Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 16, 12 Malaki 1849 — No ka Naauao. [ARTICLE]

No ka Naauao.

Kula Alii y Maraki, 1349. E na Kumuao, Aloha oukou: Aole i pau ka manao no ke ao ana'i ka Helu. Nui na hana e poloke ni ka hana helu ana. Ua hoike aku au i kekahi o keia mau hana, ma kela pnlapala Eia kekahi, no ka hoonui ana ma ka manao, i koe; o ka hana no ia e uiaa'i oukou a me ka oukou mau haumana i ka noonoo ioihi ana. Pent?i; E hoonui i e'ua tausani ekoiu haneri kanaha ku namaliina, oia - - 2,0 1" me ke ono ta.usaui ehiku hanen kanawalu kumamHiwu, oia - - - - 6,789 e loaa no ----- 13,920,205 Penei ka haua ana; Ina e hoonui i na kahi ine na kahi. -e loaa no na k;»l)i, 5 X 9 = 45 kahi; ma ka manau e paa*i ka 5 a e iawe ui ka 4: ina e hoonui i na kahi me na umi, e loaa rto na umi, 9 X 4 = 36 umi, B>;s = 10 umi; hui na umi 4, me .3i> umi, me 40 umi, 80 uiui no ia; mn ka nuinao e paa'i ke 0 a e lawe i na haneri 8: ina e lioonui i ua kahi n»e na hunen, a i na uiui mu na umi, e loaa no na haneri, 9 X 3 = !27 haneri, 5 X 7 ~= 33 haneri, 8 X 4 = 32 haueri, hui 8 "27 —33 —1-2 = 102 haneri; ma ka m iiiao « paa'i ka i2 a e lawe i na tausmi lte 10: ina e hoomii i na tausani me na kahi, a i na haneii ine* na u'ni. e ioaa no na taosani, 9 X -== 18 tausani, 5 X 0 = 30 tausani, 8 X 3 = :2 l tausani, 4 X 7 = 28 tausani; hui 10-f 18 -f- 30 i4 —J— "28 = 110 tausani; ina ka manao e paa'i ke 0 a e lawe i na umi tausani he I I: (ua pau na kahi) ina e hoonai i na tausahi me na umi, a i na haneri me na haneri, e ioaa no na umi tau«anī; 8 X - = 16, 4 X (»== 24, 7 X 3 = 21; hui .11 -f- 16 4-24-j-*2l =7-2 umi tausaui; e paa'i ka 2 « e lawe i na haneri tausani he 7: (ua pau na unn) ina e hoonui i na tau«ani mo na haueri e loaa no na han?ri tausani, 7 X 14, 6 X3= 18; hui 7 + 14-}- 18=39 haneri tausnni no ia; e pua'i ku 9 a e lawe i nn miliona he 5: (ua pau na haueri) ina e hoonui « na tausani na iai>*<ini e loaa no «iiiona, 6x2 = 12, a e hui me na iniliona 3, lona no 15 miliona; o ka loaa pau ht $03: oia uo 15 miliona, 920 iauaani me 206. i

A maopopoia hana ae, alaiia e kakau a e hoonui, ma ka manao, i na huahulu e ae, Penei: I. 2. 3. 4. 5 :4m 65 U 5603 7045 37945 721 1208 907 Ō4970

