Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 9, 9 October 1848 — No ka Naauao. [ARTICLE]

No ka Naauao.

"N'A HOl ICE E IKEIAI O NA; OLEI.O I KAPAfA! O KA PALAPAEA lIEMOLELE, O Kl OLELO IA AKK AK( A. • i _ (Olelo II )—He iH)>jo ole kf, neix nā Kanak'a i. ka ho-: IKE OI.E AV A O KE AKUA 1A LAKOU., , Ina paha i/makemake ke<Akua ē # hoike mai ia ia >ho i kanaka, pono no ia m e mai; |he mea : 'hiki no hoi in ia ke hoike mar/i koiia Ima'kemake ina kanaka. Oka hoole niai i keia iuuinao, ua like ia me ka jK)ole iho, -aole he jAkaia; nolaila. o ka poe i fie mai, he Akiia no, ttfe mai no'hoi lakou, ua hiki ia ia ke hoike mai , 1 j<ona mat*ao. • , k Eia hoi, he ano hōomana J<ekahi ano o kana,kav Hoonmopopo ke kanuka ika hevyk me kn ponpi fee pluo!ti kona ke hana oia | kana iu(?a e* htfapoiio' iii; he Weli weli hoi koū& x ke hana .oia i k;inra mea e hoahewa ai He lunaifcehala kona ina [>aha i umiia 'mai oia i kekahi a hocyhtamoeiay tia a]a mai no i kekahi uiannwa, a kani mai kona leo e iike me ko ka | hekili, a hn'ahilu ke knnaka no na hewa aiia i | hana i. fle iini ko ke kanaka e hoomana aku | i kekahi mea, he mea ikeia mai paha, he mea j rke oie ja paha. 0 keia ano lioomana, ka mea e like ole ai na kanaka me na holoholona. Aoj le i ikē na holoholona i ka pono a me ka hewa, noiaila, aole o lakou ano hoomana. lna i huliia im mooolelo kahiko, aole i loaa ka lahuikanaka hoomeina ole. Aole hoi he lahuikana e noh'o.ia ma ka honua mē ka hoomana ok. Ua ane kinaiia keia ano iloko o kekahi poe ma Aferika liema, noiaiia ua aneane hupo like lakou mo m holoholona. Ina he mea hiki ke kinai iho i keiu ano hoomana iloko o kekahi lahuikanaka. ina iia poino loa lakou. Ua hoomaopopoia keia poino ma kā aina o Farani-, ikawa i hoole ai lakou ika Baibaia } i ka Babati, i ka hoomana, a wawahi iho i na luakini a noho Akua ole iho la. [ā manawa, nani ka lehulehu o ka poe i pepehi make ia lakou iho! Aole okanamai ka poe hala ole i paa 4 ka paa! Kahe mau ke koko ma ke gilatiria! Hoōhiki wahahee na mea a pau! Wahawaha* wale na keiki i ko lakou mau makua! Haawi [li'o lakou iu lakou iho i ka moekolohe a me na | haua pmuuaele! Haawiia 6,000 palapaln hoo- | hemo, i na makahiki elua, ma ke kulanakauha:ie o Parisa wale no. Malaila na mea a pau i | ku i ka haumia, a i ku i ka inaina weliweli.- | Poino na keinaka, ke ole ke Akua e hoilee mai \ia ia iho ia lakou. E i;ve maopopo kakou i kej ia ke nana kakou, | 1. Ika noho ana ona kanaka hoomanakii I mamua ae o ka hiki ana mai o lesu. j 2. Ai ka noho ana o na hoomalau ma na' aina ike i ka baibala. 3. A ma !*a nana ana'ku no hoi i ko na aina l hoomana kii i keia manawa. | 1. E rmna kakou i ka pouli a me ku ino o ka poe hoomanakii mamua ae o ka hiki ana' «>ai o Je.<H. j U& te ka ike ana ike Akua, a" Jiēoakua iakpu i na mea laouwalo he le-| ivdehtj ? iho la. Aole lal>oti i ho^maopopoi u inea hana ke~ao nei; .hpi' i*kamai iwaeua q kuajiv ka, Aole cf ka.ptli o na kSriiiwovi o ke i r>H Aple. i akaka isj lakou; ka o)au ioa aitfa o ko ke kamikn. Kaualua Wale hikou ia iuh\. iu>i v|akou i hoomuopopo i kii la Aole o.lakou malamaliwna iki e akaka ai k* me*^ ! hiulea ai ke kaiiaka' bevya i\ie kēAilh, 'Na ke Akim wale no i lijcyke mpl i Iniiwule ka pō'e akeakamni aole loaa ikVka meu? e aponoia inai xii ke ka»a\a he wa. Pofrtr foa kou ma im mea nui o ka ajmkft aiu' la iloko oka poutu ; Tsa. <50>- t. "Uhi «nai ka lionua, a o fca pourii lq?i hoi \\ na kanoka. , * (

