ka.naauao, a me ka noho kuonoono, oia na mea e pomaikai ai ka iahui kanaka Hawaii. Ua akaaka ia oukou ke aao o ka poe kue i ka pono iloko o ke aupuni.