MaUima paha, ua nui ka olelo no ka Helunaau m ine ka Helukakau: no ke kumu o kakou ■ mau huaheiu kekahi mea i koe. Okoa na | hualielu 6 kekahi lahui, okoa ko kekahi. Ona hi|aoielo o ka lahui Heiene, me na kaha, oia no ' kp lakou mau huaheiu Aneane like ko Roma| ijēlu *ana me ko Heiene helu ana. Ua hanaial ,ko Roma helu ana ma ko Europa mau lahui a j ine ko iakou mamo, ma Amerika, no na wa, n-a mokuna, a me na pauku o ko lakou mau buke. Ona manamana lima he umi, oia no kekahi kumu no ka helu ana o na iahr*i!:anaka a pau, i na wa a pau. Aneane iike ko kakou mau huahelu me ko Arabiaj hoomakaia iM. H. 1130 Penei ke kakau ana i ka hoomaka ana. i 2 3 4 5 6 7 8 9 I==ŪSE9BI No ka manao o na kanaka e kakaii wikiwiki | ua iiio na kaha }na poepoe. Penei ko Hawaii, I ko Arabia, a me ko Ronia kakau ana. i Ha;vaii. Arabia. Roma. j Akahi, I, 1, Hookahi aianamanalima. Alua, 2, 11, Alua u Akolu, 3, Ill t Akolu " Aha, 4, IV, ( Aha ' " oia no, ( Akahi nol«>ko mai o ka lima. Alima, 5, V, Hookahi liina ok'»a, Aoiio, 6, VI, " me ke:;ahi manamana. Ahiku, 7, VII, " e)ua u Awalu, 8, VIII, t( tkolu " \ u " eha oia no % Aiwa, 9, IX, ( Akahi noloko tnai o umi. Umi, 10, X, Alua lima okofi. Ueni-kahi, 11, Xi. 41 inu kekahi manamana. Umi-lmi, 12, XII. " elua " Umi-kolu, 13, XIII. " " ek<.lu " Umi-ha, I *, XIV. u ka like o na " eha. Umi lima, 15, XV, Akolu lima okea. Umi-ono, 16, -| XVI, rae kekahi manamana. Umt-hiku, 17, XVII, " 44 elua " Umi-walu, 18, XVIII, " u ekolu " Uini-iwa, 19, XIX, ( Alua lima okoa nie kekahi noloko iniii o umi. Iwakalua, 20, f XX, Aha iinia okoa, 2 umi no ia. Kanakohi, 30, XXX, Aono " il 3 11 Kanalia, 40, XL, Akahi umi noloko mai o Kanalima. Kanali ma, 50, L, Hupalua o ka haueri. Kanaono, 60, LX. " il rne hookahi umi. Kanahiku, 70, LXX, " " il elua umi Kanawalu, 80, LXXX, " «< ekolu umi. Knnaiwa, 90, XC. Akahi umi noloko mai o haueei. Uancri, 100, C, Ka hua mua o eenlu*», (Haneri.) Alima ha. 500, |D, Hapalua oka tausani. Tausani, 1000, M, Ka hua mua-ō mille (Tausani.) A maa na kuinnao i keia helu ana, alaila e ao aku lakou i ka lakou maii huumana ia hana, ma ka papa eleele, me ka ninau aku. Heaha koia makahiki e noho nei kakou? iVa -lakou no e kakau ai, Penei: MDCC.GXL.IX, Penei ka hnike ana: M, 1030, hookahi taus;uii; D, stK>, eliina haneri; ekolu C ( 300, ekolu hatieri; XI», 40 he umi noloko mai o .30, k*»naliuia, no ia; IX. 9, iwa, hoo kahi noloko mai o lp, he iwa no ia; hoi pu, 1849, oia no, hookahi tausani ewalu haneri kanaha kuuiamaiwa. Me ia mau huahelu iwa o Arabia a me ka 0, oie, e hiki no ia kakou ke helu i na lauoho o ko kakou mau poo, i na one o kahakai, i na lau oka ululaau, ame na hoku oka lanL Aia no ma ko lakou wahi ka mea e inaopopo ai ko lakou nui. Ina e kakau ika 6 wale no, he ono no ia"; ina peia, G(), he kanaono no ia; ina pela 600, aono no ia; ina pela .6, he ono hapaumi wale no ia; ina pela .06, he oiiohapahaneri wale no, a ina pela .006, lie ono hapatausani wale no ia. Ina e laweia'e kekahi huahelu ma ka lima hema, p.iumi ka mahuahua an); ina i laweia'e kekahi hua helu ina ka lima akau, paumi ka emi ana. Aia no ka hana e hoomaopopo ai ka helu ana, ma ka Mokuna I o ka llope o ka llelunaau. Owai ka mea |e liiki ia ia ke heluhelu i keia lalani loihi o na huaheiu? QuAdoH*M»ni». t«ril)on.i, bilion». milwhn, taircttni, 16J, . 713, 604, 7a2, 389, 521 I Na Kpk*.