Aole i loaa ia lakou kekahi ioina e akaka ai ka pono ame ka hewa. Ua nalo loa kekahi niau pono', aoTe i ikpa ia lakou; a ua hooponoia nvai kelviriii iuau hewa, o na mea pono a iakou i ike ai, u;r ike powehiwehi ia, nolaiia, aole i malamaia; Ina i kinaiu na kanawai he umi, ame l»a lesu haiok'lo ma ka mau.na, pouli hou niai kfi homia. jMa na aina keristiano, ua loaa na < kuJa k-ahi t e aoia mai ai na kama|ii, inalaila ua | we{ie,wehe^ a ka oiaio a ua hoolahaia, ka malaj malama. Ua {lookumuia kekahi kula ma kela keia okarja, i hiki ke aoia mai na kanu - lii a plau. Aole pela ma na aina hooinanakii, liole i'hooku-Hiuia na kiila no na kamalii a pau; he mau akeakamai no ka i hookumu i kekahi maii kulā, he mau kwla nae, kakaikahi waie na kamalii i.aoia mulaila, nolaila, ua hupo ka nui o kaneka. " ■ . Ua.ino a haumia lōa ka lakou hana ana ma na.oihana hoomana a lakou. He paumaele a uie ka ino loa*na akua kane a me na. akuawahine o lakou. Jie mea hijahila ke hai aku ika mooolelo o lapka, luno, Baku v MeVekuri a me V enusa. īle poe ona y moekolohe, aihue a hoopunipuni. I iho la o Paulo (Ep. 5, 12.) tk O na mea i liana maluia e lākou, he .mea hilahila ke olelo aku ia mau mea/-' 1 enei i. hoakakaia ke ano o lakou i ka wā o na lunaolelp. , : # * • Roma 1: 21—31 No ka mea, ikawa i ike ai lakou i ke A kua,.aole lu.kou v hoonani aku ia v\ i Akn.ei, aofe~hok i aloha" a£u,;a-ka, ua lapuwa* le lakou i ko iakou manao ana, a ua hoopouliia hoi lakou naau hawawa. Iko lakou hoakaka mai ana, lilo lakou i poe paaupo. A hoolilo aku lakou i ka nani o ke Akua make ole, a lilo mai ke kii e like me ke kanakā make,* a me na nirnu, ame na h&loholona wawae eha, ame na mea kolo. Nolaila hoi kuu iho la ke\ Akua ija { lakou ma na kuko hewa o ko lakou maii nilau, . paumaele, e hooinoino iho i ko lakou mau kino iho, ia lakou Jakou. Haalele aku la lakou i jRe Akua oiaio, no ka mea a hoomana j aku la laiiou, a malama hoi i ka mea i hanaia, aole i ka mea nana i hana, oia ka mea hooniaikai maii loa ia! Amene. No ia mea, kuu la ke Akua ia lakou i na kuko ipo, no ka mea, ua hoololi ae ko lakou poe wahine i ka āoao maoli i ka mea ku e i ka aoao maoli. no hoi na kane ? i haalele ai i ka aoao maoli o ka wahine, a i ke kuko hewa i kekahi i kekahi na kane me na kane, e' hana ana 1 ka mea hilahila. a e loaa ana iloko o lakou ka uku (pono no ko lakou lalau ana. A no ko lakou makemake ole e hoopaa i ke Akua ma ko la- | kou ike, kuu iho la ke Akimia lakoM i ka naau howa e hana aku.lakou i na mea ole i ka ipono. Ua piha lakou ina hewa pau, ika imoe koloke, i kajppuuioino; i kaLpuhiwaiwai, a ! me ka Inna iho; ua.paaj)ii hoii. ka Bu*hua, i ka ► pepehi kanaka,' ika hakaka, ika hoopunipuni, n me ka mauao ino: He'poe aki, he poe alelo hoohew a waie, he poe ināiipi i ke Akua, he poe kuamuauiu, he liaanui, lie poe imi i na .mea imvhe. pc>e ole i na makua. poe, he poe lawehala'i na niea i hoohiki^ x *p©e aloha ole, he poe makona,he ' % v inw kekahi iloko o lakou ilikou i keia poino. Aoie. he npea e ke Akua, aole he Jifea iHāi me he la. mau paapu mai ia kn ino nue he ao m e hoopajs ana i na kukuna jtj?touo a hiki mai ia ka olelo euanelio, e iike ine ka puka ana mai o ka lji i kakahiaku e hooauhee ai i ka po. 1 i mat>po|K) loa malaila ka poino o ina aole i haawi mai ke ikua i kan* olēte? - iwwlii S<p. IS4C. r E;nu Kiimuao? Aloha oukou:—Ua makauksu paliā o keiamen, a o keia rtiea o oukou e ninau 'mai ia u, -'Pel.ea I& wau o ht>oponopeno ai i u kv,!> . A , !h s iiWi.wi iiui no iu. ■v

