Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 20, 7 Iune 1849 — Na Palapala Maoli. PONO ANEI KA HANA MA KA LIMA? [ARTICLE]

Na Palapala Maoli.

PONO ANEI KA HANA MA KA LIMA?

Eka Elele Hawaii, aloha oe. He wahi ai nuku ka'u e haawi aku nei ia oe, ua lawa paha ia no kou aina ahiahi. A he wahi kanaenae hoi no kou hele ana ma keia mau kai ewalu niai Hawaii a Niihau. * Eia ua wahi ai la, ūa uuku a momona. Ua liewa anei ke kanaka ke loaa ia ia ka naauao, ka amara, ke kamana, hana kahi lauoho, ka holoholo moku, kalai waa, mahiai, a maauauwa, a me na hana like e ae a Ua lohe au i ka oleio kuhi hewa a kekahi poe kanaka penei; Aole pono ke kanaka naauao i loaa ia la ka palapala kuinn ke hele ma kekahi mau hana e ae i loaa ia ia; I ko'u manao Uā pono loa ia kanaka ke loaa keia mau hana a pau ma kona lima, a he kanaka naauao no hoi ia, a oia hoi ke kānāka a ke Akua i mahalo nui ai; penei kana maloko o ka palapala Hjemolele, Solomona 4: 7, O ka naauao ka mea nui e imi i ka naauao a ioaa, me na mea a pau au e imi ai. Solomona 10: 4, O ka lima hoopalaleha, he niea ia e ilihune ai, afka, o ka lima hooikaika mau i ka hana, oia ka mea e waiwai ai. $olaila e hoakaka koke mai e ka Elele i na pono a pau loa, mai huna oe i kuu manao, o kapaiā oe i ka po o ole kou hanau ana a hootaakua aku hoi oe i ohlina. \ v W. P. Nahakualii. Honoluh, MeiW, 1849.

Makawao, Muui, Hik'ma, Mei 58, 18 19. Aloha oe e ka mea hoopaka'ku i ka Elele. E like rr»e ka'u dteto ia oe e palapala koke aku ia oe i ka wa a'u- i -hiki ai i Makawuo nei, pela ka'u hana ana i lohe oe a me oukou a pau i ko r u holo ana mai Honoiulu a hiki i Lahaina; ko'u hele ana ma ka pali ma Kiloa, a hiki i Wailuku a malaila aku a hiki i Makawao; a āoe Ra mea a'u i ike ai ma keia aina oluoiu> Ua holo au ma ka moku Haalilio pu me Alekanedero ma, a me Koneda ma. Ua pono ole ka holo ana, ua lohi, ua pilau ka moku. „ foalua, ahiahi ua holo; poaha ahiahi, ua kokoke i Lanai, a ua ikeia o Lahainaluna, aole nae i ku ka moku a awakea o ka poaliina. Poaha i ko makou holo ana a kokoke i Kaholawe, ua ikeia ke ahi o Pele e aa ana ma Kilauea paha, ma Mauna Loa paha. He mea w r eliweli ia ahi. Heaha ka hopena o ia mea? Aole maopopo i ke kanaka. 0 ke Akua wale no ka i ike. Pono fio kakou e noho makaukau no ka hiki ana inai o ka la o ka Haku. Awakea o ka poalima pae makpu iuka me ka nawaliwali no. Ua ike makou i ka ikaika o ka la. Me ka hoomanawanui ko'u noho ana ilaila. Eia ka mea a'u i ike ai i Lahaina, o ka emi ana o na hana. I keU makahiki, na nni n a haole malaila, ka poe kalepa, na kapena, amara, hana kamaa, na kauka lapaau a me na mea e ae he nui no. I keia wa e noho nei, anenne pau loa lakou i ka holo i Kalifbnia. No ia mea, he wahi mehameha o Lahaina. Ua make kekahi kahuna lapaau, o P. no ka nui o kona ona ana. Ua poho kekahi kanaka kalepa, a ua make kek&hi. pa holo ka oopa ma kahi e. Aka, aole a'u manao nui malaila, aole make o Lahaina i ka holo ana o na haole a pau loa. Aka, «ia ka mea paha e make ai, o ka holo ana o kanaka Hawaii i kela aina hoowalewaleia e eli gula a loaa ka pilikia ma ka hoowalewaleia mai, a haule iloko o ka hewa a make mau loa. Pono kakou e eli maanei ma Hawaii no ka mea, aole okana mai ka waiwai ma keia pae .aina ke hana kakou me ka palaka ole. I kekahi palapala hou e hoakaka au ia oukou

i ko'u hele ana mai Lahaina i Wailuku ma ke pale o Kiloa, a ma kahi ana o Kapela, a ma ke awawa o Wailuku a hiki i Makawao nei. Na'u na Gelina.