Ke makemake nei au e hoilee aku i kekahi mau mea e kokua o ka hoomaka ana, a me ka hooponopono aua i kaei kula. E make hewajio nae keia hoike ana. i kekahi mau kumu, no ka mea, aole ikaika ko Jakou manao i-keia hana maikai. ()koa ka manao | o kekahi i ke ao ana; a okoa ka manao o hi. He hana oluolu no keia i kekahi kumu; a| he hana kaumaha, a he oolea hoi i kekahi mu. 0 kekahi kumu, makemake nui oia i ke kula a me na mea a pau e pili ilaila; aōle | nae pela kekahi. r ) ka puni dala' ke aiakai o kekahi, a o ka makemake maoli ke alaluii o kekahi. 0 ke kumu i hooikaika riui i ka ike nona iho, a no kana mau haumana, e lilo no ka hoonaauao ana he hana lealea nana. Aka, r 0 ke kumu i hapai i keia hana no ke dala wale no, e lilo no ka hoonaauao ana he hana lealea ole nana; a nui no kona hjopaapaa ana me na makua, a me na haumana, a me na luna kula. Pela no ka manao o kekahi mea ike, o L. ma ka Elele, Helu 7; "Nawaliwali kekahi ooe kumu i ke ao ana; haalele wale i ke kula i kekahi manawa, haawi i ke kula i ka mea e; a. hooemi kekahi poe i ka manawa kula, hoopau koke a hoi i ka hale: aole i maluhia na kula o lakou/' Aka, i mai la oia no kekahi pōe kumu; " Ua ikaika maoli no hoi kekāhi poe kumu i ke ao ana; nolaila, ka, pono o na haumana." "■ 0 keia poe kumu hope la, oia ka poe e hoopomaikai ana i ka hanauna'hou: no ka mea, o ka mea i hana.ikaika oia no ka mea e lanakila'i uialuna o ka lako ole o ka hale kula, a me ka walaau, ka molowa, ka nanea o na haumana, a me na hemahema he nui wale. Pela no ka Solomona 12: 24. 4t O ka lima o ka poe hana mau e lilo oia i haku, o ka mea hoomo-! low r a, malalo nō ia i ka hookupu. M j Ma ka hooikaika ana e loaa no i ke kumu ke akamai e hooponopono i kana kula, a e hoomaopopo i ke ano q kana mau haumana. Nolaila, e hiki no ia ia ke hoolilo i ka hana a ke kuia, i mea lealea i kana mau haumana. E like no oia me kekahi keiki a'u i lohe ai ma Amerikahuipuia. Kauoha mai la kona inakuakane ia ia e hoolei aku i na pohaku liilii iloko o ke alanui, mai ke alo o ka hale aku. Aole liuliu, ua luhi ua keiki la, a noho oia ilalo me ka noonoo nui, pehea la wau e hoopau ai i keia hana ? A ua pono no keia noonoo ana;.naka mea, manao iho la oia e hoolilo i kana haaa, i mea ? lealea'i kona mau hoa. Nolaila, peneia kana i hana-'i. Hoonohonoho oia, ma kahi loihi iki, i ka papa pepe: a akoakoa mai, a paipai aku i kona mau hoa e ki pepe papa. Pau kokeuia pohaku i ka hooleiia e lakou, a ua lilo maoli not % ka ke keiki hana ana i mea e lealea ai kona mai* hoa." Pela hoLoukou e hana'i me ua keiki la, e hoolilo i ka hana ma ke-kulā i mea e lealea ai| na haumana. ' E noonoo e oukqu i ka mea e pone ai, a holo! ka manao e hana. no me ka ikaika; j no ka mea, rwa ka : Ipakupapau kahi aa e helel aku ai, aole hana, aole noorigo,.'aole ike, aolel naauao." : v V Na Kuke. J